Chuyện cuối tuần: Phòng tránh lừa đảo vì một cuộc sống an toàn

Ảnh minh họa. Nguồn: Báo Tuổi trẻ

Thủ đoạn của bọn lừa đảo rất tinh vi, "muôn hình vạn trạng", lại còn dùng cả công nghệ cao. Thật không thể tin được có người làm Giám đốc một doanh nghiệp rồi, khi nghe người ta gọi điện nói thế nào mà lại chuyển cả đống tiền vào tài khoản do người ta chỉ bảo?

Sau khi chuyển tiền rồi, mới phát hiện ra là bị lừa đảo, mới tá hỏa đi tìm thì chẳng biết gì về người ta, là ai và ở đâu? Nhưng xét kỹ thì bọn lừa đảo tiền, tưởng là nhiều mưu kế nhưng cũng có một số chiêu cơ bản thôi:

Một là bán hàng giả, hàng dởm. Hai là gạ gẫm “đầu tư” để chiếm đoạt tiền. Ba là dọa nạt cho sợ mà phải nộp tiền. Bốn là ăn cắp thông tin cá nhân để ăn cắp tiền trong tài khoản. Chủ yếu vậy.

Thủ đoạn thì có vẻ tinh vi lắm, nhiều không kể xiết nhưng vẫn chỉ là một mục đích sao cho bạn nhanh chóng đưa tiền cho chúng hoặc hở thông tin về tài khoản cá nhân để chúng vào ăn trộm tiền. Nhưng xét cho cùng, bọn lừa đảo cũng chẳng có gì tài, vì vậy việc nhận ra chúng cũng không khó lắm. Chỉ cần nhớ vài điều:

1. Người đàng hoàng thì không sợ lộ. Cổ nhân dạy “Quân tử đi không thay tên, ngồi không đổi họ”. Người đàng hoàng khi bán hàng hay bán dịch vụ, không ai ngại cho khách hàng biết mình là ai và đang ở đâu, muốn tìm mình thì làm thế nào và nếu muốn sẽ dễ dàng kiểm tra được thông tin họ đã nói.

Người sợ người ta biết mình là ai, tên gì, ở đâu,… thông tin cá nhân khó kiểm tra đúng sai, là người mờ ám, ta không nên giao dịch, làm ăn gì với họ. Một lần, người cháu tôi dẫn một người đi cùng vào nhà tôi chơi. Ngồi trò chuyện một lát, tôi nhẹ nhàng hỏi thăm cậu kia: "Nhà cháu ở đâu?". Cậu ta cứ nói quanh co không rõ ràng, tôi đã đuổi cậu ta ra khỏi nhà.

2. Kẻ giả mạo thì hay vội vàng. Có người lạ xưng là người này, người kia đến gặp hoặc gọi điện hay nhắn tin, rồi đưa ra lý do có vẻ rất có lý để thúc giục ta phải làm gấp một việc gì đó hay chuyển tiền gấp. Ta biết đó là kẻ lừa đảo. Do kẻ giả mạo rất sợ kéo dài các giao dịch sẽ bị phát hiện là kẻ lừa đảo nên thường tạo cớ để thúc giục bạn chuyển tiền gấp trong thời gian nào đó, “nếu không (đe dọa) sẽ hỏng việc”.

Người đàng hoàng thì không như vậy. Với số tiền càng lớn thì người ta lại càng bình tĩnh, thong thả. Thế nên, trước khi làm gì có liên quan đến ai, hay theo yêu cầu của ai, đặc biệt là trước khi đưa hay chuyển tiền cho ai thì không được quên yêu cầu họ cung cấp thông tin cá nhân như: Họ tên, điện thoại, chỗ ở, nơi làm việc,...

Nếu họ từ chối cung cấp thông tin như vậy, thì họ không đáng tin cậy để ta chuyển tiền và chất lượng dịch vụ hay hàng hóa mà họ cung cấp cho ta cũng không đáng tin. Sau khi họ cung cấp thì phải điều tra lại xem có đúng không.

3. Nguyên tắc trong mọi giao dịch: Phải luôn đảm bảo sẽ tìm được người mình định chuyển tiền nếu mình muốn tìm người đó. Nếu không có được sự đảm bảo như vậy thì không chuyển tiền cho bất cứ ai.

Chỉ nhớ vài ba điều trên, cũng khó ai lừa tiền được bạn. Thế nhưng, người bị lừa vẫn nhiều vô kể, những người tôi quen thì phải đến trên 30% đã từng bị mất tiền oan. Xóm nào, phố nào cũng có những người từng bị lừa, không nhiều thì ít. Có khi có kẻ vào lừa từng nhà, lừa luôn cả dãy phố, toàn bán hàng dởm, mua rồi không dùng được, mà ai cũng mua.

Một hôm tôi đi vắng, lúc về nhà nghe người nhà kể vừa mua được mấy lọ dầu gội rất rẻ của người đi bán dạo. Tôi hỏi: "Người bán ấy ở đâu?". Người nhà nói không biết. Tôi nói ngay: "Mang tất cả những thứ đã mua vứt đi tức khắc!". Người nhà vẫn tiếc tiền, hỏi tại sao không dùng? Tôi trả lời: "Vì nếu dùng bị rụng hết tóc thì biết bắt đền ai, chứ còn sao nữa!".

Nhưng tại sao đơn giản vậy mà nhiều người vẫn không nghĩ ra, vẫn bị lừa? Vì con người có chỗ tật về tâm lý. Bọn lừa đảo đánh vào chỗ đó:

1. Đánh vào lòng tham: Con người, khi lòng tham nổi lên thì sẽ bị che mờ cả mắt, che mờ cả trí. Khi tham, nhất thời, người thông minh bỗng nhiên trở lên ngu đần, người cẩn thận bỗng dưng rất sơ hở. Bọn lừa đảo đưa ra những mối lợi lớn để nhử (ví dụ: "Đầu tư lãi rất cao, chẳng cần làm gì cả cũng giàu,..."). Người thường thấy rất vô lý nhưng người tham thì chẳng còn nghĩ được đâu, chỉ nghĩ đến mình sẽ giàu nhanh nên nghe nói có cách kiếm tiền nhanh và dễ thì làm theo nên bị lừa thôi, chứ không phải bọn chúng có tài gì mà lừa được ta cả.

Rất nhiều vụ lừa đảo lặp lại cùng một chiêu thức, người trước bị lừa mất tiền rồi mà người sau vẫn dính như thường. Nên để tránh bị lừa, thì phải tự chữa bệnh tham. “Đừng mong không làm mà vẫn hưởng, đừng tưởng không khó mà vẫn giàu”.

2. Đánh vào nỗi sợ hãi: Con người ta khi sợ hãi thì sẽ mất sự khôn ngoan. Nên nếu có điều gì mà bạn phải lo sợ thì bọn lừa đảo luôn bám vào đó để mà lừa bạn. Trò lừa “đánh vào nỗi sợ hãi” ở đây không phải là trò tống tiền như ta thường thấy, mà là “đánh vào nỗi sợ hãi khiến cho mất tỉnh táo” rồi lừa. Sau khi mất tiền mới biết là mình bị lừa.

Ví dụ: Bạn làm ăn với người nước ngoài, tuy không phải là làm việc bị pháp luật cấm nhưng cũng có thể có những thủ tục pháp lý gì đó còn chưa hoàn thiện. Bọn lừa đảo biết được điều đó, chúng giả danh là người của cơ quan an ninh gọi điện hoặc đến "nói bóng gió" ẩn ý đe dọa, yêu cầu bạn cung cấp thông tin hay nộp tiền để chúng “giúp đỡ giải quyết cho êm thấm”. Sự “sợ hãi làm mất trí khôn” nhất thời đã làm cho bạn không còn bình tĩnh như thế được.

Chữa bệnh sợ hãi này, hãy nhớ rằng: Đừng làm gì vì sợ hãi, chỉ làm vì thấy nên làm. Dù bạn có điểm yếu với pháp luật, bọn lừa đảo còn sợ đối diện pháp luật hơn nhiều. Nên kéo dài thời gian, chúng sẽ bỏ chạy, không dám làm gì bạn. Còn nếu đúng là cơ quan chức năng thật sự tìm ra sai phạm của bạn để làm việc với bạn thì họ cũng chẳng cần vội vàng gì, bạn có nhanh cũng chẳng thoát được tội. Cho nên, dù thế nào cũng không được vội vàng mà làm theo chỉ dẫn của ai khi họ dọa mình.

Giữ cho mình không tham, không sợ hãi thì kẻ lừa đảo sẽ tránh xa mình trước. Nguyện cho ai đọc được bài này, suốt đời không bị lừa. Nguyện cho ai định lừa người khác, thì nên chấm dứt.

Cuối tuần nói một chút về chuyện lễ Mấy ngày qua, sự kiện được chú ý là Hội nghị Văn hóa toàn quốc, một Hội nghị đã rất lâu rồi mới lại được ...

Cuối tuần nói chuyện vàng Mấy ngày vừa qua vàng tăng giá, dư luận xôn xao nói về vàng, mỗi người một ý.

Những con số buồn vui cuối tuần Hôm qua 6/8 là ngày thứ 14 thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội ghi ...