-Thưa ông, nhiều nghị quyết mới của Đảng ban hành thời gian qua đã được xem như “ngọn đuốc” dẫn đường cho đất nước trong giai đoạn phát triển mới. Ở góc nhìn của Mặt trận, ông đánh giá thế nào về tầm nhìn chiến lược và sức lan tỏa xã hội của những nghị quyết đó, đặc biệt dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm?

+Tôi nhìn những nghị quyết mới dưới hai lăng kính đồng thời: Lý luận chiến lược và đời sống xã hội. Về mặt lý luận, nhiều nghị quyết gần đây thể hiện tầm nhìn chiến lược, không chỉ quản trị kinh tế vĩ mô mà còn đề cập sâu đến xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, an ninh năng lượng, chuyển đổi số, phát triển nhân lực chất lượng cao… Đây là những nội dung then chốt, quyết định tốc độ và chất lượng phát triển của đất nước trong thập niên tới. Những phát biểu gần đây của Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh vai trò của Đảng bộ chính quyền trong đổi mới, giữ bản lĩnh và đạo đức công vụ, điều đó góp phần làm rõ phương hướng tổ chức thực thi nghị quyết.

Về sức lan tỏa xã hội: Nghị quyết chỉ thực sự trở thành “ngọn đuốc” khi nó chạm được vào đời sống, khi Nhân dân hiểu được ý nghĩa, lợi ích và cùng góp sức thực hiện. Ở đây Mặt trận có nhiệm vụ chuyển hóa làm sao để ngôn ngữ nghị quyết thành thông điệp dễ hiểu, thành chương trình hành động cụ thể cho từng cộng đồng: nông dân, công nhân, trí thức, đồng bào vùng miền. Nếu nghị quyết dừng lại ở khung khái niệm mà không có lộ trình thí điểm, phổ biến, giám sát, chúng ta khó kỳ vọng sự chuyển hóa thành hành động rộng khắp.

Đồng chí Nguyễn Túc.

Tầm nhìn nghị quyết là đúng nhưng sức lan tỏa phải dựa vào những kênh liên hệ giữa Đảng, Nhà nước và xã hội, trong đó Mặt trận đóng vai trò cầu nối để biến “chú thích” trên nghị quyết thành “bước chân” trên đường làng, xóm và khu công nghiệp.

-Một nghị quyết chỉ thực sự có sức sống khi đi vào đời sống của Nhân dân. Theo ông, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần làm gì để chuyển hóa tinh thần nghị quyết của Đảng thành niềm tin, thành hành động cụ thể trong cộng đồng dân cư, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa?

+Có ba nhiệm vụ cụ thể mà tôi luôn nhắc anh em Mặt trận: Giải nghĩa, thử nghiệm và giám sát.

Giải nghĩa (diễn giải chính sách bằng ngôn ngữ dân dã): Nghị quyết phải được chuyển thành “ngôn ngữ của dân” không dùng chữ chuyên môn khô lạnh mà phải dùng câu chuyện, ví dụ, tiểu phẩm, sinh hoạt cộng đồng để người dân thấy được lợi ích trực tiếp. Ở nhiều địa phương, Mặt trận phối hợp với đoàn thể tổ chức đối thoại “cà phê truyền thông” hoặc sân khấu hóa nội dung chính sách để người lao động, nông dân hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của họ.

Thử nghiệm (chuyển nghị quyết thành chương trình hành động mẫu): Trước khi triển khai đại trà, cần chọn một số địa bàn thí điểm—ví dụ một huyện khó khăn, một khu công nghiệp, một phường đô thị để triển khai bộ giải pháp, sau đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh. Khi nhân dân thấy hiệu quả thực tế ở mô hình thí điểm, họ có khuynh hướng chấp nhận và nhân rộng. Đây là cách làm giảm khoảng cách giữa “lý thuyết nghị quyết” và “thực hành đời sống”.

Giám sát (kiểm tra, phản hồi, sửa sai): Mặt trận không chỉ truyền tải mà còn giám sát thực thi và phản hồi lên cấp có thẩm quyền. Nhiều chương trình ở địa phương đã được Mặt trận giám sát về thủ tục, minh bạch trong phân phối lợi ích, qua đó tạo dựng niềm tin. Thực tế cho thấy, những nơi Mặt trận tích cực giám sát, từ việc tiếp công dân đến việc phân bổ hỗ trợ thì hiệu quả chính sách cao hơn và khi có vấn đề, xử lý được kịp thời. Ví dụ, việc giám sát quy định tiếp công dân ở một số tỉnh đã giúp phát hiện và sửa những tồn tại trong giải quyết khiếu nại tố cáo.

Tóm lại, chìa khóa là đưa nghị quyết xuống được đến từng bếp ăn, từng công trường, từng ruộng đồng, bằng ngôn ngữ dân hiểu, cách làm dân làm và bằng giám sát dân tham gia.

-Thưa ông, từ thực tiễn công tác Mặt trận, ông có thể chia sẻ ví dụ cụ thể nào cho thấy một nghị quyết của Đảng đã “động đến trái tim của dân”, được dân hưởng ứng mạnh mẽ, trở thành phong trào tự giác chứ không chỉ là chủ trương?

+Tôi xin nêu hai ví dụ cụ thể, ở hai lĩnh vực khác nhau, để thấy sức sống của nghị quyết khi được triển khai sát với thực tế.

Phong trào xây dựng nông thôn mới nâng cao: Khi Đảng nhất quán quan điểm nâng cao đời sống nông thôn không chỉ về cơ sở hạ tầng mà cả văn hóa, y tế, giáo dục - Mặt trận các cấp đã làm cầu nối để huy động xã hội hóa, công khai đóng góp, giám sát thu chi. Ở nhiều xã, khi dân thực sự hiểu mục tiêu (sẽ có đường tốt hơn, y tế cộng đồng tốt hơn, trường lớp sạch hơn), họ tự nguyện góp công, góp của để thực hiện. Đây không còn là “chủ trương trên giấy” mà là phong trào của người dân.

Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương tổ chức Hội nghị triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, ngày 23/7/2025. Ảnh: Hà Nam.

Thực thi chính sách an sinh trong thiên tai: Ở các vùng hay chịu thiên tai, khi Đảng có nghị quyết về củng cố hệ thống an sinh, giảm thiểu rủi ro thiên tai, Mặt trận từ trung ương đến cơ sở đã tổ chức rà soát hộ nghèo, phối hợp phân phối nguồn lực cứu trợ minh bạch, công khai để người dân thấy quyền lợi được bảo vệ. Khi dân chứng kiến sự công khai, yếu tố “niềm tin” được củng cố- họ tham gia vào việc chuẩn bị, ứng phó, thậm chí đóng góp nguồn lực tại chỗ. Những hành động tự giác ấy là dấu hiệu của nghị quyết đã đi vào trái tim dân.

Những ví dụ này đều có điểm chung, khi dân thấy quyền lợi thiết thân được bảo đảm, họ tự nguyện hành động và đó là tiêu chí để đánh giá thành công của một nghị quyết.

-Trong bối cảnh các thế lực thù địch không ngừng xuyên tạc, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng, theo ông, Mặt trận cần phát huy “sức đề kháng xã hội” như thế nào để bảo vệ nền tảng tư tưởng, đồng thời củng cố niềm tin Nhân dân đối với Đảng?

+ “Sức đề kháng xã hội” trước hết là sức mạnh thông tin chính thống, minh bạch, và sự đối thoại liên tục. Cụ thể Mặt trận cần làm bốn việc:

Tăng cường thông tin chính xác, kịp thời: Khi xảy ra vấn đề, nếu Mặt trận và chính quyền không cung cấp thông tin chính thức nhanh và rõ, khoảng trống đó sẽ bị lấp đầy bởi thông tin không kiểm chứng, xuyên tạc. Mặt trận phải là nguồn tin trung thực, vừa giải thích chính sách, vừa giải thích cơ chế xử lý khi có sự cố.

Đẩy mạnh phản biện công khai có căn cứ: Khi dư luận đặt câu hỏi, Mặt trận không né tránh mà phải tổ chức hội nghị, lấy ý kiến chuyên gia, công bố kết luận có cơ sở. Việc phản biện có dữ liệu và được truyền thông rộng rãi sẽ làm giảm hiệu ứng tiếng vang của thông tin xấu.

Xây dựng mạng lưới “điểm sáng” ở cơ sở: Những mô hình minh bạch, hiệu quả ở cơ sở, ví dụ giám sát tiếp dân công khai, phân phối hỗ trợ an sinh minh bạch sẽ là bằng chứng sống để người dân thấy rằng Đảng và hệ thống vận hành vì dân. Những bằng chứng ấy chính là “kháng sinh xã hội” chống lại lời xuyên tạc.

Huy động trí thức, tôn giáo, doanh nghiệp tham gia bảo vệ sự thật: Mặt trận có thế mạnh tập hợp các lực lượng xã hội. Khi các tổ chức nghề nghiệp, tôn giáo, hiệp hội doanh nghiệp đồng thuận lên tiếng về một chủ trương đúng đắn thì tiếng nói chung ấy có sức nặng lớn, làm giảm tác động của các luận điệu thù địch.

Như vậy, “sức đề kháng” không phải là khẩu chiến mà là minh bạch, bằng chứng, và đối thoại và Mặt trận là nơi kết nối các nguồn lực ấy.

-Một điểm nổi bật trong các nghị quyết gần đây là nhấn mạnh xây dựng Đảng về đạo đức, chỉnh đốn Đảng gắn với nêu gương của cán bộ, đảng viên. Theo ông, Mặt trận có thể tham gia giám sát và góp phần hiện thực hóa nội dung này ra sao để “nói đi đôi với làm”?

+Khi nói về chỉnh đốn Đảng và nêu gương, Mặt trận có thể làm ba vai trò bổ trợ, không xâm phạm chức năng của cơ quan Đảng nhưng đóng góp thiết thực:

Giám sát công khai về đạo đức công vụ: Mặt trận có thể giám sát các chương trình hành chính công, ví dụ, công khai tiếp dân, minh bạch thu chi ở cơ sở, quy trình tuyển dụng cán bộ cấp xã… Những giám sát ấy góp phần làm giảm tiêu cực, nâng cao đạo đức công vụ.

Thu thập phản hồi xã hội về đội ngũ cán bộ: Mặt trận là kết nối trực tiếp với dân; khi dân có phản ánh về hành vi của cán bộ, Mặt trận có thể tổng hợp, phân loại, chuyển cho cơ quan có thẩm quyền kèm bằng chứng cụ thể để xử lý. Việc này làm tăng trách nhiệm của cán bộ trước mắt dân.

Phổ biến, tuyên truyền giá trị nêu gương: Nhiều nơi Mặt trận đã tổ chức phong trào “Cán bộ mẫu mực với dân” hoặc vinh danh những đảng viên gương mẫu. Hình ảnh đảng viên gương mẫu được tuyên truyền rộng rãi tạo tác động lan tỏa, làm chuẩn mực hành vi cho cộng đồng.

Đoàn giám sát Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Cao Bằng làm việc với huyện Bảo Lạc, ngày 13/6/2023. Ảnh: Nông Hậu.

Tôi tin rằng, sự tham gia của Mặt trận vào giám sát đạo đức công vụ sẽ góp phần biến nghị quyết thành những chuyển biến cụ thể trong hành xử của người cán bộ, tăng niềm tin cho dân vì dân thấy lời nói của Đảng được hiện thực hóa bằng hành động.

Thưa ông, trong thời gian qua, Đảng ta ban hành nhiều nghị quyết mới về phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa - ngoại giao - y tế… Theo ông, Mặt trận Tổ quốc có vai trò gì trong việc đưa tinh thần của những nghị quyết này đến từng cộng đồng dân cư, từng người dân lao động?

+Khi nói về phát triển, chúng ta thường nghĩ đến đầu tư, quy hoạch, hạ tầng nhưng trên thực tế, sức mạnh của một nghị quyết kinh tế chỉ được phát huy khi nó chạm được vào đời sống của người dân. Ở đây, Mặt trận đóng vai trò “dịch nghị quyết thành hành động xã hội”.

Ví dụ, khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ (năm 2022), Mặt trận đã phối hợp với chính quyền và đoàn thể địa phương triển khai nhiều chương trình vận động đồng bào dân tộc thiểu số chuyển đổi mô hình sản xuất, khôi phục nghề truyền thống, gắn với du lịch cộng đồng. Tại Hà Giang, Sơn La, Yên Bái… phong trào “Mỗi bản làng một sản phẩm” được hình thành, không chỉ là hưởng ứng nghị quyết, mà thực chất là hiện thực hóa tinh thần phát triển vùng dựa vào nội lực nhân dân.

Ngoài ra, với Nghị quyết về phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, Mặt trận đã có vai trò trong việc tạo đồng thuận xã hội: Tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về quy hoạch đất đai, hỗ trợ giải quyết khiếu nại, bảo đảm lợi ích người dân bị thu hồi đất. Nhờ đó, nhiều dự án lớn, từ Bắc Giang đến Bình Dương được triển khai trong bầu không khí đồng thuận, tránh xung đột lợi ích.

Tôi hay nói với anh em rằng: Mặt trận không trực tiếp xây nhà máy nhưng Mặt trận xây niềm tin mà niềm tin chính là “nền móng mềm” của mọi công trình phát triển.

-Các nghị quyết mới của Đảng đều đặt Nhân dân ở vị trí trung tâm. Ông nhìn nhận như thế nào về sự thay đổi trong nhận thức, cách làm của Mặt trận để thực sự phát huy vai trò “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”?

+Tôi cho rằng điểm đổi mới căn bản nhất hiện nay là Mặt trận đang chuyển từ “vận động một chiều” sang “đối thoại hai chiều”. Trước đây, ta thường “nói cho dân nghe”, “vận động dân làm”. Bây giờ, Mặt trận phải nghe dân nói, để dân cùng bàn, rồi dân cùng làm và cuối cùng là dân thụ hưởng.

Chẳng hạn, trong chương trình giám sát thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, Mặt trận các địa phương đã tổ chức hàng trăm hội nghị “Dân hỏi – chính quyền trả lời”. Ở Quảng Ninh, Hà Nam, Bắc Ninh…, mô hình này giúp hàng nghìn kiến nghị được giải quyết tại chỗ. Khi người dân được hỏi, được đối thoại, họ không còn tâm lý “xa cách chính quyền”, mà trở thành chủ thể của nghị quyết, chứ không phải “đối tượng vận động”.

Điều quan trọng nữa là dân phải được thụ hưởng. Khi dân thấy con đường họ đóng góp xây xong, trường học được sửa, bệnh viện phục vụ tốt hơn thì họ tin. Và khi có niềm tin, nghị quyết tự khắc có sức sống.

Câu chuyện ở xã Nam Phương Tiến (Chương Mỹ, Hà Nội) sau trận lụt năm 2023 là ví dụ điển hình. Khi chính quyền và Mặt trận công khai quỹ hỗ trợ tái thiết, để dân giám sát từng khoản, chính người dân lại là người vận động thêm nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ. Ấy là biểu hiện sinh động của phương châm “dân kiểm tra - dân thụ hưởng”.

-Trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, vai trò phản biện xã hội của Mặt trận được nhấn mạnh. Theo ông, làm thế nào để phản biện không chỉ dừng ở hình thức mà thật sự góp phần hoàn thiện chính sách, nghị quyết của Đảng?

+Phản biện xã hội muốn thực chất, phải có cơ sở khoa học, có dữ liệu thực tiễn và có trách nhiệm chính trị.

Hội thảo khoa học “Phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, ngày 10/10/2025.

Trước hết, phản biện không phải là “nói ngược”, mà là “nói thật để giúp Đảng nhìn xa hơn”. Khi Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức phản biện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đã có hàng nghìn ý kiến của chuyên gia, nông dân, doanh nghiệp, người dân bị thu hồi đất được tổng hợp gửi tới Quốc hội. Rất nhiều đề xuất của Mặt trận sau đó được tiếp thu như vấn đề giá đất tiệm cận giá thị trường, hay cơ chế bồi thường, tái định cư minh bạch. Đó chính là phản biện đi vào thực chất.

Thứ hai, phản biện phải đi đôi với trách nhiệm và thái độ xây dựng. Chúng ta không thể chỉ “chỉ ra lỗi”, mà phải đề xuất giải pháp, nêu phương án thay thế. Ở đây, Mặt trận cần tận dụng trí tuệ của các hội đồng tư vấn gồm các nhà khoa học, luật gia, doanh nhân để đảm bảo phản biện có chất lượng, tránh hình thức.

Thứ ba, phải công khai kết quả phản biện. Khi Mặt trận công bố rộng rãi nội dung, kết quả và phản hồi của cơ quan tiếp thu, người dân thấy quá trình chính sách minh bạch, sẽ tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng.

Tôi hay nói: Phản biện tốt là khi Đảng vui mà dân cũng yên tâm.

-Ông nhìn nhận thế nào về mối quan hệ giữa Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong việc triển khai nghị quyết của Đảng? Làm sao để không chồng chéo mà bổ trợ cho nhau, tạo nên sức mạnh tổng hợp?

+Đây là câu chuyện về phối hợp trong hệ thống chính trị - một vấn đề vừa tinh tế vừa thiết thực.

Mặt trận không phải là “cấp trên” của các đoàn thể nhưng là nơi điều hòa, phối hợp hành động, để mỗi tổ chức chính trị - xã hội phát huy thế mạnh riêng, tránh trùng lặp.

Ví dụ: Khi thực hiện Nghị quyết về giảm nghèo bền vững, Mặt trận tập trung huy động nguồn lực xã hội, giám sát chính sách; Hội Nông dân lại đảm nhận phần kỹ thuật sản xuất, Công đoàn lo hỗ trợ người lao động mất việc, Hội Phụ nữ triển khai mô hình sinh kế nhỏ.

Trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa, Mặt trận làm “nhạc trưởng”, còn các tổ chức thành viên là “dàn nhạc” - mỗi tổ chức một nhịp, nhưng cùng chung giai điệu.

Muốn làm được, phải có cơ chế phối hợp thống nhất, không hành chính hóa, đồng thời tăng cường chia sẻ dữ liệu, kết quả hoạt động. Nhiều nơi đã làm tốt việc này như Lâm Đồng, Quảng Trị nhờ đó sức lan tỏa nghị quyết mạnh hơn nhiều.

Tôi cho rằng, sức mạnh của hệ thống chính trị nằm ở sự đồng bộ. Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận và các đoàn thể vận động - đó là tam giác gắn kết. Khi mỗi đỉnh vững, cả hệ thống ổn định.

-Cuối cùng, thưa ông, trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn mới với nhiều cơ hội và thách thức, ông kỳ vọng gì vào vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện các nghị quyết mới của Đảng?

+Tôi có một niềm tin rất lớn rằng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tiếp tục là nơi hội tụ niềm tin của Nhân dân và lan tỏa bản lĩnh của Đảng.

Thứ nhất, Mặt trận cần giữ vai trò trung tâm đoàn kết xã hội trong bối cảnh phân tầng, chênh lệch giàu nghèo, thông tin đa chiều, thì Mặt trận phải là nơi “kết nối các mảnh ghép”.

Thứ hai, phải chủ động đổi mới phương thức hoạt động, tận dụng chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu phản ánh tâm tư dân chúng, làm căn cứ cho phản biện và giám sát chính sách.

Thứ ba, phải giữ gìn tính độc lập, khách quan và bản lĩnh chính trị. Mặt trận không thể làm vừa lòng tất cả, nhưng phải trung thành với lợi ích dân tộc và quyền lợi Nhân dân vì đó cũng chính là tinh thần cốt lõi trong mọi nghị quyết của Đảng.

Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói trong phát biểu đầu nhiệm kỳ: “Cái tâm của Đảng phải gặp cái lòng của dân thì sức mạnh quốc gia mới bền”. Tôi cho rằng, Mặt trận chính là “con đường” để cái tâm ấy đến được với cái lòng ấy một cách chân thành, minh bạch, bền bỉ.

Xin trân trọng cảm ơn ông!