120.000 tỷ tắc nghẽn, nhà ở xã hội “mờ mịt”

Tính đến thời điểm hiện tại, gói 120.000 tỷ đồng vẫn chưa phát sinh dư nợ tín dụng, đồng nghĩa với chưa có dự án nào được vay và 0 đồng giải ngân! Một số tỉnh công bố dự án nhưng lại chưa đủ điều kiện pháp lý như giấy phép xây dựng, giao đất. Đến giờ mới có 2 địa phương là Trà Vinh, Bắc Giang gửi danh sách dự án về Ngân hàng Nhà nước. Theo đó, danh sách này được gửi đến 4 ngân hàng quốc doanh (Vietcombank, Agribank, BIDV, Vietinbank) để thẩm định hồ sơ cho vay. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại chưa giải ngân được khoản nào!

Trong bối cảnh đó thì Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho hay, chưa phát sinh dư nợ tín dụng gói vay này do các dự án đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục đầu tư. Cả nước có 100 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã được cấp phép đầu tư xây dựng, nhưng các địa phương chưa công bố công khai danh mục dự án nên các ngân hàng chưa thể cho vay vốn. Còn Bộ Xây dựng lại thông tin rằng đây không phải là chương trình “giải cứu” nên không cần phải làm ngay. Gói vay này theo Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội kéo dài đến năm 2030.

Gói 120.000 tỷ đang ế không phải là lần đầu. Nghịch lý “nhà thiếu tiền thừa” từng xảy ra với các chương trình cho vay ưu đãi liên quan đến nhà ở xã hội, như gói tín dụng 15.000 tỷ đồng hỗ trợ giảm lãi suất 2% cho phát triển nhà ở công nhân, nhà ở xã hội. Ngay cả Ngân hàng Chính sách cũng “ế” tới 11.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội dù lãi suất chỉ từ 4,8-5%/năm. Lâu nay người ta cứ hỏi tiền đâu mà làm than thở thiếu thủ tục “đầu tiên” suốt nhưng khi cả trăm ngàn tỷ sẵn rồi thì lại như thế đấy!

Thủ tục xây đã khó, mua được cũng không hề đơn giản cộng với mức lãi suất 8,2%/năm áp dụng cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân (những người có thu nhập thấp) đang bị cho là quá cao! Chỉ cần vay 300-400 triệu thì lãi không cũng ngốn của người thu nhập không cao vài triệu/tháng, con số bằng tiền thuê nhà thọ và đủ để họ ngại ngần, lo lắng. Trước đây thu nhập dễ thở, đời sống đỡ ngặt hơn mà lãi 5% đã là rào cản lớn thì nay liệu lãi đến 8,2%/năm mấy ai kham nổi nhiều năm ròng?

Chính sách trên bàn luôn có độ vênh với thực tế, độ trễ với cuộc đời nhưng chưa giải ngân được đồng nào sau hơn 2 tháng “quyết liệt” và lãi cao như vậy thì cần có những điều chỉnh hợp lý. Chủ trương tốt, an sinh nhân văn luôn được vỗ tay, tuy nhiên, thực thi được và triển khai sớm mới là điều cần thiết khi hàng triệu người lao động có thu nhập thấp vẫn hàng ngàng mong ngóng có chốn an cư. Càng đáng để các bộ, ngành “suy gẫm” khi hàng trăm ngàn tỷ treo đó mà chưa dự án nào tiếp cận được đồng vốn!

HÀ PHAN