Sau lưng là thành phố

Cụ thể, Thái Nguyên đang chịu trận lũ đặc biệt lớn trên hệ thống sông Cầu khi mưa hoàn lưu sau bão Matmo gây lượng mưa phổ biến 250-400 mm, có nơi vượt 500 mm.

Tại trạm Gia Bẩy, lúc 5 giờ ngày 8/10, mực nước đo được là 29,90 m, vượt đỉnh lũ năm 2024 (28,81 m) khoảng 1,09 m và vượt báo động cấp 3 (27,0 m) khoảng 2,9 m.

Đợt lũ đã đặt áp lực cực lớn lên tuyến đê sông Cầu đoạn qua phường Phan Đình Phùng, đặc biệt khu vực chân cầu Bến Tượng, nơi tiếp giáp giữa dòng và khu dân cư nội đô. Hơn 1.000 người từ lực lượng công an, bộ đội, dân quân và địa phương đã được huy động để túc trực, gia cố tuyến đê dài hơn 2 km tại Phan Đình Phùng. Mục tiêu kỹ thuật được công bố là nâng bờ bao thêm khoảng 50 cm để tăng cao trình chống tràn tại các vị trí xung yếu.

Trên thực địa, mực nước sông Cầu tại tuyến Phan Đình Phùng được ghi nhận là 29,05 m chiều 7/10, cao hơn báo động 3 khoảng 2,05 m. Trong bối cảnh mực nước tiếp tục dâng và có xu hướng biến động phức tạp, công tác gia cố, xử lý mạch sủi, điểm thấm và vận chuyển vật liệu được chỉ đạo khẩn trương.

Trong ngày và đêm hôm qua, những clip và cả những luồng phát trực tiếp trên mạng xã hội chập chờn tại hiện trường hộ đê cho thấy công việc diễn ra vô cùng gấp rút và cả nguy hiểm. Hình ảnh cho thấy nước vượt quá bờ đê nhưng đê bao đắp thêm cao nửa mét đã giữ được tuyến đê. Nước cứ dâng, xe chở đất cát và sức người cứ miệt mài đắp thêm.

Đã có lúc, nước tràn qua bờ đê, song đoàn người vẫn kiên gan, cần mẫn làm tốt nhất phần việc của mình, từ ngày tới đêm. Điều này đã giúp tuyến đê trụ vững trước con nước sông Cầu. Và đến lúc này, lũ đã đạt đỉnh, họ đã giữ vững được đoạn đê khi “lấy sức người vượt sức thiên nhiên”.

Và họ đã miệt mài xuyên đêm xuyên ngày bên con đê ấy, những bóng người ướt sũng, mắt đỏ vì thiếu ngủ, tay chai vì chuyền bao cát. Họ đã dựng bờ bao thêm 50 cm, con số tưởng nhỏ nhưng chính là tấm khiên sinh tử giữa thành phố và dòng lũ. Họ đã giữ vững con đê suốt đêm, khi nước dâng ngang mặt, khi những khối sóng ầm ầm tạt vào thành đê như muốn xé toang thành phố ra làm đôi.

Họ không có đường lùi khi sau lưng là thành phố. Thành phố đó đang có hàng ngàn ngôi nhà bị cô lập, trong đó hàng trăm nhà bị ngập đến nóc đã phải di dời khẩn cấp. Nhiều phường trung tâm như Phan Đình Phùng, Gia Sàng, Tích Lương, Nam Cường, Linh Sơn, Quan Triều đều bị ngập trên 1 m, giao thông nội đô bị tê liệt, nhiều gia đình phải chuyển sinh hoạt lên tầng cao hoặc mái nhà chờ cứu hộ.

Rõ ràng, nỗ lực hộ đê thành công của hơn 1000 người trong 24 giờ qua trên tuyến đê xung yếu ở Thái Nguyên xứng đáng được ghi nhận. Chuyên gia nhận định, khi nước đã quá mặt đê, phần bao kè thêm bằng sức người qua từng bao đất cát đã giúp tuyến đê đứng vững.

Có lẽ, ký ức của người Thái Nguyên sẽ không ai quên được đêm 7 rạng 8 tháng 10/2025: khi nước dâng gây tình trạng ngập lụt tồi tệ chưa từng có. Nhưng còn đó, ý chí con người nơi tuyến đầu đã hộ đê trụ vững trong cơn lũ lịch sử.