Những tháng hè của miền Bắc, nắng như đổ lửa trên thao trường Trung tâm Huấn luyện Quân sự Quốc gia 4 (Hà Nội). Dưới cái nóng gắt bỏng rát, từng bước chân vẫn dồn dập, hòa nhịp với khẩu lệnh rắn rỏi, chắc nịch, nhịp nhàng và đều tăm tắp.

Gần 200 nữ dân quân các dân tộc Việt Nam, từ những cô gái mới ngoài đôi mươi, đến những người mẹ đã gần tứ tuần, vẫn miệt mài tập luyện để chuẩn bị cho giờ phút trọng đại: Sải bước trên Quảng trường Ba Đình lịch sử trong lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2/9 (A80). Họ đa phần đến từ nhiều vùng quê của miền Trung trên dải đất hình chữ S.

Khối nữ dân quân các dân tộc Việt Nam đại diện cho sức mạnh của lực lượng dân quân tự vệ trên khắp cả nước.

Nhiều ngày dài phơi mình dưới nắng, gương mặt ai cũng sạm đen đi trông thấy. Mồ hôi ướt đẫm áo, đôi vai gò xuống vì khẩu AK nặng trĩu. Với phụ nữ, “nhất dáng, nhì da”, nhưng giờ đây, việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với Tổ quốc, với nhân dân lại quan trọng hơn tất thảy.

Nước da rám nắng, đôi vai rát bỏng, song ánh mắt họ vẫn sáng lên tinh thần quyết tâm, sự kiên định và niềm tự hào. Họ hiểu, từng nhịp chân không chỉ là bài tập quân sự, mà còn là lời khẳng định cho tinh thần nữ dân quân tự vệ Việt Nam.

Làn da các nữ dân quân đã đen sạm đi nhiều sau nhiều tháng dãi nắng dầm mưa.

Có người khoác trên mình trang phục của dân tộc Mường, có người của dân tộc Thái, Dao, Chăm,… Tất cả tạo thành bức tranh đoàn kết, mạnh mẽ và kiêu hãnh, tiếp nối truyền thống những đội nữ dân quân năm xưa đã từng kiên trung, mưu trí, lập nên biết bao chiến công hiển hách.

Khối Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam trong buổi tổng hợp luyện lần 3.

Được tin tưởng, giao trọng trách đảm nhiệm vị trí khối trưởng, Lê Anh Quỳnh, 23 tuổi nhận thấy đây là niềm vinh dự lớn của bản thân. Vậy nhưng, với một cô gái trẻ chỉ vừa rời khỏi ghế nhà trường, là người đi đầu, dẫn dắt các thành viên đi giữa hàng triệu người dân, áp lực là điều không thể tránh khỏi.

Vốn lớn lên với cái nắng của vùng đất Quảng Trị, nhưng đôi vai mảnh mai của Quỳnh vẫn run lên trong những ngày đầu tập luyện. Nhớ lại ngày đầu làm quen với việc cầm súng, với điều lệnh, với thời tiết khắc nghiệt, Anh Quỳnh vẫn không thể quên những bước chân loạng choạng, như muốn buông lơi khi ấy. “Có lúc tôi tưởng mình sẽ bỏ cuộc. Nhưng rồi đồng đội kề bên, chỉ huy động viên, từng chút một tôi quen dần. Mỗi ngày mình rắn rỏi hơn”, Quỳnh tâm sự.

Với nữ dân quân, mỗi bước chân trong ngày Quốc khánh sẽ không chỉ là vinh dự, mà còn là lời hứa về trách nhiệm và lời nhắc nhở bản thân không ngừng cố gắng.

Lê Anh Quỳnh (áo nâu) được giao đảm nhận vị trí khối trưởng.

Đằng sau từng bước chân đều tăm tắp, sau mỗi cái hô vang dõng dạc, là bóng dáng lặng thầm của những người huấn luyện. Đại úy Nguyễn Đăng Quốc Sỹ - Trợ lý tác huấn (Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực I – Hương Trà, Bộ Chỉ huy Quân sự TP Huế) là một trong số đó. Xa nhà đã nhiều tháng, ít có thời gian bên gia đình, anh nhận trách nhiệm huấn luyện khối nữ dân quân các dân tộc Việt Nam trong lễ A80 với cả niềm tự hào, xen lẫn áp lực.

Đại úy Nguyễn Đăng Quốc Sỹ cẩn trọng điều chỉnh từng động tác cho các nữ dân quân.

Đồng hành cùng các nữ dân quân tự vệ từ ngày đầu, cẩn trọng chỉnh từng động tác tay, từng cái đánh mặt, Đại úy Sỹ được yêu mến gọi là thầy. Anh chia sẻ: “Có đồng chí ban đầu bật khóc vì áp lực, có người chưa từng xa nhà, chưa quen vũ khí, có người lần đầu cầm súng đã run lên. Nhưng rồi từng ngày, từng bước, tôi thấy các đồng chí mạnh mẽ, đi đều, đẹp hơn. Chính sự trưởng thành ấy là niềm vui lớn nhất của người huấn luyện”.

Gian khổ về thể lực, nhưng thử thách lớn hơn lại là nỗi nhớ nhà, nhớ con, nhớ quê hương, hậu phương nơi trái tim họ gửi gắm.

Trái với sự sục sôi tuổi trẻ của những cô gái như Lê Anh Quỳnh, bức tranh muôn màu của khối Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam còn được điểm tô bởi phẩm chất kiên cường của những người phụ nữ như chị Phan Thị Ái Linh, người chọn gác lại nỗi đau riêng để bản lĩnh bước tiếp.

Vốn được đào tạo chuyên sâu về kế toán, chị Linh có công việc ổn định tại một doanh nghiệp. Những tưởng cuộc sống cứ thế êm đềm trôi khi tổ ấm nhỏ của chị và chồng có thêm hai em bé, đủ cả “nếp lẫn tẻ”. Ba năm trước, biến cố ập đến, chồng chị Linh ra đi vì bạo bệnh. Đôi vai nhỏ giờ đây một mình gánh vác trách nhiệm nuôi dạy con và chăm sóc bố mẹ hai bên.

Nữ dân quân tự vệ Phan Thị Ái Linh.

Từ bỏ sự nghiệp, chị Linh về mở một cửa hàng quần áo nhỏ để tiện lo cho gia đình, thu nhập cũng vì thế mà bấp bênh hơn. Nhưng khi nghe thông báo tuyển chọn thành viên tham gia A80, trước đó là A50 (Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước), chị vẫn viết đơn tình nguyện tham gia, lên đường tập luyện. Đây cũng là lần đầu tiên, ba mẹ con chị xa nhau lâu đến vậy, nỗi nhớ con như cồn cào trong từng đêm vắng.

Chị Linh nghẹn ngào: “Con gái lớn mới 11 tuổi, nhưng đã trưởng thành hơn bạn bè. Cháu thay mẹ chăm sóc em, động viên mẹ cứ yên tâm làm nhiệm vụ. Các con là động lực lớn nhất của tôi”. Sau mỗi buổi tập, dù mồ hôi còn chưa kịp khô, chị đã tranh thủ gọi điện về nhà. Thỉnh thoảng, trong khoảng nghỉ hiếm hoi giữa giờ, chị lặng lẽ lôi ảnh các con ra ngắm, rồi lại siết chặt tay súng, vững vàng trong đội hình.

Chị Linh thường tranh thủ giờ nghỉ để gọi về gia đình.

Lần đầu tiên các con thấy mẹ trong bộ trang phục dân tộc Mường, đôi mắt chúng sáng lên vì thích thú. Chị đã ước có thể cùng các con chụp một tấm hình kỷ niệm trong bộ trang phục ấy, nhưng điều kiện không cho phép. Đành mang theo nỗi nhớ thương, chị Linh vẫn dồn hết tâm sức cho từng bước diễu binh. Nỗi nhớ con, nhớ nhà, hóa thành sức mạnh để chị bước đều, sải dài trên con đường mang tên Tổ quốc.

Bản hòa ca của tình đoàn kết từ bước chân Nữ dân quân các dân tộc Việt NamHai con nhỏ là động lực để chị Linh cố gắng.

Những ngày cuối tháng 8, khi chỉ còn cách nhiệm vụ chính thức vài ngày, cũng là lúc những thông tin về cơn bão số 5 đổ bộ vào miền Trung ngày một dày đặc. Dưới màn mưa dày đặc, các nữ dân quân tự vệ vẫn bền bỉ tập luyện, đôi mắt thoáng chút lo lắng. Nhiều đồng chí vội vàng gọi điện về nhà ngay khi kết thúc buổi tập.

Nơi góc căn phòng nhỏ, một cô gái trẻ quê Nghệ An ngồi lặng lẽ, đôi bàn tay run rẩy không rời điện thoại, mắt ngấn lệ khi biết nơi quê nhà, tài sản hư hại vì sức tàn phá của cơn bão. Thông tin này được một người bạn gần nhà của cô nhắn gửi, vì gia đình giấu, không muốn con gái đang làm nhiệm vụ lo lắng.

Nhưng ngay khi có lệnh tập trung, người con gái nhỏ bé ấy vẫn kiên cường, trở lại đội hình, tiếp tục nhiệm vụ. “Gia đình nhắn rằng: Chỉ bị hư hại về nhà cửa, đã có bà con và các chú bên quân đội, địa phương hỗ trợ, con cứ làm tròn nhiệm vụ với đất nước. Nghe vậy, tôi thấy yên tâm, nhưng cũng dặn bản thân phải vững vàng hơn nữa”, nữ dân quân tự vệ tâm sự.

Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam luôn thể hiện sự kiên định, vững vàng qua từng ánh mắt.

Trong từng câu chuyện nhỏ bé ấy như thấy bóng dáng hàng triệu hậu phương, luôn vững vàng hướng về tiền tuyến, về đất nước. Nỗi nhớ thương, lo lắng cũng không làm những nữ dân quân tự vệ chùn bước, mà hóa thành động lực để mỗi sải chân thêm vững vàng.

Trong suốt hành trình dài bền bỉ luyện tập ấy, nếu chỉ có ý chí cá nhân, họ khó lòng đi đến cuối chặng đường. Chính tình đồng đội, tình chị em đã trở thành điểm tựa lớn nhất.

Trong đội hình, ai bước chệch nhịp, cả hàng sẽ cùng nhau chỉnh lại, đi lại. Tiếng cười, câu hát vang lên trong giờ giải lao cũng như xua tan cái nóng oi ả, nguôi ngoai nỗi nhớ nhà. Chính sự sẻ chia ấy đã giúp họ kề vai sát cánh, không ai bị bỏ lại phía sau. “Sự gắn bó ấy, có thể được thấy khi chúng tôi bước đi, tay người này kề sát tay người kia, như nối dài sợi dây đoàn kết của nữ dân quân 54 các dân tộc anh em cả nước”, Lê Anh Quỳnh chia sẻ.

Còn với chị Ái Linh, khi nhớ lại lần đầu đem ảnh con ra xem, cả đội ùa vào, hỏi han, chia sẻ, lại chẳng thể kìm nước mắt: “Cảm giác như gia đình thứ hai vậy. Mỗi khi thấy tôi buồn, các em đều động viên cùng nhau vượt qua”.

Tay các nữ dân quân kề sát nhau, tượng trưng cho tinh thần đoàn kết.
Động tác của các nữ dân quân đúng, đều, đẹp "cả khối như một".

Không chỉ trong những giờ tập luyện căng thẳng, tinh thần đoàn kết còn thể hiện trong cả những điều nhỏ bé. Sau mỗi buổi tập dài dưới nắng, cả đội lại ríu rít chia sẻ với nhau những bí quyết chăm sóc da, cách làm dịu đi cái rát bỏng, giảm thiểu tác động của nắng gió. Tiếng cười trong phòng nghỉ vang lên, xua tan mệt nhọc.

Chính những phút giây tưởng như rất “con gái” ấy lại làm họ xích lại gần nhau hơn, để rồi bước ra thao trường, ai nấy đều rắn rỏi, nghiêm trang, kề vai sát cánh trong hàng ngũ.

Nụ cười các nữ dân quân trong giờ giải lao, cùng nhau hát văn nghệ.

Gần 200 nữ dân quân tự vệ của Quân khu 4 gây ấn tượng mạnh với bất kỳ ai lần đầu gặp bởi sự hiện thân của nhiệt huyết và quyết đoán. Thế nhưng, những gương mặt đó cũng sáng lên sự tự tin, mơ mộng của người con gái trẻ với đầy hoài bão, với sự dịu dàng, ngại ngùng. Trong ánh mắt của họ vẫn luôn sáng lên niềm tin sắt son. Họ hiểu, bước chân của mình không chỉ đại diện cho cá nhân, mà còn là đại diện cho 54 dân tộc anh em, cho tinh thần nữ dân quân tự vệ Việt Nam từ thời kháng chiến đến hôm nay.

Nhìn “học trò” sải bước trong những buổi tổng hợp luyện, sơ duyệt, Đại úy Nguyễn Đăng Quốc Sỹ như thấy bóng dáng chính mình khi chọn đứng vào hàng ngũ của quân đội: tràn đầy lý tưởng, sẵn sàng cống hiến. “Ngày 2/9 tới đây, khi họ bước qua Quảng trường Ba Đình lịch sử, rồi đi trong vòng tay nhân dân, đó sẽ là thành quả lớn nhất, không chỉ của riêng họ, mà của cả tập thể, của truyền thống nữ dân quân tự vệ Việt Nam”, anh tự hào khẳng định.

Khối Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam sải bước qua Quảng trường Ba Đình trong buổi tổng duyệt sáng 30/8. Ảnh: VGP.

Trải qua sự tôi luyện và trưởng thành, lực lượng dân quân tự vệ luôn xứng đáng với lời khen ngợi, khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận kẻ địch hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Và chính những tiếng vỗ tay reo hò, những cái ôm của nhân dân, những quan tâm kịp thời từ lãnh đạo, chỉ huy, những chia sẻ, động viên từ gia đình, đã trở thành nguồn sức mạnh nâng bước những nữ dân quân, giúp họ yên tâm, tin tưởng để toàn tâm toàn ý cho nhiệm vụ.

Khối Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam đi giữa vòng tay nhân dân trong buổi tổng duyệt sáng 30/8. Ảnh: Dân trí.

Ngày Quốc khánh đang đến gần. Khi lá Quốc kỳ đỏ thắm tung bay, khi tiếng quân nhạc vang lên, khi khối Nữ dân quân các dân tộc Việt Nam sải bước qua lễ đài, đó sẽ là khoảnh khắc không thể nào quên.

Đó không chỉ là một đội hình chỉnh tề, đó là khúc tráng ca của lòng yêu nước, của tinh thần đại đoàn kết, của sự kiên cường bất khuất. Đó là hình ảnh những người phụ nữ, vốn gắn với hậu phương, nay hiên ngang trên Quảng trường Ba Đình, khẳng định: phụ nữ Việt Nam không chỉ biết chăm lo gia đình, mà còn sẵn sàng gánh vác sứ mệnh dân tộc, đồng hành cùng Tổ quốc trong mọi chặng đường.

Khúc quân hành của họ sẽ còn vang vọng, như ngọn lửa truyền lại cho thế hệ hôm nay và mai sau: đoàn kết, dấn thân, vượt khó – đó là chìa khóa để dân tộc trường tồn và phát triển.

Bài viết: Phương Mai

Ảnh, Video: Văn Quân, Phương Mai

Thiết kế: An Nhiên