Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn
04/06/2022 17:00
Mấy ngày qua nhiều tờ báo đưa tin Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc (con cháu vua Gia Long) đã có tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long" tại Huế nhân 220 năm vị vua khai sáng triều Nguyễn lên ngôi hoàng đế (1802-2022).
 |
| Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa trình bày tham luận tại tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long". Ảnh: B.N (Dân Việt) |
PGS.TS Nguyễn Phước Bửu Nam, Chủ tịch Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc đã có ý kiến cần nhìn nhận đúng mức cống hiến quan trọng của vua Gia Long và cần đặt tên đường phố mang tên vua Gia Long, trước hết là ở ngay thành phố Huế. Ý kiến này đã nhận được sự đồng tình của các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử như Nguyễn Xuân Hoa, Nguyễn Quang Trung Tiến...
Xin nhắc lại vấn đề này đã được một số nhà văn, nhà nghiên cứu đã từng trăn trở từ cách đây ít nhất vài chục năm. Còn nhớ trong bài viết "Vương triều Nguyễn trên đường phố Huế" của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường vào năm 1995, tác giả đã điểm lại công trạng của triều Nguyễn, minh oan một số điều do nhiều người định kiến hoặc ngộ nhận. Một số luận cứ, luận chứng được đưa ra trong bài viết này từ góc nhìn lịch sử:
Vào thời điểm đó, cả Đông Nam Á, cả châu Á (trừ Nhật Bản), đã không chống nổi ách thống trị của thực dân xâm lược phương Tây. Đâu phải chỉ riêng Việt Nam và nhà Nguyễn?
Pháp đánh Đà Nẵng năm 1858, đến năm 1888 vua Hàm Nghi mới bị bắt. Vậy nhà Nguyễn cũng đã "chịu khó" chiến đấu suốt 30 năm, dễ chi đầu hàng?
Cả sau khi đất nước đã rơi vào ách đô hộ, quân đội bị giải giới, triều đình chỉ còn là bù nhìn, thì hai ông vua kế tiếp là Thành Thái và Duy Tân vẫn tiếp tục mưu đồ khởi nghĩa để bị lưu đày. Có thể nào gộp chung họ với các vị vua bán nước?
Vua Minh Mạng: nhà văn hóa lớn, người xây dựng kinh thành Huế như hiện nay để thành "Di sản văn hóa thế giới"...
Như vậy thứ nhất thì việc nhìn nhận lại vai trò của vua Gia Long cũng cả vương triều Nguyễn (tức là kể cả các chúa Nguyễn như Nguyễn Hoàng, Nguyễn Phúc Nguyên, Nguyễn Phúc Lan...) là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, trước hết từ tư duy đổi mới ngày càng khách quan của khoa học lịch sử.
Thứ hai là việc nhìn nhận toàn diện, khách quan và cởi mở để không phủ nhận nhà Nguyễn một cách cực đoan như trước đây và cũng tránh việc đề cao quá mức, không đúng với sự thật lịch sử, việc đánh giá công, tội phải rõ ràng, cụ thể và sòng phẵng.
Thứ ba, việc đề xuất đặt tên đường Gia Long sẽ mở đầu và góp phần khai thông những "điểm nghẽn" lịch sử từng bị phong bế; tiến đến việc thay đổi trong các sử liệu chính thống và cả trong sách giáo khoa trong tương lai, hy vọng là không phải chờ đợi lâu những điều mới mẻ được chính thức công nhận.
Trong một bài viết cách đây ít lâu, chúng tôi có đề cập đến công lao quan trọng của vua Gia Long, tựu trung ở những điểm cơ bản như thống nhất đất nước, mở đầu việc tạo dựng kinh thành Huế, sau này trở thành di sản thế giới và xác lập chủ quyền của Việt Nam ở Biền Đông, đặc biệt với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Tuy nhiên từ việc thừa nhận đóng góp to lớn của vua Gia Long đến việc chính thức tôn vinh như đặt tên đường phố, mà phải là đường phố bề thế cho tương xứng là một khoảng cách không nhỏ, dư luận đang chờ một bước tiến cần có trong nhận thức lịch sử một cách chính thống và cần phải được thể hiện cụ thể, thuyết phục.
Đây là công việc không đơn giản, đòi hỏi sự chung tay tâm huyết của các nhà khoa học, của các nhà quản trị xã hội, các ngành liên quan và sự đồng thuận hưởng ứng của xã hội. Đã có một khởi đầu tốt đẹp, hy vọng mọi chuyện sẽ hanh thông.
| Nếu bạn thấy bài viết hay, bổ ích, có thể ủng hộ Phạm Xuân Dũng một "ly cà phê" để tác giả viết nhiều bài hay hơn nữa phục vụ bạn đọc. Để mời tác giả "ly cà phê" qua MoMo, bạn đọc ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR của MoMo. Để đăng ký và sử dụng ví MoMo, xem chi tiết hướng dẫn tại đây. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Phạm Xuân Dũng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Phạm Xuân Dũng".
|
 Du lịch sự kiện: Một góc nhìn từ Huế Sáng nay (11/5), tại thành phố Huế (Thừa Thiên-Huế) có một hội thảo khoa học mang tên: "Xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành trung tâm ... |
 Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa “Thừa Thiên Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa”, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định với ... |
 Chân lý lịch sử là sự thật khách quan Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa tổ chức một sự kiện thu hút quan tâm của dư luận, đó là kỷ niệm 200 năm ngày ... |
Đọc nhiều
Liên quan
Tin mới
“Đi bắt học trò”
“Đi bắt học trò” – cụm từ tưởng như đùa vui nhưng lại là công việc quen thuộc của nhiều thầy cô giáo vùng cao mỗi dịp khai giảng, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán hay sau những kỳ nghỉ lễ dài ngày.
Người về từ đại dương
Tối 8.11, hàng ngàn người Lý Sơn đứng đợi 3 người đàn ông trôi dạt 48 giờ trên biển trở về trong pháo hoa và những giọt nước mắt.
Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch
Đại hội Đảng tại nhiều tỉnh, thành phố đã khẳng định rõ vị thế và tầm quan trọng của việc thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống nhân dân và hội nhập vào dòng chảy phát triển chung của đất nước.
Tin tức khác
Sau lưng là thành phố
Nước lũ ở Thái Nguyên và các tỉnh phía Bắc đã dâng cao kỷ lục. Nhiều hộ gia đình đang bị cô lập chờ ứng cứu. Song, cũng trong 24 giờ qua, bằng những nỗ lực phi thường, các lực lượng đã đảm bảo an toàn đê điều trước dòng nước ép sát mép đê.
Giáo dục bằng tình thương
Sự việc học sinh lớp 7 hành hung cô giáo ở Trường THCS Đại Kim khiến dư luận choáng váng. Nhiều lời chỉ trích nhắm về phía nam sinh đánh cô, hay sự thờ ơ đáng sợ của các em học sinh khác trong lớp. Tuy nhiên, chuyện không đơn giản thế.
Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”
Ngay trong ngày 17/9/2025, sau vụ tai nạn kinh hoàng khi một xe tải lớn lưu thông trên Quốc lộ 9 (tuyến giao thông quốc tế nối Việt Nam với Lào và Thái Lan) đổ đèo Làng Vây và lao thẳng vào chợ Tân Long – đồng thời là chợ chuối tự phát của bà con biên giới Việt – Lào, Thủ tướng Chính phủ đã ra Công điện khẩn. Công điện chỉ đạo các cơ quan chức năng phải khẩn trương khắc phục thiệt hại, điều tra làm rõ nguyên nhân để xử lý nghiêm vụ tai nạn, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những bất cập.
Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC
Bất chấp nhiều khó khăn, vướng mắc và tiến độ thi công chậm hơn kỳ vọng, tuyến cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ đã chính thức hoàn thành, thông xe trong những ngày tháng 8 lịch sử. Tuyến đường kết nối mạng lưới giao thông tốc độ cao, mật độ lớn với nhiều trục quốc gia trọng điểm, trong đó có Quốc lộ 9 tại Quảng Trị – huyết mạch của Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC).
Trục lợi trong thảm họa
Hàng loạt clip giả đã xuất hiện sau vụ lật tàu Vịnh Xanh tại Vịnh Hạ Long. Mục đích chính là để “câu like”. Những clip giả này đang khoét thêm nỗi đau vào gia đình nạn nhân cũng như đưa ra những thông tin không chính xác về vụ việc, dẫn dắt dư luận hiểu sai.
Đất đai phải là nguồn lực của nguồn lực
Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 12, trong phần về nội dung sửa đổi, bổ sung một số Nghị quyết, Kết luận của Trung ương để tạo cơ sở chính trị cho mục tiêu tiếp tục cải cách, đổi mới đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa nội dung về lĩnh vực đất đai lên đầu tiên trong 3 nhóm lĩnh vực (tiếp theo là quy hoạch và giáo dục đào tạo).