Kỳ 4: Muốn người dân hạnh phúc thì cán bộ phải có niềm vui trong công việc của mình

Bước tiến về tầm nhìn và triết lý quản trị

-Thưa đồng chí, Hà Nội lần đầu tiên đưa cụm từ “Hạnh phúc của Nhân dân” vào Văn kiện chính trị quan trọng. Theo đồng chí, ý nghĩa lớn nhất của việc bổ sung cụm từ này là gì trong bối cảnh Thủ đô đang đổi mới mô hình quản trị?

+Việc Hà Nội lần đầu tiên đưa cụm từ "Hạnh phúc của Nhân dân” vào một văn kiện chính trị quan trọng, theo tôi, không chỉ là một thay đổi về mặt ngôn ngữ mà là một bước tiến về tầm nhìn và triết lý quản trị.

Đồng chí Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (bìa trái) trao đổi với các đại biểu trong cuộc họp của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ảnh: NVCC.

Trong bối cảnh Thủ đô đang đổi mới mô hình tổ chức chính quyền theo hướng tinh gọn, hiệu lực và hiện đại, việc xác lập “hạnh phúc” là mục tiêu tối thượng đã cho thấy Hà Nội chọn cách tiếp cận rất nhân văn, rất dân chủ. Đây là sự trở về với cốt lõi tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh”.

Nếu trước đây chúng ta nói nhiều đến tăng trưởng, phát triển, mở rộng đô thị…, thì bây giờ Hà Nội đang gửi đi một thông điệp mạnh mẽ: Mọi sự thay đổi của bộ máy phải được đo bằng sự an tâm, an sinh, an vui của người dân.

Tôi cho rằng đây cũng là sự thức tỉnh quan trọng trong tư duy quản trị hiện đại:

Không phải chính quyền làm được bao nhiêu, mà người dân được hưởng bao nhiêu.

Không phải mở rộng bao nhiêu dự án, mà đời sống của dân Thủ đô tốt lên ra sao.

Đặt “hạnh phúc” vào trung tâm chính trị chính là lựa chọn con đường phát triển bền vững, lấy con người làm gốc - rất phù hợp với một Thủ đô văn minh, trí tuệ và đầy khát vọng như Hà Nội.

-Nhiều ý kiến cho rằng “hạnh phúc của Nhân dân” không chỉ là khẩu hiệu mà phải trở thành thước đo cho hoạt động của bộ máy hành chính. Đồng chí nhìn nhận thế nào về yêu cầu chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ?

+Đúng là như vậy. Khi chúng ta nói đến ‘hạnh phúc của Nhân dân”, thì đó tuyệt đối không thể dừng ở khẩu hiệu. Khẩu hiệu không làm người dân hạnh phúc; chỉ hành động của bộ máy mới làm được điều đó. Và để hành động đúng, bộ máy bắt buộc phải chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ.

Tư duy quản lý coi người dân là “đối tượng được quản lý”. Tư duy phục vụ coi người dân là chủ thể, là đối tượng được phục vụ mà cán bộ, công chức là người cung cấp dịch vụ công. Đó là sự thay đổi căn bản, giống như thay đổi ‘hệ điều hành’ trong cách vận hành bộ máy.

Tôi đã nhiều lần nói trong các hội thảo: Muốn phục vụ dân tốt thì trước hết phải coi sự hài lòng của người dân là thước đo năng lực và phẩm chất của cán bộ. Một giấy tờ giải quyết nhanh hơn 30 phút; Một thủ tục cắt giảm thêm 2 bước; Một nụ cười thay cho thái độ vô cảm… Tất cả đều góp lại thành ‘hạnh phúc’ của người dân.

Thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh hay Đà Nẵng đã chứng minh rằng khi coi người dân là trung tâm, bộ máy tự khắc vận hành hiệu quả hơn. Hà Nội hiện nay đi theo hướng đó là rất đúng, rất trúng.

Đồng chí Nguyễn Túc - người được mệnh danh là "người mặt trận", với những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm công tác xây dựng Đảng, giám sát xã hội. Ảnh: NVCC.

Tôi cho rằng: Quản lý là phương tiện. Phục vụ mới là mục tiêu. Và hạnh phúc của Nhân dân chính là tiêu chuẩn cao nhất để kiểm nghiệm tư duy ấy.

Khi dân tin, việc khó đến mấy cũng thành

-Từ góc độ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - tổ chức đại diện, tập hợp và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng chí đánh giá ra sao về tác động của định hướng này đối với mối quan hệ giữa chính quyền và người dân Thủ đô?

+“Từ góc độ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - nơi đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân - tôi cho rằng việc Hà Nội đặt ‘Hạnh phúc của Nhân dân” vào trung tâm tư duy phát triển sẽ tạo ra một sự thay đổi căn bản trong quan hệ giữa chính quyền và người dân Thủ đô.

Trước hết, nó làm cho mối quan hệ ấy trở nên gần gũi, bình đẳng và đối thoại hơn. Khi chính quyền tuyên bố mục tiêu tối thượng là hạnh phúc của dân, đồng nghĩa với việc chính quyền tự cam kết đặt mình vào vị trí người phục vụ, lắng nghe, thấu hiểu và chia sẻ.

Không còn khoảng cách “xin – cho”, không còn tư duy hành chính áp đặt. Thay vào đó là quan hệ hợp tác: Chính quyền tạo điều kiện, còn người dân đồng hành.

Thứ hai, định hướng này củng cố mạnh mẽ niềm tin của Nhân dân. Mà niềm tin chính là “vốn xã hội”, là thứ tạo nên sức mạnh của một đô thị lớn. Khi người dân tin, họ sẽ góp ý, giám sát, phản biện và cùng chung tay với chính quyền trong những nhiệm vụ khó khăn, từ chỉnh trang đô thị, bảo vệ môi trường đến giữ gìn trật tự xã hội.

Nhiều năm làm công tác Mặt trận, tôi thấy rất rõ: Khi dân tin, việc khó đến mấy cũng thành. Khi dân chưa tin, việc dễ cũng hóa ra khó.

Thứ ba, mục tiêu này giúp khơi dậy tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc - giá trị cốt lõi mà Mặt trận luôn nỗ lực gìn giữ. Bởi hạnh phúc không phải là chuyện của từng cá nhân mà là của cả cộng đồng: từ môi trường sống, nếp văn hóa, an ninh, công bằng xã hội… Tất cả đòi hỏi sự tham gia của mọi lực lượng.

Do đó, tôi đánh giá rất cao bước đi của Hà Nội. Đặt hạnh phúc của Nhân dân vào văn kiện không chỉ là cam kết chính trị, mà còn là lời mời gọi đối thoại, hợp tác và đồng hành giữa chính quyền với mỗi người dân Thủ đô.

Không nằm ở những lời hứa to tát

-Theo đồng chí, đâu là những tiêu chí cụ thể và khả thi để đánh giá “hạnh phúc” của người dân trong quá trình xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, hiệu quả?

+“Hạnh phúc của Nhân dân” nghe thì có vẻ trừu tượng nhưng hoàn toàn có thể đo lường bằng những tiêu chí rất cụ thể. Hạnh phúc không phải là khái niệm mơ hồ; nó là chất lượng cuộc sống hằng ngày của mỗi người dân.

Theo tôi, để đánh giá hạnh phúc trong quá trình xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, Hà Nội có thể dựa trên một số nhóm tiêu chí sau:

Thứ nhất là sự hài lòng của người dân đối với dịch vụ công.

Đây là thước đo trực tiếp nhất. Một bộ máy được coi là hiện đại khi người dân đến làm thủ tục mà nhanh hơn - đơn giản hơn - minh bạch hơn. Việc xử lý hồ sơ đúng hẹn, không phiền hà, không gây khó dễ chính là nền tảng của hạnh phúc.

Thứ hai là an sinh xã hội.

Người dân hạnh phúc khi họ có việc làm ổn định, thu nhập đủ sống, con cái được học hành tử tế, người già được chăm sóc. Những dịch vụ thiết yếu như y tế, giáo dục, nhà ở, đi lại phải tiếp cận được với tất cả mọi người.

Hà Nội đông dân, áp lực lớn, nên càng phải làm mạnh ở lĩnh vực này.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong kiểm tra tình hình úng ngập và công tác ứng phó mưa lớn do ảnh hưởng của cơn bão số 11 tại xã Trung Giã, ngày 7/10/2025. Ảnh: KD.

Thứ ba là môi trường sống.

Một đô thị văn minh phải sạch sẽ, an toàn, xanh, có không gian công cộng cho người dân sinh hoạt. Người dân có thể đánh giá mức độ hạnh phúc của mình qua những thứ rất đời thường: Đi lại có thuận tiện không? có ngập nước không? có chỗ cho trẻ em vui chơi không? không khí có trong lành không?

Thứ tư là văn hóa và sự gắn kết cộng đồng.

Người dân cảm thấy hạnh phúc khi sống trong một môi trường văn minh, tôn trọng lẫn nhau. Hà Nội có truyền thống văn hiến, thanh lịch; giữ được nếp sống văn hóa chính là một tiêu chí hạnh phúc rất đặc trưng của Thủ đô.

Thứ năm là cơ hội tham gia vào quá trình hoạch định chính sách.

Người dân được lắng nghe, được góp ý, được phản biện, được đối thoại - đó là biểu hiện của một chính quyền hiện đại. Cảm giác “tiếng nói của tôi có giá trị” chính là thành phần quan trọng của hạnh phúc.

Tôi muốn nhấn mạnh rằng: Hạnh phúc của người dân đô thị không nằm ở những lời hứa to tát, mà ở từng dịch vụ, từng con đường, từng thủ tục, từng hành xử của cán bộ. Khi tổng hòa những điều giản dị ấy, chúng ta sẽ có một thước đo chân thực nhất về hạnh phúc của Nhân dân Thủ đô.

Bộ máy buộc phải tự vượt lên chính mình

-Hà Nội là đô thị đặc biệt, dân số lớn, yêu cầu quản trị ngày càng phức tạp. Việc đặt mục tiêu “hạnh phúc của Nhân dân” liệu có thể tạo ra động lực mới cho cải cách hành chính, chuyển đổi số và đổi mới phương thức phục vụ người dân?

+Tôi cho rằng việc Hà Nội đặt mục tiêu “hạnh phúc của Nhân dân” không chỉ là một tuyên ngôn mang tính giá trị, mà còn là động lực mạnh mẽ nhất để đẩy nhanh cải cách hành chính, chuyển đổi số và đổi mới phương thức phục vụ.

Hà Nội là đô thị đặc biệt, áp lực quản trị khổng lồ: dân số lớn nhất cả nước, luồng di cư mạnh, nhu cầu dịch vụ công tăng từng ngày, cùng với yêu cầu về văn minh đô thị cao hơn nhiều so với các địa phương khác. Nếu vẫn vận hành bộ máy theo lối cũ - thủ công, cồng kềnh, chậm chạp - thì không thể đáp ứng được. Do đó, đặt hạnh phúc của dân làm mục tiêu khiến bộ máy buộc phải tự vượt lên chính mình.

Thứ nhất, nó tạo áp lực tích cực để cải cách hành chính.

Không thể nói đến “hạnh phúc” khi người dân vẫn phải đi lại nhiều lần, chờ đợi nhiều giờ, hoặc gặp thái độ cửa quyền. Chính mục tiêu này sẽ thúc ép từng cơ quan phải rà soát thủ tục, cắt giảm quy trình, chuẩn hóa cách làm việc.

Thứ hai, chuyển đổi số sẽ trở thành “mệnh lệnh từ cuộc sống”.

Khi người dân kỳ vọng được giải quyết thủ tục ngay tại nhà, trên điện thoại, không cần tiếp xúc trực tiếp, thì chính quyền không thể trì hoãn việc số hóa. Chính nhu cầu về hạnh phúc - hiểu theo nghĩa tiện lợi, nhanh chóng, minh bạch - sẽ khiến chuyển đổi số phát triển nhanh hơn nhiều so với trước.

Thứ ba, mục tiêu này buộc đội ngũ cán bộ phải đổi mới phong cách phục vụ.

Một nụ cười, một lời hướng dẫn tận tình, một cuộc điện thoại thông báo kết quả sớm… chính là những biểu hiện cụ thể của “hạnh phúc”. Cán bộ Thủ đô phải thay đổi, vì người dân hôm nay yêu cầu cao hơn, đòi hỏi rõ ràng hơn.

Tôi có thể nói ngắn gọn thế này: Hạnh phúc của Nhân dân chính là “kim chỉ nam” để đo chất lượng vận hành của chính quyền đô thị hiện đại.

Nếu Hà Nội thật sự kiên định với mục tiêu này, tôi tin rằng đó sẽ là cú hích mạnh mẽ đưa Thủ đô tiến nhanh hơn trên con đường cải cách, văn minh và chuyên nghiệp.

Đề cao sự liêm chính, tinh thần trách nhiệm

-Để cụm từ “Hạnh phúc của Nhân dân” thực sự đi vào cuộc sống, theo đồng chí, cần làm gì để đội ngũ cán bộ, công chức - những người trực tiếp thực thi nhiệm vụ - thay đổi thái độ, phương pháp và tinh thần phục vụ?

+Theo tôi, để “Hạnh phúc của Nhân dân” thực sự đi vào đời sống chứ không chỉ dừng ở một khẩu hiệu đẹp, điều quan trọng nhất là phải bắt đầu từ đội ngũ cán bộ, công chức - những người trực tiếp tạo nên trải nghiệm của người dân với chính quyền.

Công dân phường Yên Hòa vui vẻ khi được phục vụ đồ uống miễn phí tại Chi nhánh số 1 Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội. Ảnh: Hiền Thu.

Trước hết, cần hình thành một hệ chuẩn mới về đạo đức công vụ, trong đó nhấn mạnh tinh thần phục vụ, coi sự hài lòng của người dân là thước đo năng lực và uy tín của mỗi cán bộ. Không thể đòi hỏi một chính quyền hạnh phúc nếu người thực thi công vụ vẫn còn tư duy “quyền lực ban phát”, còn hành xử theo lối xin-cho.

Thứ hai, phải gắn trách nhiệm và quyền lợi của cán bộ với mức độ hài lòng thực chất của người dân. Tức là việc đánh giá thi đua, bổ nhiệm, nâng lương, khen thưởng phải dựa trên các tiêu chí đo lường được, ví dụ: tốc độ xử lý hồ sơ, tỷ lệ sai sót, mức độ phản hồi tích cực, điểm đánh giá dịch vụ công… Khi người cán bộ thấy rõ “làm tốt thì được ghi nhận, làm chưa tốt thì bị nhắc nhở hoặc điều chuyển”, tự nhiên họ sẽ thay đổi thái độ.

Thứ ba, tăng cường đào tạo kỹ năng mềm và kỹ năng giao tiếp hành chính. Một nụ cười, một lời hướng dẫn rõ ràng, một thái độ thân thiện đôi khi còn quan trọng hơn cả một thủ tục được rút gọn. Hiện nay nhiều địa phương đã tổ chức các lớp bồi dưỡng văn hóa công sở, nhưng theo tôi Hà Nội cần đi xa hơn - đào tạo theo tình huống, theo từng nhóm công việc, thậm chí mô phỏng các tình huống khó để cán bộ biết cách xử lý chuyên nghiệp.

Thứ tư, cải thiện môi trường làm việc và điều kiện tác nghiệp cho cán bộ, giúp họ có đủ công cụ để phục vụ người dân nhanh và minh bạch hơn. Một người cán bộ làm việc trong môi trường áp lực cao, thiếu trang thiết bị, quy trình rườm rà thì khó đòi hỏi họ luôn giữ được sự tận tâm.

Cuối cùng, và có lẽ quan trọng nhất, đó là xây dựng văn hóa tổ chức đề cao sự liêm chính, tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng nghề nghiệp. Khi toàn bộ hệ thống lấy “hạnh phúc của Nhân dân” làm giá trị cốt lõi, mỗi cán bộ sẽ cảm thấy tự hào khi được đóng góp vào mục tiêu lớn này.

Nói cách khác, muốn người dân hạnh phúc thì trước hết người cán bộ phải cảm thấy có động lực, có trách nhiệm và có niềm vui trong công việc của mình. Chỉ khi đó, tinh thần phục vụ mới bền vững và giá trị “hạnh phúc” mới thực sự lan tỏa đến mọi cấp, mọi việc, mọi người.

-Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!