Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới
Tạp chí Lao động Đoàn thể trân trọng giới thiệu bài viết "Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới" của đồng chí Nguyễn Xuân Hùng - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới

Nhiệm kỳ XIII Công đoàn Việt Nam đã ghi dấu ấn sâu sắc trong việc xây dựng tổ chức vững mạnh, chăm lo đời sống người lao động, nâng cao năng lực lao động và thúc đẩy quan hệ lao động tiến bộ. Những thành tựu này không chỉ là kết quả của nỗ lực tập thể mà còn là minh chứng cho sứ mệnh lịch sử, khát vọng dẫn dắt giai cấp công nhân trong mọi thời đại.

Trong gần 5 năm qua, Công đoàn Việt Nam đã chứng minh năng lực tổ chức, sức mạnh đoàn kết và tầm nhìn chiến lược để trở thành hệ thống vững chắc, hiệu quả, thể hiện ở những kết quả sau:

Mở rộng mạng lưới đoàn viên, củng cố nền tảng tổ chức: Gần 12 triệu đoàn viên, hơn 130.000 công đoàn cơ sở được hình thành và củng cố, tạo ra một tổ chức Công đoàn mạnh mẽ, sâu rộng và gắn kết, sẵn sàng đối diện với những thử thách mới, vừa đảm bảo lợi ích thiết thực cho người lao động, vừa góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế - xã hội.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mớiHội nghị Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lần thứ 14, ngày 20.11.2025. Ảnh: Phương Mai

Chăm lo đời sống người lao động: Công đoàn đã triển khai hàng loạt chương trình nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, phúc lợi xã hội và nhiều hoạt động thiết thực khác, nâng cao chất lượng sống, tinh thần và sự an tâm của người lao động. Đây không chỉ là phúc lợi vật chất, mà còn là sự cam kết, là minh chứng cho trách nhiệm và tình cảm của tổ chức đối với đoàn viên - những người ngày ngày lao động, cống hiến và hy vọng vào sự đổi mới.

Nâng cao năng lực lao động và thúc đẩy đổi mới sáng tạo: Các chương trình đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đã được triển khai rộng khắp. Người lao động không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng mà còn được tiếp thêm khát vọng, động lực và năng lượng sáng tạo, để thích ứng với nền kinh tế hội nhập và thị trường lao động đang thay đổi từng ngày.

Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ: Công đoàn đã trở thành cầu nối tin cậy giữa người lao động và doanh nghiệp, thúc đẩy môi trường làm việc minh bạch, ổn định, vừa bảo vệ quyền lợi chính đáng của đoàn viên, vừa đóng góp cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và xã hội.

Những thành tựu này không chỉ là kết quả nỗ lực tập thể mà còn là bằng chứng sống động cho sức mạnh, sự linh hoạt và tầm nhìn chiến lược của Công đoàn Việt Nam. Nhưng bên cạnh thành công là thách thức mới: Công đoàn phải trở nên nhanh nhẹn hơn, tinh gọn hơn, linh hoạt hơn để đáp ứng những chuyển biến mạnh mẽ của thị trường lao động, công nghệ và đời sống xã hội. Chính từ nền tảng vững chắc của nhiệm kỳ XIII, Đại hội XIV sẽ là bước ngoặt lịch sử, mở ra giai đoạn phát triển mới của tổ chức Công đoàn.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới

Đại hội XIV là kỳ đại hội chưa từng có trong lịch sử Công đoàn Việt Nam: Mô hình tổ chức mới, thay đổi căn bản về cơ cấu và vận hành; Tiến độ chuẩn bị rút ngắn, áp lực cao hơn mọi kỳ đại hội trước; Kỳ vọng lớn hơn, cả về chất lượng văn kiện, kết quả đại hội và tầm ảnh hưởng tới phong trào công nhân.

Tại phiên họp ngày 20.11.2025 (phiên họp lần thứ 14 để xem xét các nội dung theo thẩm quyền và cho ý kiến vào những vấn đề trình Hội nghị Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn lần thứ 8), Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang nhấn mạnh: “So với các kỳ đại hội trước, thời gian chuẩn bị cho Đại hội XIV ngắn hơn, nhưng yêu cầu đặt ra cao hơn nhiều; đòi hỏi sự tập trung và nỗ lực ở mức độ cao nhất”. Điều này buộc toàn bộ hệ thống phải vận hành như một cỗ máy đồng bộ: Mỗi tiểu ban là một bánh răng, mỗi cán bộ là một mắt xích, mỗi văn bản là mấu nối quan trọng. Một sai nhịp nhỏ có thể ảnh hưởng tới toàn bộ Đại hội và uy tín của tổ chức.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mớiĐồng chí Nguyễn Xuân Hùng, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam trao quà cho người lao động bị ảnh hưởng bởi mưa lũ tại Quảng Trị, ngày 5.11.2025. Ảnh: Hưng Thơ

Trong gần một năm qua, các tiểu ban, đặc biệt là Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban sửa đổi Điều lệ đã làm việc với cường độ chưa từng thấy: Họp hành liên tục, tham vấn chuyên gia, đối thoại với cơ sở, rà soát từng câu chữ, cân nhắc từng ý kiến, từng dữ liệu thực tiễn. Những buổi làm việc kéo dài tới tối muộn, những bản dự thảo sửa nhiều lần - tất cả nhằm bảo đảm văn kiện và cơ cấu tổ chức của Công đoàn mang hơi thở thời đại mới, vừa bám sát thực tiễn, vừa định hướng tương lai.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới

Sửa đổi và bổ sung Điều lệ Công đoàn Việt Nam không chỉ là một bước chỉnh lý thông thường mà là một cuộc cách mạng tổ chức, đặt nền móng cho một giai đoạn phát triển mới, nơi công đoàn phải thực sự tinh gọn, hiện đại và linh hoạt để đáp ứng những biến chuyển mạnh mẽ của thời đại. Điều lệ, với vai trò kim chỉ nam hành động và nền tảng vận hành, phản ánh rõ ràng bản sắc, tầm nhìn và sứ mệnh của Công đoàn Việt Nam.

Lần sửa đổi này mang tính tái cấu trúc toàn diện, với các điểm nhấn chiến lược:

Tinh gọn cơ cấu, nâng cao hiệu quả vận hành: Giảm 1 chương nhưng tăng 2 điều, loại bỏ những tầng nấc trung gian không còn phù hợp, rút ngắn khoảng cách giữa cơ sở và trung ương, đảm bảo mọi quyết định và hành động được triển khai nhanh chóng, chính xác, đồng bộ và hiệu quả. Đây là sự chuẩn bị cho một mô hình Công đoàn nhanh nhạy, chủ động, thích ứng với mọi tình huống nhưng không làm giảm chất lượng giám sát, quản trị và chăm lo đời sống người lao động.

Đổi mới, hướng tới thời đại số: Bổ sung 8 điều hoàn toàn mới, phản ánh hơi thở của kỷ nguyên công nghệ, chuyển đổi số và quản trị hiện đại. Các điều khoản này không chỉ nâng cao quyền tự chủ, minh bạch và trách nhiệm giải trình mà còn định hình cách thức vận hành, tổ chức hoạt động và tương tác giữa các cấp công đoàn với đoàn viên, từ đó nâng cao hiệu quả công tác, đảm bảo mọi quyết sách đều có cơ sở thực tiễn và khả thi.

Tinh giản để tăng quyền chủ động cơ sở: Bỏ chương quy định về công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, mở đường cho một mô hình tinh gọn, linh hoạt và chủ động hơn, nơi công đoàn cơ sở được trao quyền quyết định phù hợp với điều kiện, nhu cầu và đặc thù của địa phương, doanh nghiệp. Đây là bước đi mang tính chiến lược, giúp Công đoàn thực sự trở thành lực lượng đi vào cuộc sống, đồng hành và bảo vệ người lao động từ cơ sở, là điểm tựa tin cậy cho từng đoàn viên.

Loại bỏ điểm nghẽn, đồng bộ hóa vận hành: Sửa đổi 21 điều nhằm tháo gỡ những tồn tại lâu năm, tạo sự đồng bộ, nhất quán và khả thi trong toàn hệ thống. Điều này không chỉ đảm bảo hiệu quả vận hành từ cấp cơ sở đến trung ương, mà còn nâng cao khả năng phối hợp, giám sát và triển khai các chính sách phúc lợi, bảo vệ quyền lợi người lao động một cách toàn diện và minh bạch.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mớiLiên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An tổ chức tập huấn về công tác bảo vệ bí mật Nhà nước trong tổ chức Công đoàn toàn tỉnh, ngày 13.6.2024. Ảnh: Thanh Quỳnh

Mỗi câu chữ, mỗi điều khoản trong Điều lệ đều chạm tới hàng triệu đoàn viên, người lao động, phản ánh cam kết bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống và đồng hành cùng họ trong mọi chuyển động của xã hội và thị trường lao động. Không còn là những quy định trừu tượng, mỗi điều trong Điều lệ mới là bản thiết kế chiến lược, định hình cách Công đoàn hoạt động, quyết định hiệu quả và chất lượng của toàn tổ chức.

Mục tiêu cuối cùng của việc tái cấu trúc Điều lệ là xây dựng tổ chức công đoàn mạnh mẽ, gọn gàng, linh hoạt, hiện đại và hiệu quả, đủ sức bảo vệ người lao động trong môi trường truyền thống, đồng thời đồng hành, hỗ trợ và phát triển lực lượng lao động trong kỷ nguyên số, nơi công nghệ, tự động hóa và chuyển đổi việc làm thay đổi liên tục.

Điều lệ mới còn là tín hiệu mạnh mẽ gửi tới toàn thể cán bộ, đoàn viên và người lao động: Công đoàn Việt Nam đã sẵn sàng bước vào một kỷ nguyên mới - giai đoạn hành động quyết liệt, đổi mới toàn diện, hướng tới sự phát triển bền vững và sự hài hòa giữa người lao động, doanh nghiệp và xã hội. Đây chính là nền móng chiến lược, là khung xương sống cho mọi hoạt động, chính sách và sáng kiến trong nhiệm kỳ XIV, khẳng định vị thế tiên phong, bản lĩnh và tầm vóc của tổ chức Công đoàn Việt Nam trong thời đại mới.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mới

Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV không đơn thuần là bản tổng kết thành tích, mà là bản “tuyên ngôn” chiến lược, thể hiện khát vọng, tầm nhìn và định hướng phát triển dài hạn của phong trào công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam. Đây là công cụ quan trọng để định hình vai trò, trách nhiệm và sứ mệnh của Công đoàn trong bối cảnh mới, khi đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Trong báo cáo lần này, Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn khóa XIII đã nêu bật những mục tiêu chiến lược:

Một là, phát triển đoàn viên bền vững, chất lượng. Công đoàn không chỉ hướng tới tăng số lượng, mà còn nâng cao chất lượng đoàn viên, đảm bảo mỗi thành viên thực sự được gắn kết, có kỹ năng, hiểu biết và nhận thức về quyền lợi, trách nhiệm. Mục tiêu này phản ánh khát vọng xây dựng phong trào công nhân vững mạnh, đồng bộ từ cơ sở đến trung ương, nơi mỗi đoàn viên là một lực lượng tham gia tích cực vào sự phát triển chung của xã hội và nền kinh tế.

Hai là, giải pháp đột phá về nhà ở công nhân. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và chuyển đổi số mạnh mẽ, việc đảm bảo nhà ở, phúc lợi xã hội và môi trường sống tốt cho người lao động là ưu tiên hàng đầu. Báo cáo đề xuất các chính sách sáng tạo, thực tiễn, tạo cơ hội cho người lao động an cư lạc nghiệp, từ đó nâng cao năng suất lao động, ổn định đời sống tinh thần và tạo động lực phát triển.

Ba là, thúc đẩy năng suất lao động, nâng cao kỹ năng nghề và chuyển đổi số. Công đoàn nhận thức rõ rằng, trong thời đại công nghệ số, người lao động phải được trang bị kiến thức, kỹ năng và tư duy đổi mới để thích ứng với những biến động của thị trường lao động. Báo cáo đề ra các giải pháp đồng bộ, từ đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng chuyên môn đến thúc đẩy tinh thần sáng tạo và năng suất lao động, nhằm tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Bốn là, tăng cường chính sách phúc lợi và bảo vệ quyền lợi người lao động. Trong bối cảnh tự động hóa và tái cấu trúc doanh nghiệp diễn ra nhanh chóng, Công đoàn cần trở thành lá chắn bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, đồng thời thiết lập các cơ chế phúc lợi linh hoạt, phù hợp với từng nhóm lao động. Điều này không chỉ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, mà còn củng cố niềm tin và gắn kết người lao động với tổ chức công đoàn.

Khát vọng dẫn dắt phong trào công nhân và xây dựng tổ chức Công đoàn hiện đại trong thời đại mớiLĐLĐ TP Hồ Chí Minh tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho hơn 1.000 công nhân và người lao động đang làm việc tại Công ty Pouyuen Việt Nam, năm 2025. Ảnh: Kim Cúc

Năm là, nâng cao vai trò đại diện của công đoàn trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ và ổn định. Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ lao động cân bằng, công bằng và minh bạch, nơi công đoàn đóng vai trò trung gian, đồng thời là lực lượng phản biện, tham vấn chính sách, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và thúc đẩy sự hài hòa giữa người lao động và doanh nghiệp. Đây là nền tảng để xây dựng môi trường lao động ổn định, tiến bộ và phát triển bền vững, tạo sức mạnh cho toàn nền kinh tế.

Tất cả những mục tiêu trên không chỉ là những con số, chỉ tiêu cụ thể, mà còn là cam kết chiến lược trước người lao động và xã hội, là kim chỉ nam cho hành động của tổ chức công đoàn trong nhiệm kỳ mới. Báo cáo Chính trị lần này còn mang thông điệp mạnh mẽ: Công đoàn Việt Nam không chỉ bảo vệ quyền lợi người lao động mà còn là lực lượng dẫn dắt phong trào công nhân, thích ứng với thời đại số, thúc đẩy sáng tạo và đổi mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Qua đó, Báo cáo Chính trị thể hiện sự tự tin, bản lĩnh và tầm nhìn chiến lược của tổ chức Công đoàn, truyền cảm hứng cho toàn thể cán bộ và đoàn viên, đồng thời định hướng rõ ràng cho một nhiệm kỳ mới - nhiệm kỳ Đại hội XIV - nơi mỗi quyết sách, mỗi chính sách đều mang tính thực tiễn, khả thi và đầy tham vọng, để tổ chức Công đoàn tiếp tục là điểm tựa vững chắc, là nguồn sức mạnh và niềm tin của hàng triệu người lao động Việt Nam.

Đại hội XIV là cột mốc chiến lược, mở ra kỷ nguyên mới cho Công đoàn Việt Nam. Đây là thời điểm để tái cấu trúc, đổi mới, nâng cao năng lực và tinh thần hành động, bảo vệ quyền lợi người lao động, định hình phong trào công nhân và đóng góp vào phát triển bền vững của đất nước. Với tinh thần trách nhiệm, khát vọng đổi mới và quyết tâm thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ, những người làm công tác công đoàn sẵn sàng đồng hành cùng đoàn viên, người lao động, dẫn dắt phong trào công nhân Việt Nam bước vào thời đại mới - hiện đại, linh hoạt, vững mạnh và giàu sức sống, xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội.

Bài viết: Nguyễn Xuân Hùng - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam

Đồ họa: Trường Giang