Vai trò tiên phong của đoàn viên trong xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc

“Góc xanh không khói thuốc” - sáng kiến gần gũi, dễ lan tỏa

Tại Công ty TNHH Viet Power (Ninh Bình), sáng kiến “Góc xanh không khói thuốc” đã trở thành điểm nhấn trong phong trào phòng, chống tác hại thuốc lá.

Chị Nguyễn Thị Nhuần, đoàn viên công đoàn công ty, chia sẻ: mỗi khu vực làm việc, phòng nghỉ, nhà ăn đều được bố trí một “góc xanh” với cây cảnh, bảng tuyên truyền trực quan về tác hại của thuốc lá, câu chuyện thực tế về quá trình cai thuốc thành công và những thông điệp ngắn gọn, dễ nhớ như: “Sức khỏe là vàng – Hãy nói không với thuốc lá”.

Công ty xây dựng môi trường không khói thuốc vì một nơi làm việc xanh - sạch - đẹp - an toàn. Ảnh: CT

Điểm mới của mô hình này là việc ứng dụng công nghệ: các bảng thông tin được thiết kế bắt mắt, có gắn mã QR để công nhân dễ dàng quét bằng điện thoại và truy cập vào video, tài liệu hỗ trợ cai thuốc. Điều này giúp thông điệp phòng chống tác hại của thuốc lá không dừng ở hình thức tĩnh, mà trở thành nguồn thông tin sống động, cập nhật.

Công đoàn cơ sở còn triển khai nhóm “Tình nguyện viên sức khỏe”, gồm những công nhân gương mẫu, không hút thuốc, có nhiệm vụ nhắc nhở, động viên đồng nghiệp, đồng thời hỗ trợ những người có nhu cầu bỏ thuốc.

Các hoạt động định kỳ như “Giờ giải lao không khói thuốc”, “Ngày làm việc xanh” được lồng ghép với trò chơi, đố vui có thưởng để tạo không khí vui tươi, khích lệ người lao động tham gia.

Nhờ cách làm sáng tạo, gần gũi và bền bỉ, tình trạng hút thuốc trong khu vực làm việc tại công ty đã giảm đáng kể. Người lao động dần hình thành thói quen mới, coi việc không hút thuốc trong giờ làm việc như một chuẩn mực tập thể.

Người lao động của Công ty Cổ phần Dược phẩm Imexpharm (Đồng Tháp). Ảnh: CT

“Cơ quan Xanh - Không khói thuốc”: Gắn với phong trào thi đua

Nếu Viet Power nhấn mạnh tính trực quan và gần gũi, thì tại Công ty Cổ phần Dược phẩm Imexpharm (Đồng Tháp), mô hình “Cơ quan Xanh - Không khói thuốc” lại nổi bật ở tính hệ thống và bền vững.

Anh Nguyễn Tấn Phát, đoàn viên công đoàn công ty, cho biết: mô hình này được lồng ghép trực tiếp vào tiêu chí thi đua của đơn vị. Trong đó quy định rõ: cán bộ, nhân viên tuyệt đối không hút thuốc trong giờ làm việc, tại hội họp, hội trường và được khuyến khích tuyên truyền vận động người thân cùng tham gia.

Để tăng tính lan tỏa, đơn vị thường xuyên tổ chức buổi truyền thông chuyên đề, cung cấp kiến thức về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử - loại hình đang ngày càng phổ biến trong giới trẻ và dân văn phòng. Nội dung tuyên truyền được thể hiện dưới dạng infographic, clip ngắn, bài đăng trên mạng xã hội nội bộ, bảng tin cơ quan… tạo sự gần gũi, dễ tiếp cận.

Ngoài ra, việc xây dựng các khu vực không khói thuốc với biển báo rõ ràng, kết hợp hệ thống camera giám sát, cùng nhắc nhở tự động qua loa phát thanh nội bộ vào đầu giờ sáng cũng được áp dụng. Đối với những người đã từng hút thuốc, công ty khuyến khích bằng cách tuyên dương gương “cai thuốc thành công” trong các buổi họp, qua đó lan tỏa thông điệp tích cực.

Những giải pháp đồng bộ này giúp Imexpharm duy trì một môi trường làm việc vừa trong lành, vừa chuyên nghiệp, đồng thời góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Từ hai mô hình tiêu biểu trên, có thể thấy rõ vai trò của công đoàn cơ sở: không chỉ là nơi đại diện bảo vệ quyền lợi, mà còn là “cầu nối” để chính sách đi vào thực tiễn. Chính công đoàn đã lựa chọn được những giải pháp gần gũi, dễ thực hiện, phù hợp tâm lý người lao động và có khả năng nhân rộng.

Ở Viet Power, công đoàn gắn tuyên truyền với những hoạt động văn hóa, trò chơi, tạo sự hứng khởi. Ở Imexpharm, công đoàn lồng ghép vào phong trào thi đua, khiến việc thực hiện trở thành tiêu chí bắt buộc nhưng cũng là động lực để được ghi nhận, khen thưởng. Cả hai cách làm đều cho thấy, khi đoàn viên công đoàn được trao quyền và phát huy vai trò tiên phong, thì phong trào xây dựng môi trường không khói thuốc mới có sức sống bền vững.

Điều kiện làm việc của người lao động trong Công ty đòi hỏi sự an toàn sức khỏe cao. Ảnh: CT

Từ sáng kiến cơ sở đến chính sách quốc gia

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hút thuốc lá và hút thuốc thụ động khiến hơn 8 triệu người tử vong mỗi năm. Ở Việt Nam, chi phí y tế và tổn thất năng suất lao động do thuốc lá gây ra hàng chục nghìn tỷ đồng. Chính phủ đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cùng nhiều văn bản hướng dẫn, đồng thời triển khai Chiến lược quốc gia đến năm 2030 với mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới xuống còn 39% và ở nữ giới dưới 1,4%.

Để đạt mục tiêu này, không thể chỉ dựa vào các quy định pháp luật. Những sáng kiến cơ sở như “Góc xanh không khói thuốc” hay “Cơ quan Xanh – Không khói thuốc” chính là “mắt xích quan trọng” giúp biến chính sách thành hành động, biến cam kết thành thói quen hàng ngày.

Điều quan trọng rút ra từ các mô hình này là: mọi thay đổi lớn đều bắt đầu từ những việc nhỏ, gần gũi. Một góc xanh với vài chậu cây, một bảng tuyên truyền có mã QR, một lời nhắc nhở thân thiện từ đồng nghiệp, hay một tiêu chí thi đua rõ ràng… đều có thể tạo nên chuyển biến hành vi trong tập thể hàng trăm con người.

Vai trò của đoàn viên công đoàn ở đây không chỉ là “người tham gia”, mà là người khởi xướng, nòng cốt và lan tỏa. Họ chứng minh rằng, khi được trao quyền và hỗ trợ, công nhân, người lao động hoàn toàn có thể trở thành lực lượng tiên phong trong việc xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, văn minh.

Xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc không chỉ là một mục tiêu sức khỏe cộng đồng, mà còn là thước đo văn hóa và trách nhiệm xã hội của mỗi cơ quan, doanh nghiệp. Những sáng kiến từ Viet Power, Imexpharm cho thấy, với sự đồng hành của công đoàn và vai trò tiên phong của đoàn viên, mục tiêu này hoàn toàn khả thi. Và quan trọng hơn, nó góp phần tạo dựng một lực lượng lao động khỏe mạnh, gắn bó, đủ sức đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới.