Trong hai ngày 17 và 18/8/1945, nhân dân tại bốn tỉnh Bắc Giang (nay là Bắc Ninh), Hải Dương (nay là Hải Phòng), Hà Tĩnh, và Quảng Nam (nay là TP Đà Nẵng) đã vùng lên mạnh mẽ, trở thành những địa phương giành được chính quyền về tay nhân dân sớm nhất trong cuộc Tổng khởi nghĩa.

Ngọn lửa cách mạng bùng lên từ các vùng nông thôn rồi nhanh chóng lan về tỉnh lỵ.

Tại Hải Dương, huyện Cẩm Giàng khởi nghĩa thắng lợi ngày 17/8, mở màn cho toàn tỉnh giành chính quyền vào ngày 18/8/1945.

Mít tinh chào mừng Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945 tại thị xã Hải Dương. Ảnh tư liệu - Báo Hải Phòng

Tại Hà Tĩnh, quần chúng với vũ khí thô sơ đã giải phóng các huyện và tiến vào chiếm thị xã ngay trong đêm 17, rạng sáng 18/8/1945.

Cùng lúc, tại Quảng Nam, Ủy ban khởi nghĩa tỉnh đã lãnh đạo nhân dân chiếm tỉnh lỵ thành công trong ngày 18/8/1945.

Đặc biệt, cuộc khởi nghĩa tại Bắc Giang là một cuộc chạy đua với thời gian. Trước âm mưu của địch, đêm 17/8/1945, Tỉnh ủy đã họp khẩn tại đình Song Khê, quyết định hành động chớp nhoáng. Rạng sáng 18/8/1945, một đội tự vệ cảm tử đã đột nhập dinh tỉnh trưởng, buộc đối phương phải đầu hàng và giao nộp toàn bộ vũ khí chỉ trong vòng một giờ đồng hồ. Đến 7 giờ sáng, cờ đỏ sao vàng đã tung bay trên các công sở, khẳng định thắng lợi hoàn toàn.

Những thắng lợi vang dội này không chỉ giải phóng các địa phương mà còn là nguồn cổ vũ to lớn, thúc đẩy mạnh mẽ làn sóng khởi nghĩa lan rộng ra khắp cả nước.