Giảm giờ làm, giảm thu nhập sâu nhưng không thất nghiệp

Giảm giờ làm, NLĐ giảm thu nhập sâu nhưng không thất nghiệp. Ảnh minh họa: Internet

Vẫn còn 20.000 vị trí việc làm bên các khối ngành Dịch vụ, Thương mại

Trên đây là nhận định của bà Trần Lê Thanh Trúc, Trưởng Phòng Việc làm - An toàn lao động và Bảo hiểm xã hội, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ - TB và XH) TP. HCM tại tọa đàm về tình hình sản xuất kinh doanh và lao động việc làm ở TP. HCM, Bình Dương và Đồng Nai vừa qua.

Theo bà Trúc, thông tin từ các quận, huyện gửi báo cáo về cho thấy, hiện TP. HCM có hơn 200.000 doanh nghiệp (DN) với trên 2.8 triệu lao động đang làm việc trong các DN. Trong tháng 10, 11 một số DN có cắt giảm lao động, song số lượng chưa chính thức. Nhìn chung, theo điều 42 của Bộ luật Lao động, Sở LĐ - TB và XH TP. HCM đã tiếp nhận thông tin, 2 DN là Samho và Tỷ Hùng cắt giảm tổng cộng khoảng 2.500 lao động. Lượng lao động bị cắt giảm chỉ diễn ra trong một số lĩnh vực, ngành nghề chứ không phải trong tất cả. Bên cạnh các DN Dệt may, Da giày gặp khó trong tìm kiếm đơn hàng dẫn đến giảm lao động hoặc giảm giờ làm thì các DN thuộc lĩnh vực thương mại, dịch vụ vẫn có nhu cầu tuyển dụng từ 18.000 đến 20.000 vị trí việc làm từ nay cho tới hết tháng 1/2023. Vì vậy, nếu nói NLĐ thất nghiệp không có việc làm là chưa chính xác. Vì NLĐ vẫn có các lựa chọn: về quê làm việc, làm thời vụ để hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Bà Trần Minh Ngọc, CEO trang vieclamtot.com - một trang tuyển dụng trực tuyến tập trung ở khối lao động phổ thông và lao động giản đơn tại Bình Dương, Đồng Nai cho biết, nhu cầu tuyển dụng có tăng nhưng không tăng đỉnh điểm như quý IV/2021 và giai đoạn sau Tết của năm 2022. Nhu cầu tuyển dụng trong tháng 10/2022 so với trung bình 3 tháng trước đó giảm từ 20%, mức giảm nhiều nhất ở TP. HCM. Tuy vậy, lĩnh vực thương mại, dịch vụ, bán lẻ, nhà hàng, khách sạn vẫn đang có nhu cầu tuyển dụng trong quý III và quý IV. Điểm nhấn ở đây là, mặc dù mặt bằng chung nhu cầu tuyển dụng lao động giảm nhưng nhóm ngành việc làm thời vụ tăng từ tháng 10, đặc biệt trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn để chuẩn bị cho nhu cầu vui chơi giải trí cuối năm. Nhân viên chăm sóc khách hàng, nhân viên bán hàng qua điện thoại (telesale) cũng bắt đầu tăng từ tháng 11. Nhu cầu tuyển dụng có xu hướng giảm nhẹ từ đầu năm 2022 và bắt đầu giảm mạnh vào đầu tháng 10/2022. Tuy vậy, thói quen tìm việc của những nhóm công nhân chưa phân bố mạnh ở kênh trực tuyến và nhà máy vẫn tuyển trực tiếp rất nhiều nên những con số và nhận định trên đây không phản ánh toàn bộ nhu cầu việc làm của NLĐ. Cũng phải kể đến một xu thế khác, các đơn hàng dịch chuyển về miền Trung và miền Bắc, ở các tỉnh như Nghệ An, Thanh Hoá. Điều này là do tiền lương tối thiểu vùng tại các tỉnh có mức thấp, đời sống chưa cao nên người mua hàng có thể nhận những đơn hàng giá thấp hơn so với các thành phố lớn như TP. HCM, Hà Nội .

Lao động giảm - vẫn là một bức tranh cục bộ

Thông tin từ Sở LĐ - TB và XH Đồng Nai cho biết, các DN đã cắt giảm 30.000 lao động từ tháng 6/2022. Số lao động giảm chủ yếu thuộc về ngành Dệt may, Da giày, và Chế biến gỗ, chiếm trên 50% lưu lượng lao động thuộc địa bàn tỉnh. Ở góc nhìn của người quản lý, đại diện Sở này cũng cho biết, chính sách bảo hiểm thất nghiệp, từ năm 2020 - 2022, đo theo biên độ từ tháng 1/2020 đến 30/11/2020 cho thấy, tổng số lượng NLĐ nghỉ việc và giải quyết chế độ bảo hiểm khoảng 65.000 người. Giai đoạn này của năm 2022, tháng 1/2022 đến 31/11/2022, lại chỉ có 61.000 người. Con số này cho thấy, chúng ta chưa thể nói gì nhiều về các viễn cảnh, và theo dự đoán có thể năm 2023 mới là đỉnh điểm khó khăn, đặc biệt là với DN gia công những đơn hàng lớn.

Cùng chung ý kiến, ông Phạm Văn Tuyên, Phó giám đốc Sở LĐ - TB và XH tỉnh Bình Dương cho biết: "Số NLĐ tham gia BHXH 6 tháng đầu năm 2022 tại Bình Dương là 1 triệu, số NLĐ tham gia BHXH do Sở báo cáo ngày 1/12/2022 là 994.000 lao động. Như vậy, đã có 6000 NLĐ thôi không tham gia BHXH nữa. Về bảo hiểm thất nghiệp, năm 2020, Bình Dương giải quyết 102.000 trường hợp. Năm 2021, phong toả do dịch Covid-19, có 66.000 trường hợp, năm 2022, tính đến thời điểm này là 83.139 trường hợp và chúng tôi dự đoán cuối năm sẽ có khoảng 89.000 trường hợp yêu cầu giải quyết bảo hiểm thất nghiệp. Con số 20.000 NLĐ mất việc ở Bình Dương thực chất là con số người bị ảnh hưởng. Và chúng ta cũng không nên bi quan quá về các con số".

Tập đoàn Phong Thái là một trong những DN FDI có lượng lao động lớn nhất tại Đồng Nai. Hiện, DN này cũng chung tình trạng giảm đơn hàng của các nhà máy gia công sản xuất ngành May. Tuy vậy, theo đại diện của Tập đoàn thì: “Chủ trương hàng đầu của chúng tôi là ổn định chất lượng, tập trung cho chất lượng, khi đơn hàng dồi dào trở lại thì chúng tôi là một trong những DN có chất lượng tốt nhất sẽ lấy lại các hợp đồng. Chủ trương quan trọng khác nữa của chúng tôi là giữ NLĐ, vì thế chúng tôi vẫn trả đầy đủ lương cho nhân công ngay cả khi tình trạng giảm đơn hàng dẫn ra. Chúng tôi có 2 nhà trẻ lớn nhất, nhì Việt Nam và nhà nghỉ chiếu sáng cho NLĐ. Mục đích là khi tình hình tốt trở lại, chúng tôi có nguồn lao động để bắt tay vào làm ngay”. Tập đoàn Phong Thái đề xuất sẽ nhận được những chính sách ưu đãi hỗ trợ từ phía chính quyền địa phương để DN và NLĐ có thể cùng nhau vượt qua giai đoạn khó khăn này, nhanh chóng trở lại guồng quay sản xuất và phát triển.

Chia sẻ với các ý kiến của đại diện sở, ngành, ông Ngô Hoàng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ LĐ - TB và XH cho biết, liên quan đến tình hình cắt giảm lao động, thiếu đơn hàng, tính đến thời điểm này, Bộ LĐ - TB và XH đã có ít nhất 3 công văn chỉ đạo các sở báo cáo. Trong hơn 30 văn bản từ các sở gửi về liên quan đến việc cắt giảm lao động cho thấy, chúng ta chưa có bức tranh tổng thể về tình hình chung. Rất có thể đây chỉ là bức tranh mang tính cục bộ, diễn ra ở vài địa phương. Vì nếu xét so với năm 2020, tỷ lệ giảm lao động hiện nay (2022) vẫn thấp hơn. Điểm thứ hai của bức tranh là việc giảm lao động chỉ diễn ra ở những ngành thâm dụng lao động như Dệt may, Da giày và Chế biến gỗ, Linh kiện điện tử, trong đó chủ yếu vẫn là dệt may. Và cuối cùng, NLĐ giảm giờ làm, giảm thu nhập là một thực tế không thể tránh khỏi khi thế giới đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu, quá trình giảm phát, cùng với sự thận trọng của các nhãn hàng lớn.

Nhiều ý kiến của DN cũng như đại diện Hiệp hội Ngành nghề tin rằng, Tết này sẽ là một cái Tết không vui với cả NLĐ và DN. Tuy vậy, trong tình hình khó khăn hiện nay, nếu có sự phối hợp cơ chế 3 bên: Hiệp hội đại diện DN, Công đoàn đại diện NLĐ cũng như cơ quan quản lý, và Chính phủ thì việc giải quyết khó khăn, thách thức, sẽ tốt hơn, hiệu quả hơn rất nhiều.

Giảm giờ làm cùng những tâm tư của người lao động vào cuối năm Chủ trương giảm giờ làm cho người lao động là cần thiết. Cùng lắng nghe những tâm sự của công nhân, người lao động để ...

Bị cắt giảm giờ làm, người lao động có được thưởng Tết hay không? Bị giảm giờ làm do công ty ít việc, tết Âm lịch đã cận kề, nhiều công nhân, người lao động băn khoăn, lo lắng: ...

Hàng nghìn công nhân Đà Nẵng bị mất việc, giảm giờ làm giáp Tết 20 doanh nghiệp phải cắt giảm giờ làm của công nhân, thậm chí một số doanh nghiệp phải cho công nhân thôi việc - đó ...