Tiến sĩ thật và tiến sĩ... dỏm
Thời cuộc

Tiến sĩ thật và tiến sĩ... dỏm

Mấy ngày qua, ồn ào, ầm ĩ, pha lẫn chê bai, dè bỉu xung quanh những luận án tiến sĩ chẳng giúp ích gì cho học thuật và xã hội đang khiến người ta nghi ngờ tất cả những học hàm, học vị! Vàng thau lẫn lộn và trắng đen rõ ràng quả là cực kì khó với vấn đề "nhạy cảm" này, nhưng rất cần những phân định rạch ròi...
Tiến sĩ thật và tiến sĩ... dỏm
Ảnh minh họa: Báo Tuổi trẻ

Trong số hàng chục ngàn tiến sĩ người Việt Nam, không khó và cũng chẳng hiếm để chúng ta biết danh, điểm tên những tiến sĩ học thật, công trình thật, bảo vệ thật và giỏi thật!

Từ thời chiến tranh cho đến lúc đất nước hòa bình và bước vào đổi mới rồi phát triển như hiện nay, đóng góp của không ít vị chẳng hề nhỏ. Dù họ thành danh ở nước ngoài hay trong nước, học hành ở nội địa hay bảo vệ thành công luận án tại quốc gia khác thì cũng không thể phủ nhận họ đi lên bằng thực lực.

Những tên tuổi như: TS Đặng Vũ Minh, Lê Văn Thiêm, Trần Xuân Bách, Nguyễn Thời Trung, Nguyễn Đình Đức, Nguyễn Xuân Hùng... cùng khá nhiều nhà khoa học khác không chỉ được Việt Nam mà giới khoa học quốc tế cũng ghi nhận.

Nhưng nhiều năm qua, khi mà phong trào sính danh bằng cấp và chạy đua học hàm, học vị nổi lên, có khi lấn át cả những người làm khoa học chân chính thì những lúc bị đánh đồng "cá mè một lứa" như nhiều ngay qua luôn là nỗi buồn thật sự không chỉ của nhiều tiến sĩ "thật".

Họ đang bị vạ lây, hiểu lầm và mang tiếng bởi những luận án vô bổ và học vị tiến sĩ đua danh, làm lấy được, lấy cho có với người ta để phục vụ nhiều mục đích không mang danh khoa học. Giờ đây, cứ ra đường nghe danh tiến sĩ là thiên hạ xầm xì, bàn tán và kể cả dị ứng!

Có tiến sĩ bảo kệ người ta nói gì nói, mình học, nghiên cứu cho mình, làm việc thế nào đồng nghiệp hiểu cả. Trong số họ cũng không ít người chẳng màng đến xôn xao trên mạng hay ầm ĩ ngoài đời bởi quan niệm rằng, những gì họ nghiên cứu, làm việc hay cống hiến từ đam mê, trách nhiệm và bổn phận luôn thôi thúc, nghĩa vụ cần hoàn thành. Nhưng cũng có vị bảo rằng, thú thật họ cũng buồn nhưng xã hội nhiều người thế biết làm sao vì cứ ghét là ghét tất, đánh đồng tiến sĩ thực thụ cũng như "tiến sĩ cầu lông" và "miệng lưỡi thế gian làm sao tránh khỏi".

Để bảo vệ thanh danh cho tiến sĩ "thật" và trả lại trong sạch cho môi trường học thuật thì chỉ ra những sai phạm của các "lò ấp tiến sĩ" chưa đủ. Song song đó phải chấn chỉnh nghiêm khắc, xử lý nghiêm minh và cần rà soát để thu hồi những bằng cấp, học vị có dấu hiệu gian lận, sai phạm đã rõ ràng.

Họ phải bị tước bỏ danh xưng không đáng có, lấy lại những gì họ chưa xứng. Nghiêm khắc như vậy không phải nhăm nhe trừng trị ai đó hay thỏa mãn dư luận mà về lâu dài, danh vị tiến sĩ nước nhà sẽ được tôn trọng và trả lại vị thế cần có.

Tôi ủng hộ quan điểm của đồng nghiệp: "Hãy làm rõ hồ sơ khoa học của các nghiên cứu sinh này, trường hợp nào có gian lận thì thu hồi bằng cấp, những người có liên quan như cán bộ hướng dẫn, tham gia hội đồng khoa học nghiệm thu đều phải chịu trách nhiệm tùy theo mức độ can thiệp. Nếu được cơ quan cử đi đào tạo, sử dụng tiền Nhà nước, thì sau khi thu hồi bằng cấp, thu hồi luôn số tiền đã chi về cho ngân sách. Những bằng tiến sĩ gian lận bị thu hồi phải được công bố công khai, tên "tác phẩm và tác giả", cộng đồng cần được biết để không sử dụng nhầm đồ giả. Các cơ quan từng sử dụng hoặc bổ nhiệm nhân sự tiến sĩ "lò ấp" có căn cứ để xử lý cán bộ. Phải làm tới nơi, may ra mới trị được các loại học vị dỏm, "tiến sĩ giấy"".

Đã đến lúc không còn để những khẳng định chắc chắn, kết quả thanh tra hay dư luận rõ ràng, ồn ào truyền thông về học vị dỏm, tiến sĩ từ "lò ấp" như gió thoảng mây bay rồi đâu lại vào đấy. Cần trả lại thanh danh cho những nhà khoa học, tiến sĩ có năng lực cao và cống hiến thật và môi trường học thuật cũng nên đầy đủ "an toàn" như các ngành nghề khác để những công trình nghiên cứu ích nước, lợi nhà và người thật, việc thật được trân trọng đúng mực.

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết "Tiến sĩ thật và tiến sĩ... dỏm", bạn có thể mời tác giả Hà Phan một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. Để đăng ký và sử dụng Ví MoMo, xem chi tiết hướng dẫn tại đây.

"Buy me a coffee"

Tiến sĩ thật và tiến sĩ... dỏm

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Hà Phan". Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Hà Phan bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).
Bằng giả và tiến sĩ                                                       thật! Bằng giả và tiến sĩ thật!

Khi 600 tấm bằng cử nhân tiếng Anh giả của Đại học Đông Đô cấp cho sinh viên bung bét thì dư luận một lần ...

Tham nhũng bằng cấp Tham nhũng bằng cấp

Cả tuần qua, dư luận xã hội và truyền thông xôn xao với chủ đề bằng giả ở Trường ĐH Đông Đô.

Ơn giời, tiến sĩ cầu lông! Ơn giời, tiến sĩ cầu lông!

Mấy hôm nay, dư luận xôn xao về một luận án tiến sĩ giáo dục học có tên gọi: "Nghiên cứu giải pháp phát triển ...

Tin mới

“Nhà giáo cũng cần tri ân xã hội”

“Nhà giáo cũng cần tri ân xã hội”

Những ngày cận 20.11, thay vì chỉ lặp lại thông điệp “nghề cao quý nhất”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn năm nay còn đưa ra một thông điệp khác: “Nhà giáo cũng cần tri ân xã hội… Chúng ta cần có sự báo đáp cho xứng với sự phó thác, sự quan tâm và kỳ vọng của xã hội”.
“Đi bắt học trò”

“Đi bắt học trò”

“Đi bắt học trò” – cụm từ tưởng như đùa vui nhưng lại là công việc quen thuộc của nhiều thầy cô giáo vùng cao mỗi dịp khai giảng, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán hay sau những kỳ nghỉ lễ dài ngày.
Người về từ đại dương

Người về từ đại dương

Tối 8.11, hàng ngàn người Lý Sơn đứng đợi 3 người đàn ông trôi dạt 48 giờ trên biển trở về trong pháo hoa và những giọt nước mắt.

Tin tức khác

Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch

Để có năng lượng sạch, trước tiên phải có môi trường đầu tư sạch

Đại hội Đảng tại nhiều tỉnh, thành phố đã khẳng định rõ vị thế và tầm quan trọng của việc thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống nhân dân và hội nhập vào dòng chảy phát triển chung của đất nước.
Sau lưng là thành phố

Sau lưng là thành phố

Nước lũ ở Thái Nguyên và các tỉnh phía Bắc đã dâng cao kỷ lục. Nhiều hộ gia đình đang bị cô lập chờ ứng cứu. Song, cũng trong 24 giờ qua, bằng những nỗ lực phi thường, các lực lượng đã đảm bảo an toàn đê điều trước dòng nước ép sát mép đê.
Giáo dục bằng tình thương

Giáo dục bằng tình thương

Sự việc học sinh lớp 7 hành hung cô giáo ở Trường THCS Đại Kim khiến dư luận choáng váng. Nhiều lời chỉ trích nhắm về phía nam sinh đánh cô, hay sự thờ ơ đáng sợ của các em học sinh khác trong lớp. Tuy nhiên, chuyện không đơn giản thế.
Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”

Phải truy trách nhiệm “chợ trên quốc lộ”

Ngay trong ngày 17/9/2025, sau vụ tai nạn kinh hoàng khi một xe tải lớn lưu thông trên Quốc lộ 9 (tuyến giao thông quốc tế nối Việt Nam với Lào và Thái Lan) đổ đèo Làng Vây và lao thẳng vào chợ Tân Long – đồng thời là chợ chuối tự phát của bà con biên giới Việt – Lào, Thủ tướng Chính phủ đã ra Công điện khẩn. Công điện chỉ đạo các cơ quan chức năng phải khẩn trương khắc phục thiệt hại, điều tra làm rõ nguyên nhân để xử lý nghiêm vụ tai nạn, đồng thời kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những bất cập.
Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC

Phải “sốt ruột” hơn nữa trên EWEC

Bất chấp nhiều khó khăn, vướng mắc và tiến độ thi công chậm hơn kỳ vọng, tuyến cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ đã chính thức hoàn thành, thông xe trong những ngày tháng 8 lịch sử. Tuyến đường kết nối mạng lưới giao thông tốc độ cao, mật độ lớn với nhiều trục quốc gia trọng điểm, trong đó có Quốc lộ 9 tại Quảng Trị – huyết mạch của Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC).
Trục lợi trong thảm họa

Trục lợi trong thảm họa

Hàng loạt clip giả đã xuất hiện sau vụ lật tàu Vịnh Xanh tại Vịnh Hạ Long. Mục đích chính là để “câu like”. Những clip giả này đang khoét thêm nỗi đau vào gia đình nạn nhân cũng như đưa ra những thông tin không chính xác về vụ việc, dẫn dắt dư luận hiểu sai.
Xem thêm