Nghịch lý học phí phổ thông và tự chủ đại học
Thời cuộc

Nghịch lý học phí phổ thông và tự chủ đại học

Giữa vô số than thở khi gánh nặng năm học mới sắp bắt đầu thì việc UBND TP. HCM đã có ý kiến cụ thể hồi đáp Bộ GD&ĐT về chủ trương miễn học phí và kinh phí hỗ trợ học sinh dù hiếm hoi nhưng đã gợi mở khá nhiều điều! Nhất là trong lúc tự chủ đại học (ĐH) cũng bị nghĩ đơn thuần là tiền đâu?
Nghịch lý học phí phổ thông và tự chủ đại học

Với Nghị định mới của Chính phủ về học phí, các trường ĐH tự chủ được phép thu tối đa gấp từ 2 đến 2,5 lần trường chưa tự chủ. Ảnh minh họa: MINH TÂM (VnExpress)

Có lẽ hàng chục triệu phụ huynh khác trên cả nước cũng đang mong đây là hướng đi của tỉnh thành mình như UBND TP. HCM cho rằng hàng loạt khó khăn, vất vả mà người dân phải gánh chịu ngay sau đợt dịch kinh hoàng vừa qua cần được chia sẻ. Thật ra, đề xuất miễn học phí THCS từ Bộ GD&ĐT đưa ra từ tháng trước nhưng thực hiện thế nào lại là “toàn quyền” của địa phương và trong lúc nguồn thu khó khăn thì không phải nơi nào cũng sẵn sàng.

Theo UBND TP. HCM, địa phương này sẽ không tăng học phí như lộ trình đã được thông qua trong năm học này và dự kiến miễn học phí THCS cho gần 500.000 học sinh với kinh phí gần 400 tỷ đồng. Tuy nhiên cũng như nhiều tỉnh thành khác, giữa lúc phải chắt bóp, tằn tiện từng đồng thì việc chi thêm hàng trăm tỷ họ khó kham nổi tất cả. Như TP. HCM muốn được hỗ trợ từ ngân sách hơn 200 tỷ và nếu hàng chục nơi cùng mong mỏi ấy thì bài toán nan giải lại ập về!

TP. HCM, địa phương được xem là giàu nhất nhì cả nước còn như vậy thì việc các tỉnh thành khác vẫn đắn đo miễn hay giảm học phí hoàn toàn dễ hiểu. Giờ đây làm thế nào để giảm chi phí học hành, sách vở, tiền trường, đóng góp lớp khi giá cả tăng vọt, thu nhập đứng yên vẫn là điều chưa thể hài hòa. Đáng ngại hơn khi những “quốc kế dân sinh” như vậy nhiều khi lại bị lái sang hướng khác như học phí tăng vọt của nhiều trường ĐH được “tự chủ” gần đây.

Nhân danh tự chủ ĐH, nhiều trường ĐH công đã và đang tăng hoặc xây dựng khung học phí cao đến ngỡ ngàng như ĐH Luật TP.HCM gây choáng váng thời gian qua! Ai cũng hiểu nếu chỉ dựa vào ngân sách Nhà nước thì các trường rất khó phát triển và thu nhập của giảng viên teo tóp dần. Nhưng đổ tất cả lên đầu sinh viên và phụ huynh trong bối cảnh còn vô vàn gánh nặng này thì quả là bức bối!

Với Nghị định mới của Chính phủ về học phí, các trường ĐH tự chủ được phép thu tối đa gấp từ 2 đến 2,5 lần trường chưa tự chủ và hầu hết đều vin vào đây để tăng hết cỡ! Quan niệm tự chủ là tự lo về tài chính và tất cả dồn vào học phí, trút gánh nặng lên gia đình sinh viên được cho là sai nhưng thực tế thì sai trái ấy đang được áp dụng rộng rãi.

Trong đề án tuyển sinh năm 2022, học phí của nhiều trường ĐH tăng từ 30 đến 70%. Học viện Báo chí và Tuyên truyền tăng lần lượt gần 60% và hơn 70% so năm 2021. Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch dự kiến thu mức từ 41 đến 44,3 triệu đồng/năm, so với khi trường chưa tự chủ, mức thu này tăng gần ba lần. Học phí của Trường ĐH Luật Hà Nội cũng tăng gấp đôi năm học trước...

TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH FPT, nhận định: “Nghịch lý tại Việt Nam hiện nay là nhấn mạnh yếu tố tự túc như điều kiện tiên quyết của tự chủ trong bối cảnh các nguồn thu khác hạn chế. Điều này sẽ dẫn đến một nền giáo dục ĐH được xây dựng chủ yếu dựa trên học phí của người học. Chưa có một nền giáo dục ĐH nào thành công theo mô hình tự túc”.

Tự chủ tài chính hay xã hội hóa là hướng đi tất yếu và cần thiết nhưng cũng như các ngành khác, cụm từ này luôn đồng nghĩa với việc thu phí thật nhiều, thật cao còn chất lượng hay làm cách nào đó để số đông có cơ hội tiếp cận dễ hơn thì luôn đi sau hàng dặm. Lần tự chủ ĐH này cũng thế, học phí cứ tăng ngất ngưởng cái đã, thứ khác tính sau! Nghịch lý ấy dù là nghịch lý nhưng vẫn mãi là nghịch lý…

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Hà Phan một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR.

"Buy me a coffee"

Nghịch lý học phí phổ thông và tự chủ đại học

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Hà Phan bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Hà Phan".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).
Đại học Tôn Đức Thắng có tân Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Tôn Đức Thắng có tân Chủ tịch Hội đồng trường

TS. Vũ Anh Đức - Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tổ chức Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam được bổ nhiệm ...

Giáo dục đại học phải tạo ra Giáo dục đại học phải tạo ra "khác biệt của khác biệt"

Ngày 6/7, tại Đại học Huế, đã long trọng diễn ra lễ trao quyết định công nhận chức vụ Giám đốc Đại học Huế nhiệm ...

Tăng học phí trường công: Lợi bất cập hại Tăng học phí trường công: Lợi bất cập hại

Vào cuối tháng 4 vừa rồi, khi làm việc với TP. HCM, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, ...

Tin mới

“Đi bắt học trò”

“Đi bắt học trò”

“Đi bắt học trò” – cụm từ tưởng như đùa vui nhưng lại là công việc quen thuộc của nhiều thầy cô giáo vùng cao mỗi dịp khai giảng, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán hay sau những kỳ nghỉ lễ dài ngày.
Người về từ đại dương

Người về từ đại dương

Tối 8.11, hàng ngàn người Lý Sơn đứng đợi 3 người đàn ông trôi dạt 48 giờ trên biển trở về trong pháo hoa và những giọt nước mắt.
Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch

Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch

Đại hội Đảng tại nhiều tỉnh, thành phố đã khẳng định rõ vị thế và tầm quan trọng của việc thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống nhân dân và hội nhập vào dòng chảy phát triển chung của đất nước.

Tin tức khác

Sau lưng là thành phố

Sau lưng là thành phố

Nước lũ ở Thái Nguyên và các tỉnh phía Bắc đã dâng cao kỷ lục. Nhiều hộ gia đình đang bị cô lập chờ ứng cứu. Song, cũng trong 24 giờ qua, bằng những nỗ lực phi thường, các lực lượng đã đảm bảo an toàn đê điều trước dòng nước ép sát mép đê.
Giáo dục bằng tình thương

Giáo dục bằng tình thương

Sự việc học sinh lớp 7 hành hung cô giáo ở Trường THCS Đại Kim khiến dư luận choáng váng. Nhiều lời chỉ trích nhắm về phía nam sinh đánh cô, hay sự thờ ơ đáng sợ của các em học sinh khác trong lớp. Tuy nhiên, chuyện không đơn giản thế.
Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”

Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”

Ngay trong ngày 17/9/2025, sau vụ tai nạn kinh hoàng khi một xe tải lớn lưu thông trên Quốc lộ 9 (tuyến giao thông quốc tế nối Việt Nam với Lào và Thái Lan) đổ đèo Làng Vây và lao thẳng vào chợ Tân Long – đồng thời là chợ chuối tự phát của bà con biên giới Việt – Lào, Thủ tướng Chính phủ đã ra Công điện khẩn. Công điện chỉ đạo các cơ quan chức năng phải khẩn trương khắc phục thiệt hại, điều tra làm rõ nguyên nhân để xử lý nghiêm vụ tai nạn, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những bất cập.
Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC

Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC

Bất chấp nhiều khó khăn, vướng mắc và tiến độ thi công chậm hơn kỳ vọng, tuyến cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ đã chính thức hoàn thành, thông xe trong những ngày tháng 8 lịch sử. Tuyến đường kết nối mạng lưới giao thông tốc độ cao, mật độ lớn với nhiều trục quốc gia trọng điểm, trong đó có Quốc lộ 9 tại Quảng Trị – huyết mạch của Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC).
Trục lợi trong thảm họa

Trục lợi trong thảm họa

Hàng loạt clip giả đã xuất hiện sau vụ lật tàu Vịnh Xanh tại Vịnh Hạ Long. Mục đích chính là để “câu like”. Những clip giả này đang khoét thêm nỗi đau vào gia đình nạn nhân cũng như đưa ra những thông tin không chính xác về vụ việc, dẫn dắt dư luận hiểu sai.
Đất đai phải là nguồn lực của nguồn lực

Đất đai phải là nguồn lực của nguồn lực

Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 12, trong phần về nội dung sửa đổi, bổ sung một số Nghị quyết, Kết luận của Trung ương để tạo cơ sở chính trị cho mục tiêu tiếp tục cải cách, đổi mới đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa nội dung về lĩnh vực đất đai lên đầu tiên trong 3 nhóm lĩnh vực (tiếp theo là quy hoạch và giáo dục đào tạo).
Xem thêm