Phục hồi trước sức ép lớn

Cuối tháng 5, tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế S&P Global Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+ (từ mức BB), triển vọng “Ổn định”. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động và thách thức, kết quả đánh giá của S&P là một khẳng định uy tín từ cộng đồng quốc tế về nỗ lực ổn định và phục hồi kinh tế của Việt Nam.

Đáng chú ý hơn, Việt Nam là một trong hai quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương được nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay, trong khi đã có đến 30 lượt hạ bậc tín nhiệm trên thế giới.

Lấy lại đà phục hồi

Trong báo cáo cập nhật giữa tháng 5, Ngân hàng Thế giới (Wolrd Bank) đánh giá kinh tế Việt Nam đang lấy được đà phục hồi, bất chấp bất định toàn cầu gia tăng liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine, lạm phát gia tăng tại nhiều nền kinh tế lớn và điều kiện tài chính toàn cầu đang thắt chặt.

Thực tế, sau một năm 2021 đầy khó khăn và những tháng đầu năm 2022 không hề dễ dàng khi số ca nhiễm COVID-19 mới trong nước tăng mạnh và chịu tác động của nhiều yếu tố bên ngoài, nền kinh tế Việt Nam vẫn có bước phục hồi vững chắc với tăng trưởng quý 1 trên 5%, đạt mục tiêu đề ra và cũng là mức tăng trưởng cao hơn so với mức 4,72% của quý 1/2021 và 3,66% của quý 1/2020.

5 tháng đầu năm, các ngành công nghiệp, nông nghiệp vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh và đóng góp lớn vào tăng trưởng của nền kinh tế. Khu vực dịch vụ khởi sắc khi nhiều hoạt động dịch vụ sôi động trở lại. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 5 tháng ước tăng 16,3%, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tăng 14,9% so với cùng kỳ. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp 5 tháng ước tăng 8,3%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng tăng 9,7% so với cùng kỳ. Khách quốc tế 5 tháng đầu năm gấp 4,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, cùng với đà phục hồi của nền kinh tế, số lượng doanh nghiệp mới ra đời và quay trở lại hoạt động ngày càng tăng; 5 tháng đầu năm có tới 62.961 doanh nghiệp thành lập mới, mức cao nhất trong giai đoạn 5 tháng đầu năm từ trước đến nay, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm 2021.

Ông Lê Trung Hiếu, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho rằng, thông qua những con số có thể thấy kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng rất tốt. “Theo tôi, với tốc độ tăng trưởng như hiện tại, GDP cả năm 2022 có thể đạt, thậm chí vượt mục tiêu ngưỡng cao 6,5% mà Chính phủ và Quốc hội đề ra là 6-6,5%”, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê nhận định.

Theo ông Hiếu, thời gian qua, 2/3 trụ cột tăng trưởng của năm 2022 trong là xuất khẩu và tiêu dùng nội địa đã phục hồi tương đối tốt, trong bối cảnh Chính phủ đã ban hành nghị quyết về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, một cấu phần trong gói hỗ trợ thuộc chương trình là đầu tư công – cũng là trụ cột còn lại của tăng trưởng – đến nay vẫn chưa nhiều khởi sắc.

Theo ông Hiếu, thời gian qua, 2/3 trụ cột tăng trưởng của năm 2022 trong là xuất khẩu và tiêu dùng nội địa đã phục hồi tương đối tốt, trong bối cảnh Chính phủ đã ban hành nghị quyết về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, một cấu phần trong gói hỗ trợ thuộc chương trình là đầu tư công – cũng là trụ cột còn lại của tăng trưởng – đến nay vẫn chưa nhiều khởi sắc.

Bên cạnh đó, theo Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, sản xuất công nghiệp dự kiến sẽ tiếp tục duy trì được đà tăng tưởng cao, hỗ trợ tích cực cho xuất khẩu. Tuy nhiên, ông lưu ý hiện nay Trung Quốc vẫn đang thực hiện “Zero COVID” nên gây ảnh hưởng đến nguồn nguyên vật liệu cung cấp cho các doanh nghiệp Việt Nam. Khi chính sách này được nới lỏng, đầu vào nguyên vật liệu cho các doanh nghiệp sẽ bớt khó khăn hơn.

Trước những thách thức mới

Cùng với WB, loạt tổ chức quốc tế gần đây đưa ra những dự báo lạc quan về tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay. Dù vậy, triển vọng phục hồi đó đối diện nhiều thách thức mới và diễn biến khó lường từ bên ngoài.

Trên trường quốc tế, kinh tế Mỹ đang cho thấy những dấu hiệu chững lại, lạm phát tăng cao, khả năng thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ cao trong khi sức mua bị giảm thấp. Kinh tế châu Âu đang đối mặt với nguy cơ suy thoái khi giá dầu và giá kim loại tăng cao do ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga - Ukraine… Trong khu vực ASEAN, tăng trưởng trong lĩnh vực xuất khẩu có dấu hiệu giảm động lực. Đặc biệt, lạm phát đang gia tăng tại nhiều nơi trên thế giới do giá năng lượng, lương thực trên toàn cầu tăng mạnh, đã và đang tạo tác động dây chuyền đến giá cả các hàng hóa, dịch vụ khác.

Theo ông Lê Trung Hiếu, Việt Nam đang chịu áp lực từ lạm phát và sẽ chịu ít nhiều tác động từ thế giới. Tuy nhiên, chuyên gia của Tổng cục Thống kê cho rằng đến thời điểm hiện tại lạm phát vẫn được kiểm soát nhờ giá lương thực thực phẩm trong rổ hàng hóa tính CPI vẫn ổn định.

Song, những tháng cuối năm, đặc biệt là quý 3, dự báo lạm phát của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi một số nguyên nhân. Nếu lạm phát trên thế giới tiếp tục tăng cao, Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn, sẽ có một số mặt hàng khi nhập khẩu vào thì sẽ gần như nhập khẩu lạm phát. Nhưng Việt Nam cũng là nước xuất khẩu lớn nên cũng có thể cân đối thông qua xuất khẩu lạm phát.

Ngoài ra, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê lưu ý, những mặt hàng lương thực, thực phẩm đang phải chịu chi phí đẩy rất lớn; trong các tháng tiếp theo nếu cầu tiêu dùng tiếp tục phục hồi nhanh có thể khiến giá lương thực, thực phẩm tăng, qua đó sẽ tác động lớn đến CPI. Khi đó, việc giữ được lạm phát ở mức 4% sẽ là thách thức.

Trong khi đó, TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, để khôi phục nhanh chuỗi sản xuất và cung ứng, thúc đẩy các hoạt động tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 6-6,5% năm 2022, cần đẩy nhanh hơn nữa việc thực hiện các gói hỗ trợ, bởi thực tế đã qua 5 tháng kể từ ngày thông qua nghị quyết, căn bản nguồn vốn chưa đi nhiều vào thực tế.

Đặc biệt, theo TS. Doanh, phải khẩn trương triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh và hợp tác xã nhằm nhanh chóng giúp các đối tượng này khắc phục được khó khăn, giảm bớt chi phí vốn và góp phần thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi. Tuy nhiên, việc triển khai cần công khai, minh bạch, đúng đối tượng và phải đảm bảo khả năng hấp thụ của các đối tượng.

Về phía doanh nghiệp, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng mỗi doanh nghiệp cũng cần phải thay đổi để thích ứng với bối cảnh mới. “Doanh nghiệp cần năng động, chủ động, sáng tạo hơn, quản trị tốt hơn để thích ứng tốt hơn với xu hướng kinh doanh mới, thói quen tiêu dùng mới và công nghệ mới”, ông nói.

Thêm cơ hội cho lao động Việt ra nước ngoài Nhiều quốc gia bắt đầu tìm đến nguồn nhân lực Việt Nam như một cách để bù đắp sự thiếu hụt lao động trong quá ...

Thủ tướng đôn đốc triển khai chương trình phục hồi kinh tế-xã hội Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện đôn đốc triển khai quyết liệt, hiệu quả Chương trình phục hồi và phát ...

Phục hồi kinh tế - xã hội và những vấn đề đặt ra với công tác an toàn, vệ sinh lao động Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP, ngày 30/1/2022 về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và ...