Chân lý lịch sử là sự thật khách quan
Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa tổ chức một sự kiện thu hút quan tâm của dư luận, đó là kỷ niệm 200 năm ngày mất của vua Gia Long (1762-1820). Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Nguyễn Phước Tộc đã tổ chức “Lễ kỷ niệm 200 năm ngày băng hà của vua Gia Long và Húy kỵ Đức Thế Tổ Cao Hoàng Đế, Hiệp kỵ các Hoàng đế triều Nguyễn”. Lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế đã tham dự.
 |
| Lễ tưởng niệm vua Gia Long. |
Đây là một sự kiện diễn ra ở một địa phương nhưng tạo sức lan tỏa đáng kể từ góc nhìn lịch sử. Bởi trước đây, trong hầu hết các tài liệu chính thống, vua Gia Long bị quy tội là kẻ không thức thời, phản tiến bộ vì chống lại phong trào Tây Sơn, rồi “cõng rắn cắn gà nhà” vì dựa vào nước Pháp... Tóm lại là không đáng tôn vinh. Tuy nhiên, dưới góc nhìn lịch sử toàn diện và đổi mới thì cách nhìn thông thoáng hơn và tiệm cận với sự thật khách quan, dù có thể còn những tranh luận, nhưng đó cũng là điều bình thường trong khoa học, bởi đó cũng góp phần làm sáng tỏ chân lý.
Có ít nhất hai điều đánh giá công lao to lớn của vua Gia Long không thể nào phủ nhận: Thứ nhất, đây là vị hoàng đế có công thống nhất đất nước sau hơn 260 năm chia cắt (1533-1802) và thứ hai là người đặt nền móng để tạo nên kinh thành Huế, ngày nay được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, để lại cho hậu thế một di sản văn hóa đồ sộ cả về vật thể và phi vật thể. Tiến sĩ Sử học Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết: “Mặc dù về hoàng đế Gia Long vẫn còn những ý kiến khác nhau, cả những tranh cãi nhưng vẫn cần phải công nhận ông có ba đóng góp rất quan trọng: một là thống nhất đất nước, hai là mở mang bờ cõi và ba là có công xây dựng kinh thành Huế”.
Cần nhớ lại cách đây 5 năm trong buổi thông tin khoa học “Một số thành tựu mới trong nghiên cứu lịch sử Việt Nam” do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức tại Hà Nội (ngày 22/2/2017), có nhiều nhà khoa học đầu ngành tham dự.
GS. Phan Huy Lê, lúc ấy là Chủ tịch danh dự Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã nhấn mạnh: “Một trong những công lao rất lớn của chúa Nguyễn và nhà Nguyễn là mở mang bờ cõi, thống nhất đất nước, khai phá đồng bằng sông Cửu Long. Năm 1757, chúa Nguyễn đã định hình được lãnh thổ về cơ bản gần giống như lãnh thổ Việt Nam hiện nay từ phía Bắc vào Cà Mau, từ Tây Nguyên ra biển, bao gồm cả vùng biển, các đảo ven bờ và hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa. Nhà Nguyễn có công rất lớn trong việc hình thành và định hình một Nhà nước thống nhất, xác lập lãnh thổ - không gian sinh tồn của nước Việt Nam. Công lao nhà Nguyễn về phương diện này không thể chối cãi. Đã đến lúc cần nhìn rõ công, tội của nhà Nguyễn”. Còn GS. TS. Nguyễn Quang Ngọc nêu lên câu hỏi rất đáng quan tâm: “Nói về Việt Nam mà lại không có các vương triều phía Nam thì không đảm bảo tính toàn vẹn. Không thể nói vấn đề các vương quốc phía Nam là vấn đề “nhạy cảm”, không nên nói. Vua Gia Long với sự cố gắng hết sức của mình đã đem lại sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ chúng ta như hôm nay thì sao không đưa ông ấy vào lịch sử?”.
 |
| Lễ tưởng niệm vua Gia Long được tổ chức tại Thế Miếu, Đại Nội (Huế). |
Đánh giá sự kiện và nhân vật lịch sử là công việc quan trọng, trong nhiều trường hợp lại rất phức tạp bởi các khó khăn về tư liệu, nhân chứng, chưa kể từ sự khác biệt bởi quan điểm, góc tiếp cận... dẫn đến nhiều nhận định dù đã được chính thống hóa không phải là nhất thành bất biến. Hơn nữa thao tác khoa học khi có độ lùi về thời gian, được bổ sung tư liệu nhiều chiều, quan niệm cởi mở... thì việc nhìn nhận lại là hoàn toàn cần thiết. Việc nhìn nhận lại những sự kiện và nhân vật lịch sử dưới ánh sáng khoa học thực sự sẽ tránh được lối mòn độc tôn và những thiên kiến thường chỉ làm méo mó chân dung lịch sử, thậm chí dẫn đến oan sai.
Cũng như mới đây, Phụ chính đại thần Nguyễn Văn Tường (1824-1886) của triều Nguyễn cũng chịu hàm oan cả một thế kỷ, bị quy chụp là kẻ ăn ở hai lòng, cam tâm bán nước, phản trắc và nham hiểm... Hình dung con người chính trị Nguyễn Văn Tường là một phức hợp hết sức rối rắm, mù mờ lại bị bao bọc bởi quá nhiều thông tin giả trá, hư ngụy được tạo dựng nên bởi những ý đồ độc ác và nham hiểm.
Bởi vậy cả trăm năm qua, chân dung đích thực của ông như là một câu đố của nhân sư trong nền sử học nước nhà. Nhờ công lao của các nhà khoa học, đặc biệt là công trình sử học đồ sộ mới xuất bản năm 2020 của GS. Nguyễn Quốc Trị: “Nguyễn Văn Tường và cuộc chiến chống đô hộ Pháp của Nhà Nguyễn” đã phục dựng chính xác và cụ thể chân dung nhân vật lịch sử này. Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam và Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên - Huế đã đề nghị kính tặng bia Lịch sử cho quê hương và gia tộc. Thành phố Đông Hà thuộc tỉnh Quảng Trị đã có đường phố mang tên Nguyễn Văn Tường.
Chúng ta vui mừng khi khoa học lịch sử đã có những đổi mới, nhìn nhận lại quá khứ, trong đó đặc biệt có nhà Nguyễn. Việc đánh giá lại vua Gia Long và nhà Nguyễn vẫn tiếp diễn để học thuật làm sáng tỏ thêm nhiều giá trị lịch sử.
 Hưởng ứng “Tuần lễ Áo dài” năm 2022: Tiểu thương chợ Đông Ba mặc áo dài để buôn bán Hưởng ứng “Tuần lễ Áo dài” năm 2022, chào mừng kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3) tiểu thương và cán bộ, nhân viên ... |
 Thừa Thiên Huế chậm cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH cho F0 điều trị tại nhà Những ngày qua, nhiều người lao động (NLĐ) tại tỉnh Thừa Thiên Huế là F0 điều trị tại nhà, sau khi khỏi bệnh, họ đến ... |
 Thừa Thiên Huế: Phấn đấu giải quyết việc làm cho 16.300 lao động trong năm 2022 Thừa Thiên Huế sẽ tập trung hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp, giới thiệu việc làm cho người lao động, phấn đấu ... |
Đọc nhiều
Liên quan
Tin mới hơn
Thẻ OCB tối ưu mọi nhu cầu cho giới trẻ
Hoàn tiền 15%, hỗ trợ trả góp 0% lãi suất với kỳ hạn lên đến 36 tháng, miễn phí sử dụng phòng chờ sân bay… là những điểm sáng trong hàng loạt các chương trình ưu đãi hấp dẫn dành riêng cho chủ thẻ OCB. Ngoài ra, ngân hàng Phương Đông (OCB) cũng đã phát triển hệ sinh thái thẻ toàn diện, bao gồm cả thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ, thiết kế “may đo” phù hợp từng nhu cầu khách hàng. Điều này đã và đang góp phần tái định nghĩa khái niệm về thẻ, đưa thẻ trở thành phương thức thanh toán cực linh hoạt và tối ưu cho giới trẻ hiện nay.
VietinBank 9 tháng đầu năm 2025: Duy trì tăng trưởng vượt trội, kiểm soát tốt chất lượng tài sản
Chiều 13.11, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) đã tổ chức thành công Hội nghị cập nhật kết quả kinh doanh quý 3/2025.
Ban Công đoàn Quốc phòng chi hơn 1,6 tỷ đồng hỗ trợ đoàn viên bị bão lũ
Trước những thiệt hại nặng nề do bão số 10 (Bualoi), bão số 11 (MATMO) và lũ lụt miền Trung tháng 10.2025 gây ra, Ban Công đoàn Quốc phòng đã phê duyệt chuyển hơn 1,6 tỷ đồng hỗ trợ 1.324 trường hợp đoàn viên và người lao động (NLĐ) bị ảnh hưởng về nhà ở, tài sản.
Tin tức khác
Mắm moi chua Vích Phương: Di sản ẩm thực được khẳng định bởi OCOP 3 sao
Mắm moi chua Vích Phương được làm từ tép biển tươi đánh bắt ở Sầm Sơn (Thanh Hóa). Đây không chỉ là một loại gia vị mà còn thể hiện sự gìn giữ và sáng tạo trong ẩm thực truyền thống.
Xu hướng dòng tiền cuối năm: Tiết kiệm ngân hàng trở thành lựa chọn tối ưu
Cuối năm là thời điểm để đánh giá lại kết quả đạt được trong năm và đặt ra mục tiêu tài chính cho năm mới. Xu hướng mới cho thấy người dùng chuyển từ các kênh đầu tư rủi ro sang các giải pháp tích lũy an toàn, trong đó gửi tiết kiệm ngân hàng trở lại như một trong những lựa chọn dẫn đầu.
Xã rác - có phải lỗi chính tả không?
Suốt vài chục ngày gần đây, lượng rác thải ở các xã dọc trên Quốc lộ 9 - cửa ngõ của Hành lang kinh tế Đông Tây (EWEC) và Cửa khẩu quốc tế đường bộ Xuyên Á - bị dồn ứ rất nhiều trong dân cư và nơi công cộng.
BIDV đồng hành triển khai chiến dịch “60 ngày cao điểm hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang ke khai thuế”
Ngày 14.11, tại TP. Hồ Chí Minh, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Thuế TP. Hồ Chí Minh đã ký kết Thỏa thuận hợp tác nhằm đồng hành triển khai chiến dịch “60 ngày cao điểm hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai”, góp phần thực hiện chủ trương của Bộ Tài chính và ngành Thuế về xóa bỏ thuế khoán, chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang nộp thuế theo phương pháp kê khai từ ngày 01.01.2026.
Ban Công đoàn Quốc phòng hỗ trợ Công ty X20 Thái Nguyên xây nhà "Mái ấm công đoàn, nghĩa tình đồng đội"
Trong những ngày đầu tháng 10.2025, bão số 11 (MATMO) gây lũ lụt nghiêm trọng tại Thái Nguyên, khiến hơn 300 gia đình và 227 người lao động (NLĐ) tại Công ty TNHH MTV X20 Thái Nguyên thiệt hại nặng nề, ước tính 6 tỷ đồng.
SeABank “xanh hóa” vận hành, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường vì mục tiêu net-zero
Trên hành trình phát triển bền vững và đóng góp cho mục tiêu chung về giảm phát thải carbon, SeABank đẩy mạnh “xanh hóa” vận hành và tối ưu quy trình, kết hợp triển khai các hoạt động xanh nhằm lan tỏa tinh thần vì môi trường.