Bất cập khi công đoàn đứng ra khởi kiện doanh nghiệp

Chị Phạm Thị Lụa, nguyên Chủ tịch CĐCS Công ty Trường Thành chia sẻ kinh nghiệm với các cán bộ CĐCS tại Bắc Giang. Ảnh: Lamlam

Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ và Đầu tư Trường Thành chuyên gia công hàng may mặc xuất khẩu, trú tại thôn Tân Thành, xã Phi Mô, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang; sau khi ngừng hoạt động từ năm 2017, Công ty đã không thanh toán BHXH, BHYT, BHTN, tiền lương, tiền phép, tiền thưởng, tiền ăn ca cho 141 NLĐ với tổng số tiền gần 2,9 tỉ đồng. Với vai trò là Chủ tịch CĐCS, tôi thay mặt cho NLĐ đứng ra khởi kiện công ty cùng với sự vào cuộc của một số cơ quan chức năng liên quan, nhưng đến thời điểm này, vụ kiện vẫn đang trong giai đoạn thi hành án, NLĐ vẫn chưa nhận được quyền lợi của mình.

Trong quá trình khởi kiện, tôi đã gặp rất nhiều trở ngại liên quan đến các thủ tục hành chính cũng như sự thiếu sự đồng nhất trong các luật, cụ thể:

Thứ nhất: Theo Luật BHXH sửa đổi năm 2014 có hiệu lực thi hành từ 1/1/2016 và quy định tại Khoản 8, Điều 10 của Luật Công đoàn, tổ chức Công đoàn được giao quyền khởi kiện doanh nghiệp, cá nhân nợ BHXH. Tuy nhiên Luật cũng quy định CĐCS có quyền khởi kiện với sự ủy quyền của tất cả NLĐ.

Ngoài ra, cũng theo quy định, NLĐ muốn uỷ quyền cho CĐCS hay công đoàn cấp trên khởi kiện thì phải tuân theo thủ tục: Xin xác nhận của UBND xã, phường hoặc cơ quan công chứng làm thủ tục, đóng lệ phí 130.000 đồng/người. Vì vậy trong thời gian hoàn chỉnh hồ sơ để khởi kiện, tôi đã rất tốn nhiều thời gian, công sức, tiền bạc và nhiều vấn đề liên quan khác.

Thứ 2: Theo quy định tại Khoản 4, Điều 147, Bộ luật Lao động 2012 và Khoản 5, Điều 202, Luật Doanh nghiệp 2014 thì thứ tự ưu tiên giải quyết tranh chấp quyền và lợi ích cho NLĐ đứng số 1; nhưng theo Luật Phá sản 2014 thì thứ tự ưu tiên giải quyết tranh chấp cho NLĐ lại đứng thứ 2.

Với những bất cập trên, tôi xin đề nghị:

Một là, đề nghị tổ chức Công đoàn Việt Nam kiến nghị với Quốc hội và Tòa án Nhân dân Tối cao sửa đổi quy định về việc lấy giấy tờ ủy quyền của từng NLĐ khi tổ chức Công đoàn đứng ra khởi kiện, bởi thực tế công đoàn là tổ chức đại diện bảo vệ cho quyền lợi chính đáng của NLĐ.

Hai là, cải cách giảm thiểu thủ tục hành chính, đặc biệt là lấy giấy ủy quyền bởi trong vụ việc này, việc yêu cầu lấy giấy ủy quyền khởi kiện của tất cả 141 NLĐ là rất khó khăn và tốn kém, do công ty đã giải thể từ lâu, nhiều lao động đã đi nơi khác làm việc, có người sang cả nước ngoài...

Ba là, đề nghị Tổ chức Công đoàn Việt Nam phối hợp với các bộ, ban, ngành, cơ quan hữu quan như Bộ Tư pháp, Bộ LĐ-TB&XH xem thống nhất quy định một số các điều luật khi phát sinh tranh chấp về quyền và lợi ích của NLĐ để những cán bộ công đoàn như chúng tôi không phải chờ đợi “mơ hồ” trong lúc vụ việc như nước sôi lửa bỏng.