Mạng xã hội - Con dao hai lưỡi

Ý kiến trên trang cá nhân của Hoàng Văn Khoa nhanh chóng nhận được “gạch, đá” của một số cư dân mạng. (Ảnh: Internet)

“Biển” thông tin

Theo báo cáo của Weare Social năm 2017, ở Việt Nam có hơn 64 triệu người sử dụng internet và 90% trong số này có tài khoản trên các trang MXH. Hầu hết sử dụng internet cho công việc, giải trí và các hoạt động khác. Bình quân mỗi người bỏ ra hơn 2h/ngày sử dụng các MXH.

Cuộc cách mạng 4.0 khiến cho internet cũng như MXH trở nên quan trọng và không thể thiếu đối với con người. Ở đó mọi người có thể chia sẻ mọi thông tin, tìm kiếm, nắm bắt những xu hướng mới, kết nối toàn cầu... nhưng nó cũng đặt ra những thách thức vô cùng lớn đối với các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng.

Facebook là MXH được dùng nhiều nhất ở Việt Nam với 64 triệu người. Với thông tin đa chiều, cập nhật nhanh, MXH đã trở thành kênh thông tin không thể thiếu đối với nhiều người… Ở bất cứ đâu, chỉ cần có 1 chiếc điện thoại thông minh (smartphone) có kết nối internet là có thể dùng được Facebook. Với sự kết nối nhanh chóng và rộng rãi, MXH trở thành công cụ để kết nối tạo thành những nhóm, những cộng đồng người mà ở đó không còn khoảng cách về tuổi tác, học vấn, địa lí…

Dạo một vòng trên Facebook, chúng ta có thể bắt gặp đủ các thể loại thông tin từ chính trị, gia đình, xã hội, học đường, các tin tức giải trí… Tất cả tạo thành một bức tranh thông tin vô cùng phong phú.

Một bài viết trên trang cá nhân của một người nổi tiếng hay của một nhóm có thể thu hút tới hàng nghìn lượt thích, chia sẻ, bình luận… và cũng có thể tạo ra hàng loạt xu hướng, sự hưởng ứng có tính tập thể. Đôi khi, MXH còn là sợi dây kết nối những tấm lòng nhân ái để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn vượt qua cơn bĩ cực. Sức mạnh từ cộng đồng mạng là vô cũng lớn.

Bên cạnh những thông tin tốt, MXH cũng không thiếu thông tin độc hại, sai sự thật, gây hoang mang trong dư luận. Các phần tử xấu còn sử dụng MXH để lôi kéo, kích động biểu tình khi đưa ra các thông tin thiếu khách quan, thậm chí là vu khống, bôi nhọ tập thể, cá nhân nhằm thực hiện mục đích chính trị đen tối. Nhiều người còn sử dụng MXH để khoe khoang, xúc phạm, nói xấu, chửi bới nhau.

Theo kết quả khảo sát của Chương trình nghiên cứu Internet và Xã hội (VPIS, thuộc Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội) năm 2017, điều tra hơn 1.000 mẫu khảo sát thì có tới 78% người được hỏi đều khẳng định đã từng là nạn nhân hoặc biết những trường hợp phát ngôn gây thù ghét trên MXH.

Một điển hình về thông tin thất thiệt gây hoang mang dư luận là trường hợp Nguyễn Bá Mạnh, 32 tuổi ở Thuận Thành (Bắc Ninh), đã đăng tải thông tin không kiểm chứng lên MXH về sử dụng thịt lợn nhiễm sán trong các bếp ăn trường mầm non trên địa bàn. Thông tin này nhanh chóng được chia sẻ, thu hút sự quan tâm của mọi người, khiến không ít phụ huynh lo sợ phải cho con đi xét nghiệm sán lợn. Đây chỉ là một trong hàng ngàn những vụ câu like rẻ tiền, hám lợi của một số cá nhân.

Việc chọn lọc thông tin giữa “bão tin tức” như hiện nay là điều vô cùng quan trọng ở những người tham gia MXH. Những nút share (chia sẻ), like (thích), comment (bình luận) của chúng ta có thể góp phần quảng bá, nhân lên những điều tốt đẹp, ngược lại, cũng có thể vô tình biến chúng ta tiếp tay cho kẻ xấu.

Hãy là người sử dụng MXH có trách nhiệm

Có vô vàn “hiện tượng” MXH thu hút giới trẻ, cả xấu lẫn tốt. Việc một số “nhân vật đình đám” chỉ bằng những clip tục tĩu, chửi bới, những hành vi phản cảm cũng thu hút hàng trăm nghìn lượt người theo dõi, cổ vũ, trở thành “thần tượng” của một bộ phận giới trẻ gây nên những quan ngại sâu sắc cho các nhà quản lý và các bậc phụ huynh. Đó là sự “lệch chuẩn” trong nhận thức và hành động của một nhóm đối tượng đông đảo, hoàn toàn không phù hợp với thuần phong mỹ tục và đạo đức truyền thống.

MXH, bản thân nó không có lỗi, và là một công cụ cực kỳ hữu ích phục vụ đời sống con người. Vấn đề đặt ra là mỗi người cần trở thành người sử dụng MXH thông minh, có trách nhiệm, trên cả hai phương diện cung cấp thông tin và chia sẻ thông tin, đặc biệt là với các bạn trẻ.

Trước thực trạng một bộ phận dân mạng ngày càng bị nhiễm “bệnh ném đá hội đồng” người khác, vô tình dẫn đến những hậu quả đáng tiếc, chuyên gia tâm lý Nguyễn Ngọc Duy, Trung tâm đào tạo và chăm sóc tinh thần Ý Tưởng Việt, khuyên đừng bao giờ “ném đá” bất kỳ ai. “Vì sẽ làm méo mó hình ảnh của bản thân. Không chỉ vậy, còn khiến người khác bị tổn thương thể lý lẫn tinh thần.

Và mạng xã hội tuy là ảo nhưng hệ luy của nó lại thật, đôi khi những cái like, share hay comment có thể giết chết người. Những vụ nữ sinh tự tử vì không chịu nỗi áp lực từ mạng xã hội là minh chứng rõ ràng. Chính vì vậy cần cẩn trọng trong cách hành xử khi tham gia mạng xã hội”, ông Duy nói.

Một bộ phận cư dân mạng cho rằng việc họ bình luận, miệt thị, tấn công người khác bằng lời nói rồi núp sau bàn phím là chuyện bình thường. Bởi không có ai quản lí, họ tự cho mình cái quyền được “phán xét” người khác dù chẳng dẫn ra luận cứ, luận chứng nào cho những quan điểm đó.

Cái cách “lên đồng tập thể” của bộ phận cư dân mạng như là cách để họ khẳng định mình trên thế giới ảo, bất chấp mình không là người trong cuộc. Với những nạn nhân thì đó là sự bạo hành khủng khiếp về mặt tinh thần./.

Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Bình: Vi phạm an toàn điện làm chết người Công ty Cổ phần Đầu tư Thái Bình có trụ sở tại phường An Bình, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, chuyên sản xuất ...