Im lặng khác với đồng ý

Bản tin hai nghệ sĩ người Việt bị bắt tại khách sạn với cáo buộc tấn công tình dục một cô gái người Anh (17 tuổi) được đăng trên tờ báo địa phương Majorca Daily Bulletin. Ảnh: Majorca Daily Bulletin

Cụ thể, hồi tháng 5/2022, Quốc hội Tây Ban Nha thông qua dự luật yêu cầu phải có sự đồng thuận rõ ràng đối với các hành vi tình dục. Dự luật mới xác định sự đồng ý là sự thể hiện rõ ràng ý chí của một người, rằng sự im lặng hoặc thụ động không phải là sự đồng ý.

Ðạo luật này được đưa ra xem xét sau khi một vụ hiếp dâm tập thể gây rúng động Tây Ban Nha xảy ra vào năm 2016. Một cô gái đã bị 5 gã đàn ông tấn công tình dục khi đến xem một lễ hội đua bò. Khi đó, 5 người đàn ông chịu trách nhiệm ban đầu chỉ bị kết án lạm dụng tình dục, một tội danh nhẹ hơn, do tòa án không có bằng chứng về bạo lực thể chất để buộc tội tấn công tình dục.

Sau những phản ứng dữ dội, Toà án Tối cao Tây Ban Nha (dù rất khó khăn) cũng đã tuyên tội hiếp dâm cho 5 gã đàn ông biến thái. Đồng thời, một đạo luật bổ sung ra đời và được thông qua. Theo đó, những cuộc quan hệ chỉ coi là lành mạnh nếu cả hai bên đồng thuận bằng lời nói. Điều này đã gợi mở rất nhiều cho các phán quyết sau này.

Tức là, dù đôi bên có cử chỉ đến đâu, nếu như một trong hai bên không nói "đồng ý" thì mối quan hệ đó có thể sẽ dẫn tới những vấn đề pháp lý nặng nề. Khi đó, im lặng không có nghĩa là đồng ý. Mà đặt trong toàn bộ bối cảnh, những cơn say hay hoàn cảnh xô đẩy đều có thể đưa đến những cáo buộc tấn công tình dục. Ở đây, sự bảo vệ được xác định rất cụ thể.

Một cuộc quan hệ chỉ tính là hợp pháp nếu ý chí hai bên được thể hiện rõ bằng lời nói. Đây là một điều luật khá hay, dễ đo đếm, định lượng và kết tội. Quan tòa sẽ không phải đi phân tích những hành vi vốn dĩ rất phức tạp để suy đoán (vốn rất dễ sai lầm) về ý chí của các bên trong mối quan hệ. Không một câu "ứ ừ" nào cần phân tích mà người ta chỉ cần phân tích xem các bên có nói đồng ý hay không.

Nhắc tới câu chuyện này, tôi không có ý phán đoán hay đả động gì tới các bên liên quan trong vụ scandal đang được quan tâm. Chỉ là, vụ việc ấy vô tình giúp chúng ta tiếp cận thêm, được gợi mở thêm những cách xử lý vấn đề lạm dụng tình dục vốn rất phức tạp và khó khăn.

Có nói hay không? Đồng ý hay không đồng ý? Hai câu hỏi thôi nhưng là lằn ranh rất rõ ràng giữa quan hệ đồng thuận và không đồng thuận. Nó không phải là những thứ khó đo đếm như "nháy mắt liên tục", "nhìn gợi tình"… để quy vào tội quấy rối như đề xuất của Bộ Quy tắc ứng xử phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc ở Việt Nam. Chỉ có nói đồng ý mới là đồng ý. Im lặng chỉ là im lặng. Và tôi nghĩ, một vài cái "nháy mắt" cũng chỉ là những cái "nháy mắt", nó không đại diện biểu đạt bất cứ điều gì để người ta suy luận tới những cáo buộc rất nghiêm trọng cả.

Nếu bạn đồng tình với góc nhìn trong bài viết thì có thể mời tác giả Mỹ Anh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee" Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).

Nghệ sĩ với scandal và dư luận xã hội Trong hôm qua và hôm nay thông tin về hai nghệ sĩ Việt Nam đi châu Âu là tâm bão của dư luận, cả trên ... Quấy rối tình dục có thể bị sa thải, chấm dứt hợp đồng lao động Theo bà Trịnh Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Nữ công Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, rất nhiều hành vi cụ thể biểu hiện ... Quấy rối tình dục nơi làm việc, hành vi ám ảnh người lao động Quấy rối tình dục tại nơi làm việc từ lâu đã được quan tâm bởi đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc ...