Chính phủ đề xuất điều chỉnh tăng lương năm 2026

Thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà mới đây đã có báo cáo số 187 về việc thực hiện một số nội dung cải cách chính sách tiền lương trong khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: QH.

Nỗ lực lớn cải thiện đời sống người lao động

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, ngày 30/6/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 73 điều chỉnh tăng mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng (tăng 30%), thực hiện từ ngày 1/7/2024.

“Kinh phí ngân sách nhà nước chi tăng thêm trong năm 2024 cho việc điều chỉnh mức lương cơ sở này là 188,5 nghìn tỷ đồng” – Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin.

Chính phủ cũng đã bổ sung quy định nâng lương vượt một bậc đối với cán bộ, công chức, viên chức tăng cường đi cơ sở và người có phẩm chất, năng lực nổi trội có thành tích đặc biệt xuất sắc đóng góp cho cơ quan, tổ chức, đơn vị…

Về nguồn kinh phí thực hiện chế độ tiền lương, báo cáo của Chính phủ nêu rõ trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 174/2024, đồng ý bổ sung 55.000 tỷ đồng nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách Trung ương vào dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024...

Theo Nghị quyết 96/2024, bắt đầu từ ngày 1/7/2024, các cơ quan, đơn vị trung ương đang áp dụng cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù sẽ được bảo lưu phần chênh lệch giữa tiền lương và thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức, viên chức tính đến tháng 6/2024, so với mức lương mới sau khi cơ chế đặc thù được sửa đổi hoặc bãi bỏ.

Cùng với đó, Chính phủ cũng đã ban hành quyết định điều chỉnh hàng loạt chính sách an sinh xã hội từ ngày 1/7/2024.

Cụ thể, mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng sẽ được tăng 15%; mức chuẩn trợ giúp xã hội tăng 38,9%; và mức chuẩn trợ cấp ưu đãi dành cho người có công với cách mạng được điều chỉnh tăng 35,7%.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn, việc nâng mức lương cơ sở thêm 30%, đồng thời bổ sung 10% Quỹ tiền thưởng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang từ ngày 1/7/2024 là một nỗ lực đáng ghi nhận của Trung ương, Quốc hội và Chính phủ.

Những điều chỉnh này đã góp phần cải thiện đáng kể đời sống của người hưởng lương, phụ cấp và trợ cấp từ ngân sách, đồng thời tạo động lực nâng cao hiệu quả công việc và giữ vững ổn định xã hội.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh tăng tiền lương khu vực công, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công năm 2026. Ảnh minh họa.

Đề xuất thực hiện hệ thống Danh mục vị trí việc làm năm 2026

Báo cáo gửi Quốc hội, Chính phủ thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế trong quá trình thực hiện các cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù hiện hành, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp khắc phục để đảm bảo quyền lợi cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Theo đó, Chính phủ kiến nghị cho phép các bộ, ngành Trung ương đang áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù tiếp tục được bố trí kinh phí để chi trả tiền lương, phụ cấp, các khoản đóng góp theo chế độ, thu nhập tăng thêm và chi thường xuyên theo định mức.

Cơ chế này không áp dụng đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Sau khi cấp có thẩm quyền quyết định sửa đổi hoặc bãi bỏ các cơ chế đặc thù này, Chính phủ sẽ điều chỉnh lại dự toán ngân sách của các đơn vị liên quan theo đúng thẩm quyền, đồng thời tổng hợp, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Báo cáo cũng đề cập đến vấn đề hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính và giải pháp tạo nguồn cải cách tiền lương. Theo đó, trên cơ sở định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại các kết luận liên quan sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để triển khai thực hiện sau khi hoàn thành việc sắp xếp.

Chính phủ cũng sẽ chỉ đạo các ban, bộ, ngành liên quan phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương hoàn thiện, báo cáo Bộ Chính trị thông qua hệ thống Danh mục vị trí việc làm của cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị.

Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nghiên cứu đánh giá sự phù hợp, tính khả thi và đề xuất việc thực hiện 5 bảng lương và 9 chế độ phụ cấp mới của khu vực công cho phù hợp để trình Trung ương xem xét sau năm 2026 khi Bộ Chính trị ban hành và triển khai thực hiện hệ thống Danh mục vị trí việc làm trong hệ thống chính trị…

Từ thực tiễn nêu trên, Chính phủ kiến nghị báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, về kết quả rà soát toàn bộ khung khổ pháp lý để trình cấp thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị đang được áp dụng các cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù ở Trung ương.

Đồng thời, chỉ đạo các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để triển khai thực hiện sau khi hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã).

Chính phủ cũng kiến nghị căn cứ tình hình kinh tế - xã hội năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh tăng tiền lương khu vực công, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công năm 2026 bảo đảm phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước.

Đề xuất xem xét điều chỉnh tăng lương và các khoản trợ cấp vào năm 2026, tiếp nối nỗ lực cải thiện đáng kể trong năm 2024, cho thấy sự quan tâm liên tục của Chính phủ đến đời sống của người hưởng lương và các đối tượng chính sách.

Việc gắn đề xuất này với tình hình kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách thể hiện một cách tiếp cận thận trọng, thực tế, đảm bảo tính bền vững của chính sách.

Điều này phản ánh một lộ trình cải cách tiền lương thực tế, vừa nỗ lực cải thiện thu nhập, vừa đảm bảo tính bền vững tài khóa, trong khi các giải pháp căn cơ hơn, phức tạp hơn đang được chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo sau khi có đủ điều kiện.