Dự báo ngành thép vẫn gặp khó, Hoa Sen đặt lợi nhuận 2023 giảm tới 60%

CTCP Tập đoàn Hoa Sen (mã HSG) vừa công bố tài liệu đại hội đồng cổ đông thường niên niên độ tài chính 2022-2023 dự kiến diễn ra vào ngày 10/3 tới tại TP.HCM. Theo đó, Hoa Sen đặt kế hoạch kinh doanh dựa trên hai phương án.

Kế hoạch kinh doanh niên độ 2022-2023 của Hoa Sen (Nguồn: Tài liệu ĐHĐCĐ của Hoa Sen)

Phương án một, sản lượng đạt 1,52 triệu tấn, trong đó, thành phẩm là 1,4 triệu tấn và phụ phẩm 152.000 tấn, đều giảm 16% so với niên độ trước. Với sản lượng như vậy, công ty dự kiến doanh thu niên độ 2022-2023 đạt 34.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 100 tỷ đồng, lần lượt giảm 32% và 60% so với niên độ trước.

Phương án hai, với sản lượng đạt 1,63 tấn (giảm 10%), trong đó thành phẩm là 1,5 triệu tấn và phụ phẩm 130.000 tấn, ước tính doanh thu đạt 36.000 tỷ đồng, giảm 28% so với niên độ 2022-2023 và lợi nhuận sau thuế dự kiến đạt 300 tỷ đồng, tăng 20% so với niên độ trước.

Hội đồng quản trị của Hoa Sen nhận định, xuất khẩu thép năm 2023 vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, khó lường trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức về cạnh tranh và rào cản thương mại.

Bên cạnh đó, cạnh tranh gay gắt tại thị trường nội địa, các chính sách thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất, tỷ giá leo thang có thể ảnh hưởng tiêu cực tới nhu cầu và hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị trong ngành. Tuy nhiên, xét ở góc độ nội tại, Hoa Sen vẫn đang duy trì sự ổn định về tình hình tài chính và tình hình sản xuất kinh doanh.

Niên độ 2022-2023 Hoa Sen sẽ ưu tiên phát triển thị trường nội địa trong bối cảnh kinh tế thế giới đang có nhiều bất ổn, tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc phát triển và duy trì hệ thống bán lẻ hiện tại, xây dựng và áp dụng các chính sách bán hàng, khuyến mãi...

Đối với hoạt động xuất khẩu, tập đoàn sẽ tiếp tục tìm kiếm, mở rộng các thị trường mới giàu tiềm năng và phát triển, đa dạng hoá các sản phẩm xuất khẩu.

Đối với mảng sản xuất kinh doanh nhựa, Hoa Sen cho biết sẽ tiếp tục củng cố hiệu quả sản xuất kinh doanh của CTCP Nhựa Hoa Sen, đồng thời chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc IPO vào một thời gian phù hợp, dự kiến thời gian sẽ là từ năm 2024 đến năm 2026 nếu tình hình kinh tế thuận lợi.

Đối với mảng kinh doanh phân phối vật liệu xây dựng và nội thất, Hoa Sen tiếp tục mở rộng, củng cố hiệu quả kinh doanh của hệ thống Hoa Sen Home. Đồng thời, nghiên cứu, chuẩn bị nguồn lực, điều kiện cần thiết để thành lập CTCP Phân phối Vật liệu xây dựng - nội thất Hoa Sen (CTCP Hoa Sen Home).

Tại đại hội đồng cổ đông tới, Hoa Sen dự kiến trình cổ đông kế hoạch cổ tức 3% bằng cổ phiếu cho niên độ 2021-2022.

Kết quả kinh doanh niên độ 2021-2022 của Hoa Sen so với kế hoạch (Nguồn: Tài liệu ĐHĐCĐ của Hoa Sen)

Trước đó, niên độ tài chính 2021-2022, Hoa Sen ghi nhận tổng doanh thu hơn 49.700 tỷ đồng, mặc dù vượt kế hoạch về doanh thu, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 251 tỷ đồng, bằng 17% kế hoạch.

Trong quý 1 niên độ tài chính 2022-2023 (1/10/2022-31/12/2022), Hoa Sen ghi nhận doanh thu đạt 7.917 tỷ đồng, giảm hơn 53% so với cùng kỳ và lỗ sau thuế 680 tỷ đồng, đây là quý lỗ thứ hai liên tiếp của tập đoàn này sau khi đã lỗ kỷ lục 887 tỷ đồng trong quý trước đó.

Lý giải về khoản lỗ trong quý 1 niên độ 2022-2023 Hoa Sen cho biết là do lợi nhuận gộp giảm vì tác động từ việc giảm biên lợi nhuận gộp.

Trong kỳ, lợi nhuận gộp của Hoa Sen giảm gần 93% so với cùng kỳ, tương ứng giảm 1.963 tỷ đồng về 160 tỷ đồng; doanh thu tài chính giảm 79%, tương ứng giảm 121 tỷ đồng về 32 tỷ đồng; chi phí tài chính giảm 33% về 113,6 tỷ đồng; chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp giảm 43,6% về 768 tỷ đồng và các hoạt động khác biến động không đáng kể.

Gặp khó gấp đôi doanh nghiệp thép khác vì vừa sản xuất vừa bán hàng

Trong một báo cáo phân tích mới đây, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, Hoa Sen đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử khi lỗ ròng trong 2 quý liên tiếp. Tập đoàn này gặp khó gấp đôi so với các doanh nghiệp cùng ngành khi là doanh nghiệp hoạt động ở cả hai phân khúc sản xuất và bán lẻ.

Theo đó, về mặt sản xuất, VDSC cho rằng biến động giá HRC khiến các nhà máy đối mặt với khoản lỗ giá nguyên liệu lớn. Công ty chứng khoán này cho biết gần như tất cả các nhà sản xuất tại Việt Nam đều gặp khó trong hoạt động mua nguyên liệu và chính sách tồn kho trong khoảng 2 quý vừa rồi do giá quốc tế biến động mạnh và khó lường. Đối với các nhà sản xuất tôn mạ, 2 năm gần nhất là giai đoạn giá HRC tăng giảm với biên độ rất lớn.

Ngược lại, giai đoạn trước đó, 2018-2020 mặc dù giá HRC có xu hướng đi xuống, về lý thuyết khiến hoạt động mua nguyên liệu luôn gây lỗ (hàng về kho giảm giá so với lúc chốt mua), các doanh nghiệp vẫn xoay sở để có lợi nhuận.

Thực tế là năm 2018-2020 lợi nhuận của nhóm tôn mạ tương đối khả quan, và Hoa Sen không ngoại lệ. Sang năm 2021, nửa đầu năm chứng kiến giá HRC lập đỉnh vào tháng 5, tăng 51% so với đầu năm, và giảm gần 30% từ mức đỉnh này trong phần còn lại của năm. Tương tự, trong năm 2022, giá HRC cũng chỉ mất 4 tháng để tăng 22% so với đầu năm, nhưng lại giảm 33% từ mức đỉnh này trong 8 tháng cuối năm.

VDSC cho rằng việc giá HRC tạo đỉnh vào khoảng tháng 4-5 khá phù hợp với cung cầu thị trường khi rơi vào mùa cao điểm xây dựng (trước mùa mưa hàng năm). Điều này khiến các nhà máy có xu hướng lạc quan (overestimate) khi chốt mua nguyên liệu cho mùa mưa và những tháng cuối năm.

Chính sách này khiến các nhà máy đối mặt với khoản lỗ giá nguyên liệu lớn khi cuối năm 2022 giá HRC giảm mạnh. Trong khi hoạt động phòng hộ giá nguyên liệu chưa phổ biến, việc đặt mua nguyên liệu giao hàng trong vòng 2 tháng đổ lại khiến nhiều nhà máy chứng kiến hàng đi đường lỗ từng ngày trong quý 3 và quý 4/2022.

Về hoạt động bán lẻ, theo VDSC, nhu cầu tôn mạ trong nước và xuất khẩu đều chậm lại đã khuếch đại tác động của xu hướng giảm giá HRC trong nửa cuối năm 2022. Trong khi các doanh nghiệp tôn thép khác có mức tồn kho thấp hơn và dễ cắt giảm hơn do hoạt động ở một phân đoạn nhất định của chuỗi giá trị, thì Hoa Sen là doanh nghiệp vừa sản xuất vừa bán lẻ tới người dùng cuối. Điều này khiến doanh nghiệp vừa phải tích trữ nguyên liệu như một nhà sản xuất, lại vừa phải tồn kho thành phẩm như một nhà bán lẻ. Như vậy, giá nguyên liệu giảm ăn mòn biên lợi nhuận gộp của Hoa Sen từ cả đầu ra và đầu vào.

Đặc trưng của các nhà sản xuất tôn mạ tại Việt Nam là tỉ trọng xuất khẩu tương đối lớn, từ 30-60% sản lượng tiêu thụ. Khi nhu cầu đột ngột chậm lại ở cả hai thị trường do chính sách thắt chặt tiền tệ để xuất khẩu lạm phát của nhiều thị trường xuất khẩu chính, đồng thời trong nước Nghị định 65 khiến dòng tiền bị tắc nghẽn, ảnh hưởng lớn lên nhu cầu xây lắp dân dụng, hoạt động tiêu thụ tôn thép nói chung gần như bị ngưng trệ ngay trong thời gian giá HRC giảm mạnh.

Việc phải chịu chu kỳ chuyển đổi tiền mặt dài hơn các nhà sản xuất tôn thép khác khiến Hoa Sen khó cạnh tranh về giá hơn, thể hiện ngay ở mức lỗ ròng trong 2 quý gần nhất.

VDSC cho biết thêm, khác với hầu hết doanh nghiệp tôn thép niêm yết, Hoa Sen vận hành các cửa hàng bán lẻ để bán sản phẩm tới tận tay người tiêu dùng. Điều này trong các năm trước đây là lý do khiến biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp khá cao.

Tuy nhiên, cũng cần mất chi phí để duy trì sức mạnh thương hiệu. Chi phí bán hàng của Hoa Sen luôn duy trì ở mức cao, chiếm trung bình 7,3% doanh thu trong 3 năm gần nhất, khoảng 600-1200 tỷ mỗi quý. Đây là khoản chi phí lớn.

VDSC cho rằng trong điều kiện thị trường đặc biệt chậm chạp như hiện tại, việc phải “nuôi” thương hiệu lại là một điểm yếu của Hoa Sen.