Làm rõ vai trò giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn trong quản trị xã hội hiện đại

Nhìn từ đổi mới tư duy trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Trước hết, Liên đoàn Lao động TP Đà Nẵng hoàn toàn nhất trí với dự thảo các văn kiện có nhiều điểm mới, phản ánh tư duy mới, tầm nhìn mới và cách tiếp cận mới của Đảng. Đặc biệt, dự thảo các văn kiện được hình thành trên nền tảng và kiên định những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời thể hiện sự kiên định đường lối đổi mới cũng như mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là sự kết tinh từ lý luận và thực tiễn qua gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng ta.

Cụ thể, chủ đề đại hội và nội dung trong các phần đã phản ánh toàn diện, thống nhất trên cơ sở kế thừa, phát triển các văn kiện trong thời kỳ đổi mới, nhất là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và văn kiện Đại hội XIII. Riêng phần đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, nguyên nhân và đúc rút những bài học kinh nghiệm ngắn gọn, cô đọng, đúng mực, đúng thực chất, theo đúng quan điểm của Đảng: Nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật.

Đồng chí Phan Thị Thúy Linh - Chủ tịch LĐLĐ thành phố Đà Nẵng trao hỗ trợ "Mái ấm công đoàn".

Về dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội XIV, có rất nhiều điểm mới, từ chủ đề đến cấu trúc xây dựng báo cáo và đặc biệt là thông điệp rõ, ngắn gọn trong từng nội dung của định hướng chiến lược. Theo đó, khác với những lần đại hội trước, dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội XIV không tổng kết một nhiệm kỳ mà gắn với nhiều nhiệm kỳ, kế thừa kết quả của nhiều nhiệm kỳ và đưa ra định hướng không phải chỉ trong vòng Chiến lược kinh tế - xã hội 10 năm, mà còn tầm nhìn đến năm 2045.

Bên cạnh đó, dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội XIV còn có những nội dung mà trước đây văn kiện Đại hội XIII chỉ đề cập một câu, nay dành hẳn một vấn đề, đó là hoàn thiện đồng bộ thể chế, phát triển nhanh, bền vững đất nước. Và điểm mới nổi bật hơn cả trong dự thảo là những mục tiêu, nhiệm vụ đề ra đều mang tính phấn đấu cao, đòi hỏi tư duy đổi mới, cải cách mạnh mẽ và hành động tạo đột phá phát triển.

Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội XIV đã thể hiện rõ một bước tiến trong nhận thức và tư duy lãnh đạo về phát triển xã hội bền vững, coi con người là trung tâm của phát triển, lấy tiến bộ và công bằng xã hội làm mục tiêu và nhấn mạnh yêu cầu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Văn kiện cũng đã cụ thể hóa tầm nhìn của Đảng ta về quản trị phát triển xã hội hiện đại, hướng tới một xã hội trong đó mọi người dân được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu có chất lượng, đồng thời khuyến khích các mô hình sáng tạo trong quản trị phát triển cộng đồng bền vững.

Đặt con người là trung tâm của sự phát triển

Đi sâu vào nội dung “Tư duy mới về quản lý phát triển xã hội bền vững; bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, chăm lo đời sống nhân dân” và liên hệ với thực tiễn công tác chăm lo cho đoàn viên, người lao động của Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng.

Hiện nay, Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng quản lý 1.743 công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở với 214.897 đoàn viên. Trong đó: Tại các khu công nghiệp có 254 công đoàn cơ sở với 87.002 đoàn viên; cấp xã: 1.385 công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở với 106.037 đoàn viên.

Công nhân, viên chức, lao động trên địa bàn thành phố tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong khối liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức; là lực lượng đi đầu trong tiếp thu khoa học - công nghệ, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Chuyến xe do Công đoàn Đà Nẵng tổ chức đưa người lao động về quê đón Tết 2025.

Trong đó, lực lượng lao động trẻ thể hiện sự năng động, sáng tạo, thích ứng với cơ chế thị trường, xây dựng tác phong công nghiệp và ý thức kỷ luật trong lao động sản xuất. Tuy nhiên hiện nay thu nhập của công nhân, người lao động chưa cao, mới chỉ đáp ứng khoảng 80% mức sống tối thiểu, nên phải tăng ca, làm thêm giờ để tăng thu nhập.

Quán triệt chủ trương của Đảng, trong nhiều năm qua, từ chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hỗ trợ kịp thời của chính quyền các cấp và nguồn lực của tổ chức Công đoàn, các cấp công đoàn đã triển khai các hoạt động chăm lo cho đoàn viên thiết thực, hiệu quả tập trung đối tượng đoàn viên, người lao động khó khăn.

Các hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao của Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng thường xuyên đổi mới, được triển khai với quy mô rộng lớn, thiết thực, kịp thời. Các hình thức chăm lo lợi ích thiết thực cho đoàn viên, người lao động như: Tết Sum vầy, Phúc lợi đoàn viên, “Mái ấm Công đoàn”, Phiên chợ Công nhân, Phiên chợ Tết Công đoàn, Chuyến xe Công đoàn, hỗ trợ đoàn viên bị bệnh hiểm nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đồng hành cùng cán bộ công đoàn,... tiếp tục được đẩy mạnh.

Trong thời gian qua, đã có trên 82.500 lượt đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động được chăm lo với tổng kinh phí trên 344 tỷ đồng. Quỹ Hoạt động xã hội Công đoàn đã hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 370 nhà “Mái ấm Công đoàn” trị giá 18,5 tỷ đồng, giúp đoàn viên, người lao động ổn định chỗ ở. Hoạt động Quỹ Trợ vốn công nhân, viên chức, lao động nghèo với nguồn vốn ban đầu 10 tỷ đồng (năm 2017), đến nay đã giải quyết cho 2.195 đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động tại 464 công đoàn cơ sở vay vốn, với vốn xoay vòng 64,055 tỷ đồng.

Nguồn vốn của Ủy ban Nhân dân thành phố ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội đã tạo điều kiện cho 2.368 cán bộ, công chức vay với số tiền 123,36 tỷ đồng. Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm (vốn 120) đã cho 34 dự án hộ gia đình công nhân, viên chức, lao động vay số tiền 2,56 tỷ đồng, tạo việc làm cho 674 lao động. Các nguồn quỹ trên đã giúp cho đoàn viên, người lao động giải quyết khó khăn, mua sắm vật dụng gia đình, đồ dùng học tập cho con, sửa chữa nhà ở và tổ chức sản xuất, kinh doanh tăng thêm thu nhập cho gia đình.

Việc thực hiện Nghị quyết số 7c/NQ-BCH, ngày 25/02/2016 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về chất lượng bữa ăn ca của người lao động tiếp tục được quan tâm. Đến nay, hầu hết các doanh nghiệp trên địa bàn đã hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần bữa ăn ca cho người lao động. Đặc biệt, chương trình “Bữa cơm Công đoàn” được công đoàn phối hợp với chủ sử dụng lao động tổ chức cho đoàn viên, người lao động nhân dịp 28/7 đã để lại nhiều tình cảm trong đoàn viên, công nhân lao động.

Có thể nói, các chương trình, mô hình hoạt động mang đậm dấu ấn của tổ chức Công đoàn được đoàn viên, người lao động đón nhận, dư luận xã hội và các tầng lớp nhân dân đánh giá tích cực. Từ đó tạo ra sức lan tỏa rộng rãi, huy động được các nguồn lực xã hội cùng tham gia chăm lo cho công nhân, viên chức, lao động. Qua đó có thể khẳng định, những minh chứng trên không chỉ là kết quả của Liên đoàn Lao động TP Đà Nẵng, mà còn là minh chứng sinh động cho tư duy phát triển xã hội bền vững mà Văn kiện Đại hội XIV đề ra, phát triển kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, nâng cao chất lượng đời sống con người, coi người lao động là trung tâm và là động lực phát triển.

Đề xuất góp ý, bổ sung vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV

Từ thực tiễn công tác chăm lo cho đoàn viên, người lao động trong thời gian qua, Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng xin có một số góp ý, bổ sung trong dự thảo văn kiện như sau:

Thứ nhất, trong phần về “Quản lý phát triển xã hội bền vững”, cần nhấn mạnh rõ hơn vai trò của giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn trong quản trị xã hội hiện đại. Căn cứ chức năng của tổ chức theo Điều 10 Hiến pháp năm 2025, Công đoàn không chỉ là tổ chức chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động, mà còn là chủ thể tham gia quản lý, đồng hành cùng Nhà nước và doanh nghiệp trong xây dựng chính sách phát triển xã hội công bằng.

Vì vậy, để phát triển xã hội bền vững thì không thể thiếu vai trò của tổ chức công đoàn, vai trò đặc biệt quan trọng của giai cấp công nhân, cần có tư duy phát triển xã hội bền vững thông qua phát triển bền vững giai cấp công nhân, nhân dân lao động vì đây là lực lượng tiên phong, đi đầu trong sản xuất của cải vật chất, tiếp thu công nghệ, làm giàu cho đất nước.

Thứ hai, trong mục tiêu “bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội, an ninh con người”, đề nghị bổ sung những chỉ tiêu cụ thể về tạo việc làm, điều kiện làm việc, an toàn nơi ở cho công nhân, nhà ở, nhà trẻ, thu nhập tối thiểu và phúc lợi cho người lao động, đặc biệt trong các ngành nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Điều này vừa có giá trị định hướng, vừa tạo căn cứ đánh giá trong thực thi.

Thứ ba, văn kiện cần phân tích, nên rõ yêu cầu về phát triển thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, trong đó đề nghị nhấn mạnh việc đào tạo lại, đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động thích ứng với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và biến động kinh tế thế giới. Đồng thời khắc phục tình trạng lao động trên 35 tuổi ở một số ngành nghề rời khỏi thị trường lao động gây lãng phí nguồn nhân lực, áp lực lên an sinh xã hội khi lao động bị mất việc, không có thu nhập.

Thứ tư, cần đề cập sâu hơn đến cơ chế đối thoại xã hội, đối thoại ngoài nơi làm việc - một trụ cột quan trọng trong phát triển bền vững, đảm bảo tính ổn định trong các quan hệ lao động. Nên xác định đối thoại định kỳ ba bên nhà nước (doanh nghiệp) - công đoàn- công nhân là cơ chế bắt buộc, nhằm giải quyết kịp thời các vấn đề việc làm, thu nhập, cải thiện điều kiện làm việc, đảm bảo quan hệ lao động bình đẳng, hài hòa, ổn định, tiến bộ trong từng doanh nghiệp, từng địa bàn.

Thứ năm, trong bối cảnh công nghiệp hóa và tự động hóa phát triển nhanh, Văn kiện nên bổ sung nội dung về bảo đảm an toàn lao động và sức khỏe nghề nghiệp cho người lao động, coi đây là tiêu chí bắt buộc trong phát triển bền vững, gắn với quyền được làm việc trong môi trường an toàn của người lao động.

Đồng chí Phan Thị Thúy Linh - Chủ tịch LĐLĐ thành phố Đà Nẵng trao học bổng cho con em đoàn viên, CNVCLĐ.

Để thực hiện hiệu quả mục tiêu đó gắn với các định hướng nêu trong Văn kiện Đại hội XIV, đồng thời phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức công đoàn trong giai đoạn tới, Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng xin đề xuất giải pháp mở rộng, nâng cao hiệu quả chăm lo đoàn viên, người lao động trong thời gian tới, cụ thể như sau:

1. Triển khai toàn diện các hoạt động chăm lo, đảm bảo phúc lợi, duy trì việc làm, nâng cao đời sống của đoàn viên, người lao động. Nghiên cứu hình thành các chương trình phúc lợi công đoàn để chăm lo, hỗ trợ đoàn viên, người lao động thường xuyên và hỗ trợ khi có thiên tai, dịch bệnh, thiếu việc làm hoặc khi có các khủng hoảng khác. Tích cực nghiên cứu, đề xuất nâng cao phúc lợi xã hội cho người lao động nhất là về nhà ở, giáo dục, y tế; phối hợp triển khai phúc lợi doanh nghiệp nhằm chia sẻ, hỗ trợ, khuyến khích người lao động gắn bó với doanh nghiệp.

Hoàn thiện, nâng cao hiệu quả các chương trình, mô hình chăm lo lợi ích thiết thực cho đoàn viên, người lao động đã và đang phát huy tác dụng như “Tết Sum vầy”, “Mái ấm Công đoàn”, “Cảm ơn người lao động”, “Chợ Tết Công đoàn”, “Phiên chợ công nhân”, “Siêu thị công nhân”, “Ngày hội công nhân - Phiên chợ nghĩa tình”, “Bữa ăn ca”, “Bữa ăn công đoàn”... Huy động các nguồn lực xã hội để trực tiếp đầu tư các công trình, dự án cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người lao động.

Tiếp tục phối hợp với các đối tác thực hiện các phúc lợi, giúp đoàn viên, người lao động được thụ hưởng các ưu đãi, giảm giá khi sử dụng các dịch vụ, sản phẩm thiết yếu phục vụ đời sống. Đẩy nhanh đầu tư xây dựng thiết chế ở các khu công nghiệp, khu chế xuất; tăng cường xã hội hóa trong việc xây dựng các thiết chế phục vụ công nhân.

Đề xuất với Đảng, Nhà nước, phối hợp với chính quyền cùng cấp có các chính sách và giải pháp nâng cao chất lượng cuộc sống cho công nhân, viên chức, lao động, nhất là lương, nhà ở, nhà trẻ, cơ sở y tế, thiết chế công cộng, giá điện, nước... Nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức, chương trình, dự án tài chính vi mô của tổ chức Công đoàn, giúp đoàn viên, người lao động có cơ hội tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, góp phần hạn chế, phòng ngừa “tín dụng đen” trong công nhân, lao động.

2. Tham gia phát triển việc làm bền vững cho công nhân. Đề xuất chính sách, vận động và tổ chức cho công nhân lao động tham gia học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, kiến thức pháp luật, ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong công nghiệp. Phối hợp triển khai Chương trình “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong công nhân lao động tại các doanh nghiệp đến năm 2030” theo Quyết định số 1268/QĐ-TLĐ ngày 19/10/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Chủ động đề xuất và tham gia với cơ quan nhà nước, doanh nghiệp đào tạo lại, đào tạo nâng cao để công nhân làm chủ công nghệ mới, thích ứng với những thay đổi về công nghệ sản xuất, về việc làm trong trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất - kinh doanh. Sắp xếp, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị thực hành, đổi mới chương trình đào tạo, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp của tổ chức công đoàn trong tham gia đào tạo, đào tạo lại và nâng cao tay nghề cho công nhân, con công nhân.

3. Thực hiện hiệu quả quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc, thông qua hội nghị người lao động, đối thoại, thương lượng tập thể, đảm bảo thỏa ước lao động tập thể có nhiều điều khoản thiết thực có lợi hơn cho người lao động. Đẩy mạnh công tác an sinh xã hội và hoạt động cộng đồng, tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ trong các chương trình “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”.

Trên đây là một số chia sẻ của Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng về nội dung: “Tư duy mới về quản lý phát triển xã hội bền vững; bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, chăm lo đời sống nhân dân” được đề cập trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, và những góp ý chỉnh sửa, bổ sung, đề xuất giải pháp mở rộng, nâng cao hiệu quả công tác chăm lo cho đoàn viên, người lao động của tổ chức Công đoàn trong thời gian tới.