Báo chí cẩn trọng khi đặt title bài, không để gây hiểu nhầm trong bạn đọc
16/09/2023 20:34
Suốt từ chiều tối qua (15/9) đến khi tôi viết những dòng này, trên nhiều trang mạng xã hội (MXH), xuất hiện nhan nhản những statut chê trách, chế giễu, thậm chí là lợi dụng để nói xấu không chỉ cá nhân một vị lãnh đạo TP Hà Nội, mà là cả tập thể lãnh đạo chính quyền thành phố.
Những statut trên Faceboook đó bám lấy cái title đăng trên một số tờ báo chính thống xuất bản chiều tối qua, khi mà vài báo đã sử dụng một câu trích phát biểu của Chủ tịch UBND TP Hà Nội để làm title.
Sự thực thì câu phát biểu ấy có nguồn gốc và đầy đủ trọn vẹn là thế này.
"Trưa qua 15/9, hơn 2 ngày sau khi xảy ra vụ việc, sau khi rút ngắn chuyến công tác tại châu Âu và về đến sân bay Nội Bài, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã đến thẳng Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn để thăm hỏi các nạn nhân vụ cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân.
Cũng ngay chiều hôm qua, sau khi từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn về, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã chủ trì Hội nghị trực tuyến triển khai Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh nhắc vụ cháy chung cư mini ở Thanh Xuân là vụ việc có hậu quả nặng nề nhất của thành phố từ trước đến nay. Ông nói rõ: “Chúng ta đừng để sự mất mát của 56 gia đình nạn nhân vụ cháy chung cư mini trở thành vô nghĩa mà phải trở thành điều làm thay đổi nhận thức cấp ủy, chính quyền các cấp, kể cả thành phố đến quận huyện, phường xã về phòng cháy chữa cháy. Cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là của người dân. Nếu người dân không ủng hộ chỉ thành công một nửa".
 |
| Báo chí đưa tin về sự kiện Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trì Hội nghị trực tuyến triển khai Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ vào ngày 15/9. Ảnh: dangcongsan.vn |
Sau đó, khi đưa tin bài về Hội nghị trên, một số báo trích câu phát biểu sau đây của ông Thanh để đặt title cho tin bài của bản báo: “Chúng ta đừng để sự mất mát của 56 gia đình nạn nhân vụ cháy chung cư mini trở thành vô nghĩa”.
Bất cứ ai học tiếng Việt cũng hiểu rằng, trong một câu phức hợp của tiếng Việt, luôn có mệnh đề chính và mệnh đề phụ và mệnh đề chính thường đứng sau mệnh đề phụ. Nó có nhiệm vụ truyền tải nội dung chính yếu, cơ bản của câu, ở trường hợp cụ thể đây là câu phát biểu của Chủ tịch UNND TP Hà Nội.
Đáng lẽ ra, báo chí nên sử dụng mệnh đề chính của câu phát biểu, không nhất thiết cắt cúp câu nói và chỉ đưa ra mệnh đề phụ; chỉ sử dụng một vế đầu của câu phát biểu trên để đặt làm title bài, hoặc đặt title tin bài về Hội nghị này bằng những câu ở vế sau câu nói của ông Thanh, cũng là mệnh đề chính của câu phát biểu. Ví dụ như: “Phải chuyển biến nhận thức của chúng ta, của người dân", “Vụ cháy phải trở thành điều làm thay đổi nhận thức cấp uỷ, chính quyền các cấp về phòng, chữa cháy”, hay là “Nếu người dân không ủng hộ chỉ thành công một nửa”, thì khi đó, ý tứ của title các bài viết sẽ rõ ràng, cụ thể, trọn nghĩa hơn rất nhiều, sẽ đúng với bản chất lời phát biểu của Chủ tịch Trần Sỹ Thanh hơn nhiều.
Và khi đó thì khó có ai trong số bạn đọc có thể hiểu nhầm ý của câu phát biểu của ông Chủ tịch Hà Nội.
Càng không có cơ hội để cho những ai bóp méo nội dung đầy đủ, ý nghĩa thực sự của câu phát biểu, khiến cho dư luận bị “dắt mũi”, bị đánh lửa, như “đổ thêm dầu vào lửa” với những bức xúc, đau đớn, hoang mang sau vụ cháy kinh hoàng đêm 12/9 ở Khương Hạ, Thanh Xuân, Hà Nội.
Trường hợp trích dẫn lời nói của lãnh đạo để đặt thành một cái title bài gây khó hiểu, gây phản cảm, để một số người lợi dụng như trường hợp tôi nói ở bài viết này, tuy không thường xuyên, nhưng thi thoảng vẫn lọt lưới biên tập và duyệt bài ở các báo chính thống, để rồi hiện ra trước mắt công chúng, gây bất lợi, mất uy tín của lãnh đạo và chính quyền các cấp.
Tôi thấy một số người giờ đọc báo hơi vội vã, nhiều khi hình như chỉ đọc cái title bài rồi đã nhanh chóng bày tỏ quan điểm của mình lên MXH một cách rất phiến diện.
Tất nhiên lỗi đầu tiên là thuộc về một vài tờ báo đã đặt title khiến bạn đọc bị “mất định hướng”, nhưng đây cũng là điều cần rút kinh nghiệm cho người đọc chúng ta.
Mong các phóng viên, nhà báo, các toà soạn báo hãy coi câu chuyện đặt title mà tôi đề cập ở bài viết này như môt kinh nghiệm cho nghiệp vụ báo chí và ý thức chính trị của chính mình.
Mong lắm thay!
VŨ HÙNG
| Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Vũ Hùng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Vũ Hùng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Vũ Hùng". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Đọc nhiều
Liên quan
Tin mới
“Đi bắt học trò”
“Đi bắt học trò” – cụm từ tưởng như đùa vui nhưng lại là công việc quen thuộc của nhiều thầy cô giáo vùng cao mỗi dịp khai giảng, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán hay sau những kỳ nghỉ lễ dài ngày.
Người về từ đại dương
Tối 8.11, hàng ngàn người Lý Sơn đứng đợi 3 người đàn ông trôi dạt 48 giờ trên biển trở về trong pháo hoa và những giọt nước mắt.
Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch
Đại hội Đảng tại nhiều tỉnh, thành phố đã khẳng định rõ vị thế và tầm quan trọng của việc thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống nhân dân và hội nhập vào dòng chảy phát triển chung của đất nước.
Tin tức khác
Sau lưng là thành phố
Nước lũ ở Thái Nguyên và các tỉnh phía Bắc đã dâng cao kỷ lục. Nhiều hộ gia đình đang bị cô lập chờ ứng cứu. Song, cũng trong 24 giờ qua, bằng những nỗ lực phi thường, các lực lượng đã đảm bảo an toàn đê điều trước dòng nước ép sát mép đê.
Giáo dục bằng tình thương
Sự việc học sinh lớp 7 hành hung cô giáo ở Trường THCS Đại Kim khiến dư luận choáng váng. Nhiều lời chỉ trích nhắm về phía nam sinh đánh cô, hay sự thờ ơ đáng sợ của các em học sinh khác trong lớp. Tuy nhiên, chuyện không đơn giản thế.
Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”
Ngay trong ngày 17/9/2025, sau vụ tai nạn kinh hoàng khi một xe tải lớn lưu thông trên Quốc lộ 9 (tuyến giao thông quốc tế nối Việt Nam với Lào và Thái Lan) đổ đèo Làng Vây và lao thẳng vào chợ Tân Long – đồng thời là chợ chuối tự phát của bà con biên giới Việt – Lào, Thủ tướng Chính phủ đã ra Công điện khẩn. Công điện chỉ đạo các cơ quan chức năng phải khẩn trương khắc phục thiệt hại, điều tra làm rõ nguyên nhân để xử lý nghiêm vụ tai nạn, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những bất cập.
Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC
Bất chấp nhiều khó khăn, vướng mắc và tiến độ thi công chậm hơn kỳ vọng, tuyến cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ đã chính thức hoàn thành, thông xe trong những ngày tháng 8 lịch sử. Tuyến đường kết nối mạng lưới giao thông tốc độ cao, mật độ lớn với nhiều trục quốc gia trọng điểm, trong đó có Quốc lộ 9 tại Quảng Trị – huyết mạch của Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC).
Trục lợi trong thảm họa
Hàng loạt clip giả đã xuất hiện sau vụ lật tàu Vịnh Xanh tại Vịnh Hạ Long. Mục đích chính là để “câu like”. Những clip giả này đang khoét thêm nỗi đau vào gia đình nạn nhân cũng như đưa ra những thông tin không chính xác về vụ việc, dẫn dắt dư luận hiểu sai.
Đất đai phải là nguồn lực của nguồn lực
Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 12, trong phần về nội dung sửa đổi, bổ sung một số Nghị quyết, Kết luận của Trung ương để tạo cơ sở chính trị cho mục tiêu tiếp tục cải cách, đổi mới đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa nội dung về lĩnh vực đất đai lên đầu tiên trong 3 nhóm lĩnh vực (tiếp theo là quy hoạch và giáo dục đào tạo).