Công đoàn trong diện mạo mới của tỉnh: Hài hòa đặc thù, phát huy sức mạnh

- Trong bối cảnh hai địa phương Đồng Nai và Bình Phước chính thức hợp nhất tổ chức hành chính, xin đồng chí cho biết sự kiện này đang tác động như thế nào đến hoạt động của tổ chức Công đoàn tại khu vực Đông Nam Bộ, đặc biệt là trong công tác đại diện, chăm lo quyền lợi cho người lao động?

Đồng chí Bùi Thị Bích Thủy: Việc hợp nhất tỉnh Đồng Nai và Bình Phước là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong mô hình tổ chức hành chính - kinh tế tại khu vực Đông Nam Bộ. Từ góc nhìn của tổ chức Công đoàn, đây không chỉ đơn thuần là sự thay đổi về địa giới hành chính, mà còn là cơ hội để tái cấu trúc hệ thống tổ chức công đoàn theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và sát với thực tiễn đời sống công nhân lao động.

Chúng tôi xác định rõ yêu cầu phải chủ động ứng phó trước những biến động lớn. Ngay từ khi có thông tin về việc sáp nhập, Liên đoàn Lao động tỉnh đã xây dựng phương án tổng thể để tổ chức lại bộ máy, đồng thời phân định lại địa bàn hoạt động theo các vùng kinh tế trọng điểm: công nghiệp, nông nghiệp, vùng sâu - vùng xa, vùng biên giới. Cùng với đó, chúng tôi tổ chức các diễn đàn, hội nghị lắng nghe ý kiến từ cơ sở, từ đội ngũ cán bộ công đoàn và người lao động, nhằm kịp thời hiệu chỉnh chủ trương, kế hoạch, đảm bảo sự đồng thuận cao và không bị động trước bối cảnh mới.

Đồng chí Bùi Thị Bích Thủy - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Đồng Nai trả lời phỏng vấn của Tạp chí. Ảnh NN

Trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt sau khi tỉnh Đồng Nai mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập hai tỉnh Đồng Nai và Bình Phước, số lượng người lao động ngoài khu công nghiệp, lao động phi chính thức và lao động chưa gia nhập tổ chức công đoàn trên địa bàn có xu hướng gia tăng rõ rệt. Đáng chú ý, phần lớn lực lượng này đang sinh sống và làm việc rải rác tại các xã, phường, nhưng lại chưa có tổ chức công đoàn trực tiếp đại diện tại nơi cư trú. Điều này khiến họ gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thông tin pháp luật, hạn chế cơ hội thụ hưởng quyền lợi công đoàn và đặc biệt dễ bị tổn thương khi phát sinh tranh chấp hay gặp rủi ro trong quá trình lao động.

Trước thực trạng đó, Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai xác định cần thiết phải xây dựng mô hình Công đoàn xã, phường theo hướng mở rộng, linh hoạt và kết nối. Mô hình này nhằm mở rộng phạm vi đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền lợi người lao động trên toàn địa bàn hành chính, từng bước đưa tổ chức công đoàn về gần dân, gần người lao động hơn; đồng thời phát huy vai trò cầu nối giữa chính quyền cơ sở – tổ chức Công đoàn – người sử dụng lao động – người lao động.

Song song đó, chúng tôi triển khai mô hình “Cụm công đoàn khu công nghiệp” với cơ chế vận hành linh hoạt, có bộ phận điều phối liên cụm nhằm tăng cường liên kết chiều ngang giữa các công đoàn cơ sở và kết nối dọc với Liên đoàn Lao động cấp tỉnh. Công nghệ số cũng được đẩy mạnh ứng dụng trong quản lý đoàn viên, khảo sát đời sống – việc làm và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động theo hướng hiện đại, bảo mật và hiệu quả. Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của chúng tôi là: “Quản lý đông, nhưng không để người lao động bị bỏ lại phía sau”.

Đồng chí Bùi Thị Bích Thủy - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Đồng Nai trao khen thưởng cho con công nhân lao động học giỏi sống tốt năm 2025. Ảnh: HAC

-Thưa đồng chí, trong quá trình tái cấu trúc tổ chức Công đoàn sau sáp nhập, liệu sự khác biệt về văn hóa công đoàn giữa hai địa phương Đồng Nai và Bình Phước có trở thành lực cản? Trước thực tế đó, Liên đoàn Lao động tỉnh định hướng như thế nào để hài hòa các yếu tố đặc thù và phát huy tối đa thế mạnh riêng của từng địa phương nhằm xây dựng một tổ chức công đoàn thống nhất, vững mạnh?

Đồng Nai là trung tâm công nghiệp hóa – hiện đại hóa sớm, tổ chức Công đoàn được hình thành từ lâu với hệ thống thiết chế phục vụ công nhân khá đồng bộ, bài bản. Trong khi đó, Bình Phước có đặc thù là địa phương nông nghiệp, đông đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống người lao động gắn với vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Tuy nhiên, chúng tôi không coi đây là trở lực hay mâu thuẫn, mà là nền tảng để bổ trợ lẫn nhau, làm giàu thêm bản sắc văn hóa công đoàn địa phương.

Nguyên tắc của chúng tôi là: tôn trọng đặc thù – phát huy thế mạnh – gắn kết trong mục tiêu chung. Những mô hình tiêu biểu như “Bữa cơm công nhân giá rẻ” tại Bình Phước hay “Gian hàng 0 đồng” của Đồng Nai đều được đánh giá, chọn lọc và nhân rộng có chọn lọc, phù hợp với từng khu vực. Song song đó, chúng tôi đặc biệt chú trọng công tác đào tạo, luân chuyển cán bộ công đoàn để thích nghi với bối cảnh mới. Văn hóa công đoàn là yếu tố mềm, nhưng lại là nền tảng cốt lõi tạo nên sự phát triển bền vững của tổ chức trong dài hạn.

-Thưa đồng chí, việc thay đổi địa giới hành chính chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 sẽ tác động ra sao đến đời sống, việc làm và các chế độ, chính sách đối với công nhân lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn?

Sau khi hợp nhất hai tỉnh Đồng Nai và Bình Phước, tỉnh Đồng Nai mới sẽ có tổng cộng 52 khu công nghiệp, với hơn 2.200 công đoàn cơ sở và khoảng 750.000 đoàn viên công đoàn. Việc sáp nhập không chỉ làm gia tăng quy mô lực lượng lao động, mà còn mở ra một không gian phát triển mới cho tỉnh trong việc thu hút đầu tư, mở rộng sản xuất và tạo thêm hàng nghìn việc làm ổn định cho người lao động.

Tác động là điều tất yếu trong quá trình chuyển đổi. Tuy nhiên, tổ chức Công đoàn không đứng ngoài cuộc, mà chủ động tham gia vào quy hoạch tổng thể, rà soát thực tiễn và kiến nghị các chính sách phù hợp nhằm bảo vệ quyền lợi lâu dài cho người lao động. Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các ngành chức năng và doanh nghiệp để tiến hành rà soát hệ thống nhà ở công nhân, hạ tầng giao thông kết nối, cơ sở y tế – giáo dục quanh các khu công nghiệp, nhằm tránh tình trạng “đứt gãy” dịch vụ sau khi địa giới hành chính thay đổi.

Các thiết chế công đoàn cũng đang được quy hoạch lại theo vùng – miền mới, bảo đảm sát với nhu cầu thực tế của công nhân lao động. Quan điểm nhất quán của chúng tôi là: “Cuộc sống của công nhân phải không ngừng được cải thiện, dù có thay đổi mô hình tổ chức”.

Đồng chí Bùi Thị Bích Thủy - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ Đồng Nai (hàng đầu, đứng bên phải) tặng bằng khen cho cá nhân, tập thể tiêu biểu trong học tập, làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Ảnh: CĐĐN

- Đồng chí có thể chia sẻ đánh giá về vai trò của lao động nữ – đặc biệt là nữ công nhân trong giai đoạn hiện nay? Đồng thời, xin đồng chí cho biết những chính sách, chương trình mà tổ chức Công đoàn đang triển khai nhằm hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho đội ngũ lao động nữ?

Tôi rất trân trọng và đánh giá cao những nỗ lực bền bỉ cũng như vai trò ngày càng rõ nét của nữ công nhân trong đời sống sản xuất và xã hội. Họ không chỉ là những người lao động giỏi, sáng tạo, mà còn là người giữ lửa tổ ấm, là cầu nối gắn kết cộng đồng và lan tỏa những giá trị nhân văn trong xã hội hiện đại.

Tổ chức Công đoàn luôn xác định công tác nữ công là một trong những trụ cột chiến lược trong toàn bộ chương trình hoạt động. Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục duy trì nhiều chương trình mang dấu ấn riêng, như: học bổng “Nuôi con công nhân vượt khó học giỏi”; các gian hàng tư vấn, chăm sóc sức khỏe sinh sản miễn phí; diễn đàn “Lắng nghe phụ nữ nói” tổ chức định kỳ tại các khu công nghiệp lớn. Đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn, tư vấn pháp lý, hỗ trợ nữ công nhân bị bạo lực, xâm hại – hướng tới xây dựng một môi trường làm việc an toàn, bình đẳng và nhân văn.

Chúng tôi không chỉ bảo vệ, mà còn tạo điều kiện để mỗi nữ công nhân có cơ hội phát triển, khẳng định mình và thực sự được tỏa sáng

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!