Giữa lúc thời cơ cách mạng "ngàn năm có một" đã chín muồi, ngày 16/8/1945, Đại hội Quốc dân đã khai mạc tại đình Tân Trào, Tuyên Quang. Sự kiện được xem như một "Hội nghị Diên Hồng" của thời đại Hồ Chí Minh, quy tụ ý chí và nguyện vọng của toàn dân tộc, đưa ra những quyết sách lịch sử định hình tương lai đất nước.

Hơn 60 đại biểu từ khắp ba miền Bắc, Trung, Nam, cùng đại diện của các đoàn thể, các dân tộc, tôn giáo và cả kiều bào ở nước ngoài đã vượt qua muôn vàn khó khăn, hiểm nguy để về tụ hội tại "Thủ đô khu giải phóng".

Sự hiện diện đông đủ này là minh chứng sống động cho khối đại đoàn kết dân tộc đang được hun đúc mạnh mẽ. Đồng chí Võ Nguyên Giáp đã đánh giá đây "thật là một hội nghị long trọng chưa từng có trong lịch sử cách mạng Việt Nam".

Đình Tân Trào (Tuyên Quang), nơi diễn ra Đại hội Quốc dân do Việt Minh triệu tập, ngày 16/8/1945. Ảnh: TTXVN

Trong không khí khẩn trương và trang nghiêm, Đại hội đã thể hiện sự nhất trí cao độ, nhiệt liệt tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa do Đảng Cộng sản Đông Dương khởi xướng và được Hội nghị toàn quốc của Đảng thông qua trước đó một ngày.

Đại hội cũng đã thông qua 10 chính sách lớn của Việt Minh, vạch ra những đường lối cơ bản cho nhà nước Việt Nam mới trong tương lai, bao gồm việc giành chính quyền, xây dựng đất nước, thực hiện các quyền tự do dân chủ và cải thiện đời sống nhân dân.

Một trong những quyết định quan trọng nhất của Đại hội là thành lập Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam, đóng vai trò là Chính phủ lâm thời của đất nước. Lãnh tụ Hồ Chí Minh được nhất trí bầu làm Chủ tịch.

Cũng tại đình Tân Trào, những biểu tượng thiêng liêng của một nước Việt Nam độc lập đã được quyết định. Đại hội đã thống nhất quy định quốc kỳ là lá cờ đỏ sao vàng năm cánh và chọn bài "Tiến quân ca" do nhạc sĩ Văn Cao sáng tác làm quốc ca.